روزنامه همدلی
1398/03/30
خواب حقیقی مسئولان قضایی برای فضای مجازی ایران تیرماه جنجالی برای فضای مجازی
عزمی عمومی در نهادهایی غیر از دولت برای چارچوب‌دهی به فضای مجازی شکل گرفته استهمدلی|حدود 10 سال قبل، یکی از روزنامه‌نگاران فمنیست با رای دادگاه محکوم به محرومیت از فعالیت‌های روزنامه‌نگاری شد؛ چه در روزنامه‌ها و نشریات مکتوب، چه در رادیوها و تلویزیون‌ها، چه در سایت‌ها و خبرگزاری‌های اینترنتی و چه در وبلاگ‌ها. همان روزنامه‌نگار در اعتراض به این حکم گفته بود؛ مگر می‌توان رسانه‌های چند سال بعد را پیش‌بینی کرد که برای محرومیت از قلم‌فرسایی یک نویسنده، مصادیق رسانه را می‌آورید؟
این گفته خانم روزنامه‌نگار کاملاً درست از آب درآمد؛ خیلی طول نکشید که با رسانه‌ای بسیار پرقدرت و توانمند مواجه شدیم، با «موبایل‌های هوشمند». با آگاهی عمومی از کارکرد این رسانه، جامعه از آن استقبال بی‌نظیری کرد. خیلی دور از واقعیت نیست اگر این ادعا را مطرح کنیم که رشد شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی حتی ضریب نفوذ رسانه‌های قدرتمندی همچون تلویزیون‌های ماهواره‌ای و سایت‌های اینترنتی را کاهش داد. مصداق این ادعا، فیلتر شدن پیام‌رسان «تلگرام» در ایام اعتراض‌های اقتصادی مردم در دی‌ماه 96 است؛ روزهایی که کمتر شاهد افزایش امواج پارازیت‌های ماهواره‌ای بودیم.
معضلی تازه به نام رشد فضای مجازی در ایران
فضای مجازی و رسانه‌های موبایلی این امکان را به کاربران داد تا آن‌طور که دلشان می‌خواهد اخبار را درست یا غلط، واقعی یا شایعه، موثر یا مخرب، نشر دهند، بدون آنکه بخواهند به کسی یا جایی پاسخگو باشند. روی دیگر سکه فعالیت در فضای مجازی، ترویج اعتقادات و فرهنگ مطلوب، نظرات سیاسی و اجتماعی دلخواه و سوءگیری‌های شخصی در قبال اتفاقات و کنش‌های موجود در جامعه است که خوب، اثرات مثبت و منفی خود را دارد و نگرانی‌هایی را بین اهل فن و مسئولان ایجاد کرده است.
با روی کارآمدن دولت روحانی و بعد از رشد افسارگسیخته فضای مجازی، اقداماتی برای ساماندهی این پدیده نوظهور انجام شد. اقداماتی که خیلی جوابگو نبودند و بر این اساس شاهد ورودهای دستوری به این عرصه مهم هستیم.
دولتی که هم همراه است و هم نیست
دولت با توجه به شعارهای انتخاباتی، زیرساخت‌های لازم برای رشد بیشتر فضای مجازی را فراهم می‌سازد، مخالف فیلترینگ است و در برخی شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده که از محبوبیت جهانی برخوردارند؛ مانند فیسبوک و توئیتر، حضوری همیشگی و فعال دارد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان شاید بعد از دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، از این رسانه پرطرفدار برای بیان مواضع دیپلماتیک خود بیشترین بهره را می‌برد. دولت در حمایت از فضای مجازی تا آنجا پیش رفته است که برخی محافظه‌کاران در مجلس را به واکنش واداشته و بسیاری، کارت زرد چند روز قبل مجلس به محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات را ناشی از این واکنش‌ها می‌دانند.
در عین حال، خود دولت هم گاهی در زمین مخالفان رشد فضای مجازی بازی می‌کند؛ از تخصیص‌هایی که به پهنای باند باید داده شود و به شکل کامل محقق نمی‌شود تا فیلتر و مسدودسازی تلگرام که هنوز، محبوب‌ترین و پرکاربرترین پیام‌رسان بین ایرانی‌هاست. هر چند توجه ناکافی دولت به پیام‌رسان‌های داخلی، مانع از اقبال عمومی جامعه به این پیام‌رسان‌هاست که مدیران آنها، گاه و بیگاه آن را گوشزد و یادآوری می‌کنند.
تیرماه جنجالی در راه است؟
حجت‌الاسلام منتظری، دادستان کل کشور روز گذشته در سنندج گفته است؛ اقدامات خوبی در راستای رفع مشکلات فضای مجازی انجام شده است و از آغاز تیرماه شاهد تحولاتی قابل توجه در این فضا خواهیم بود.
آن‌چنان که از سخنان دادستان کشور برمی‌آید، از سال‌های قبل و در راس نظام، مسئولان به رفع مشکلات فضای مجازی بوده‌اند. مشکلاتی که به نظر آثار سوء و تبعات منفی به دنبال داشته‌اند که ناشی از مدیریت نادرست بوده است.
البته نباید این نکته را فراموش کرد که فضای مجازی به دلیل نوپدیده بودن، عرصه‌ای نیست که نوع مدیریت‌ها در آن را محل اشکال بدانیم؛ زیرا نه تنها در ایران؛ بلکه در بسیاری از کشورها که در آن رسانه‌ها پیش از آنکه به شکل اصولی همه‌گیر شوند، تغییر چهره می‌دهند و به‌روزرسانی می‌شوند، مدیریت بر فضای مجازی، مدیریت تجربه است و در حقیقت هیچ انباشت تجربه‌ای از قبل در این موضوع وجود ندارد که بتوان با استناد به آنها از ضعف و قوت مدیریتی سخنی به میان آورد؛ هر چند می‌توان در خصوص چگونگی اتخاذ مواضع در حوزه‌های زیرساختی و سخت‌افزاری، پای مدیریت را به میان آورد.
قوه قضائیه آماده میشود
رئیس قوه قضائیه به عنوان بالاترین مرجع نظارت بر اجرای قانون و پیشگیری از بروز بزه و جرایم، علاقه‌مندی خود برای حضور در عرصه چارچوب‌دهی به فضای مجازی را با توجه به عملکرد و گفتارهای خود نشان داده است و حالا با سخنان یکی از بازوان آیت‌الله رئیسی در این قوه، یعنی دادستان کل کشور که ریاست بر کارگروه تایید مصادیق مجرمانه را به عهده دارد، از تیرماهی خبر می‌رسد که به گفته حجت‌الاسلام منتظری تحولات خوبی در فضای مجازی رخ خواهد داد؛ اما به نظر باید منتظر تیرماه جنجالی در حوزه فضای مجازی باشیم. البته شرط آقای دادستان برای تحقق این تحولات خوب، عمل کردن دولتمردان و دست‌اندرکاران حوزه فضای مجازی به وظایف ابلاغی است؛ اقدامی که اگر محقق نشود، دستگاه قضایی به آن ورود پیدا خواهد کرد؛ هر چند خیلی مایل به آن نباشد.
قوه قضائیه از این باب فضای مجازی را نشانه رفته که معتقد است؛ در راستای تحقق انتظارات مقام معظم رهبری از شورای عالی فضای مجازی و دستگاه قضا، این فضا باید هرچه سریع‌تر پاکسازی شود و از دستبردهایی که دشمن از این طریق به کشورمان وارد می‌کند و ضربه‌هایی را که به حیثیت، شرف، آبرو و خانواده‌های ما وارد می‌کند، کاهش دهد. ادعاهایی که گاه و بیگاه مطرح می‌شوند؛ اما واقعیت این است که هنوز پایش گسترده و دقیق از تاثیر فضای مجازی بر زندگی شخصی و اجتماعی مردم صورت نگرفته است و حتی نمی‌توان با صراحت اعلام کرد؛ فضای مجازی به محلی برای دستبرد اطلاعات مهم کشور از سوی دستگاه‌‌های امنیتی کشورهای بیگانه شده است.
سایر اخبار این روزنامه
محمد‌علی‌الستی در گفت‌وگو با همدلی: مردم ناموفق بودن را متوجه شده و می‌بینند
علیرضا رحیمی در گفت‌وگو با همدلی: من فقط یک رای دارم
خواب حقیقی مسئولان قضایی برای فضای مجازی ایران تیرماه جنجالی برای فضای مجازی
همدلی از تخریب عمدی جنگل‌های زاگرس با هدف زنده گیری برخی حیوانات گزارش می دهد از تریاک تا سنجاب
مصطفی مهرآیین در گفتگو با «همدلی»: نواندیشی دینی تنها راه حل منازعات فرهنگی بود
ولی الله شجاع پوریان پوزش، بابت یک اشتباه
وزیر نفت اعلام کرد؛ ایران نمی‌تواند به نام خود نفت بفروشد بالاخره نفت می‌فروشیم یا نه؟
ارزیابی «همدلی» درباره نرخ سود بانکی برای حمایت از تولید و جلوگیری از مهاجرت سرمایه‌ها به بازارهای موازی
ولی الله شجاع پوریان پوزش، بابت یک اشتباه
حکایت مجافقین خلق و سبیلی‌هایی که دود شد!
مرگ مرسی یا مرگ دموکراسی؟
