گزارش همدلی از تبعات منفی سریال ناتمام تعطیلی مدارس مدارس بدون زنگ

همدلی| مظاهر گودرزی- آلودگی هوا طی چند روز گذشته در پایتخت به حدی بود که مدارس را در تمام مقاطع تهران به تعطیلی کشاند. البته تعطیلی مدارس به بهانه‌های متعدد مانند: آلودگی هوا، برف و سرما، و حالا شیوع بیماری آنفلوآنزا ضمن این که مسبوق به سابقه است به راهکاری برای حل مشکلاتی از این دست نیز تبدیل شده است، اما غافل از اینکه دیوار کوتاه دانش‌آموزان و مدرسه از این تعطیلات بطور جدی آسیب می‌بینند. تیتر این روزهای بسیاری از خبرگزاری‌ها با توجه به فرا رسیدن فصل سرما و تشدید آلودگی هوا همین شده است، «فردا مدارس کدام شهرها تعطیل است؟»، پیشرفت آلودگی هوا در شهرهای کشور که در این سال‌ها از تهران هم عبور کرده و شهرستانهای دیگر مانند مشهد اصفهان و اراک و بسیاری دیگر را هم دربرگرفته است، مناسبِ احوالش همین تیتر خبری‌ست. سال‌ها است مسئولان کشوری در یک دور باطل از تصمیم‌گیری‌های کارشناسی نشده قرار گرفته‌اند و از طرحی به طرحی دیگر سعی بر کاهش میزان آلودگی هوا دارند، هر بار که فصل سرما می‌آید سریال آلودگی‌ هوا را هم با خودش می‌آورد و باز تعطیلی مدارس خروجی کارگروه‌ها و نشست‌های مدیریت بحران می‌شود.
این بار نوبت آنفلوآنزا است
تعطیلی مدارس به دلیل برف و سرما، آلودگی هوا و ریزگردها وضعیتی سابقه‌دار است، در سه ماهه نخست امسال علاوه بر مدارس تهران بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ به همین دلیل تعطیلی شدند اما این همه‌ ماجرا نیست، امروز دلیلی تازه به دلایل پیشینیِ تعطیلی مدارس اضافه شده است و آن شیوع بیماری آنفلوآنزا است. آن گونه که «ایلنا» گزارش داده است «محمد مهدی گویا»، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در ارتباط با شیوع بیماری آنفلوآنزا در روزهای ابتدایی آن در کشور عنوان کرده بود: «در حقیقت باید گفت که ما در وسط یک اپیدمی آنفلوآنزا قرار گرفته‌ایم و موارد این بیماری در سراسر کشور افزایش پیدا کرده است.» در همین خصوص «مهرزاد حمیدی» معاون تربیت بدنی و سلامت وزیر آموزش و پرورش 21 آذر 1398 در گفت‌وگو با فارس عنوان کرده بود: «در صورتی که ۱۵ درصد یک کلاس و یا یک مدرسه طی سه روز متوالی به این بیماری دچار شوند، مدیریت استان می‌تواند در خصوص تعطیلی مدرسه تصمیم‌گیری کند.» حال از شهرها و شهرستانهای متفاوت خبرهایی مبنی بر تعطیلی مدارس به دلیل شیوع آنفلوآنزا همچنان به گوش می‌رسد.«علیرضا رئیسی» معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز در حاشیه روز جهانی ایدز، با اشاره به مخاطرات سلامتی ناشی از آلودگی هوا گفت تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها نمی‌تواند تضمین کننده حفظ هوای پاک یا ماندگاری آن باشد و یکی از مواردی که می‌تواند منجر به اصلاح کیفیت هوا شود، اصلاح نوع بنزین و افزایش کیفیت خودروها است. معاون وزارت بهداشت راهکاری برای پیشگیری از آلودگی هوا ارائه داد تا دانش‌آموزان به خاطر آلودگی هوا بیش از این خانه نشین نشوند، اما این وزارت خود در زمینه شیوع آنفولانزا پیشگیری‌های لازم را انجام نداد تا باز کار به تعطیلی مدارس بکشد. به دلیل عدم پیش‌بینی‌های لازم توسط خود وزارت بهداشت در خصوص ورود ویروس آنفلوآنزا به کشور و راه‌های جلوگیری از آن، این بار کنترل بیماری آنفولانزا بهانه‌ای برای تعطیلی مدارس برخی از شهرها شد.
دیوار کوتاه مدرسه و دانش‌آموزان


راهکاری به نام تعطیلی مدارس نهایتِ تصمیم‌گیری معطوف به کارآمدی مسئولان شهری و یا کشوری شده است، راهکاری که قرار بود فقط نقش تسکین‌دهنده را برای ما داشته باشد حالا امروز به قول فوتبالی‌ها نه تنها پِلَنِ بی(pla- B) نیست، بلکه گویی تنها برنامه‌ مسئولان ما برای حل کردن و مواجه با مسئله‌هایی چون آلودگی هوا، سرما و برف، و مقابله با شیوع بیماری‌ها شده است.
در چنین شرایطی این پرسش ایجاد می‌شود که مگر نباید تصمیم‌گیران شهری به جای تعطیل کردن مدارس فکری عاجل برای بهبود وضعیت آلودگی داشته باشند؟ آیا نمی‌شد با تدبیر بهتر از شیوع همه‌گیر آنفلوآنزا جلوگیری کرد که منجر به تعطیلی برخی مدارس نشود؟ آیا برف که خود نعمت است نمی‌شد با تدبیر شهرداریها همچنان نعمت بماند و به زحمت برای شهروندان و البته تعطیلی مدارس منجر نشود؟ و از همه بالاتر چه آسیبی متوجه شرایط آموزشی دانش‌آموزان می‌شود؟ همین چند وقت پیش «محسن حاجی‌میرزایی» وزیر آموزش و پرورش با اشاره به تاثیر منفی تعطیلی مدارس بر دانش‌آموزان به اقتصاد آنلاین گفته بود: «باید حداکثر تلاش را به کار ببندیم که کمترین تعطیلی را داشته باشیم. کارشناسان اذعان دارند که میان محتوای درسی و ساعات اختصاص یافته تناسبی وجود ندارد و با اضافه شدن تعطیلات این فشار تشدید خواهد شد. امیدوارم تمام افرادی که درباره تعطیلی مدارس‌ تصمیم‌گیری می‌کنند به این موضوع توجه داشته باشند. شورایی که در استانداری تشکیل می‌شود در‌این‌باره تصمیم‌گیری می‌کند و امیدوارم توجه داشته باشند که این تعطیلی‌ها به حداقل برسند. این تعطیلات در کنار هزینه‌های مادی باعث اختلال در تعلیم و تربیت هم می‌شوند.»
تعطیلی مدارس خیانت به دانش‌آموزان است
تعطیلی مدارس که امروزه پوششی شده برای پنهان ماندن ناکارآمدی برخی از مدیران کشور، واکنش کارشناسان آموزش را نیز به دنبال داشته است. یک کارشناس حوزه آموزش در مورد تاثیر منفی تعطیلی مدارس بر دانش‌آموزان به همدلی گفت:«تعطیلی‌های ملی و مذهبی که در طول سال تحصیلی در تقویم وجود دارد به جای خود، اما تعطیلی مدارس به بهانه‌ها و علل‌های دیگر، خیانت به کشور و آینده‌سازان ایران است. چرا باید دانش‌آموزان تاوان ناکارآمدی مسئولان و مدیران را بدهند.» «علی قدمی» افزود:«متاسفانه در هر شرایطی مسئولان آنقدر اهمال کاری می‌کنند که برای حفظ جان و سلامت دانش‌آموزان چاره‌ای جز تعطیلی مدارس نباشد. این در حالی است که مسئولان ما نباید اجازه بدهند شرایط به این حدی بحرانی شود. مثلا مدیران شهری باید از این حجم آلودگی در هوای پایتخت جلوگیری می‌کردند یا مسئولان وزارت بهداشت باید قبل از اپیدمی شدن آنفلوآنزا تمهیدات لازم برای پیشگیری آن می‌اندیشیدند تا دانش‌آموزان یک روز در میان خانه نشین نمی‌شدند.»این کارشناس آموزش با بیان این که حجم کتاب‌های درسی به تناسب 9 ماه تحصیلی پیش‌بینی می‌شود گفت:«وقتی در سال مدارس بیش از تعطیلات مندرج در تقویم تعطیل می‌شود، دروس روزهای تعطیلی تلنبار می‌شود و با کاهش زمان آموزش، معلم فرصت کمتری برای پرداخت به مباحث دارد، در این شرایط معلم ناچار می‌شود سرسری از مطالب درسی رد شود یا مجبور می‌شود برخی از قسمت‌های کتاب و مطالب آموزشی را حذف کند، در دو حالت ضرر فقط گریبان دانش آموز را می گیرد. چرا که دانش‌آموز بخشی از درس را به خوبی یاد نگرفته و بدون یادگیری خوب مباحث به پایه بعدی می‌رود.» قدمی گفت در اعتراض به شرایطی که مدارس را به تعطیلی کشانده است معمولا می‌شنویم که به خاطر روزهای تعطیل برای دانش‌آموزان کلاس‌های جبرانی برپا کنید. لازم است یادآور شوم هر موضوعی باید در زمان خودش اتفاق بیفتتد، وقتی زمان می‌گذرد قابل جبران نیست، ضمن این که نباید فراموش کنیم کلاس‌های جبرانی هم هزینه و هم تشدید خستگی و فشار به دانش‌آموزان را به دنبال دارد که همه اینها خسارت محسوب می‌شود.سریال ناتمام تعطیلی مدارس آن هم به هر بهانه‌ای فقط واکنش کارشناسان آموزش را در پی نداشته است، بلکه این موضوع حتی صدای بهارستانی‌ها را نیز درآورده است. آن گونه که خبرگزاری دانشجو گزارش داده است«سید حمایت میرزاده سخنگوی، کمیسیون آموزش مجلس» دراین باره گفته است: «حجم کتب درسی در ایران به‌صورتی است که باید در ۳۷ هفته تدریس شود، اما ٢۵درصد زمان آموزشی کشور به دلیل تعطیلات رسمی از دست می‌رود. علاوه بر تعطیلات رسمی، مدارس به دلایلی متعددی مانند آلودگی، برودت هوا و ... نیز تعطیل می‌شوند که می‌توان ادعا کرد این تعطیلات باعث می‌شود ۵٠درصد زمان آموزشی کشور از بین برود و دانش‌آموزان از رفتن به مدرسه باز بمانند.»گرچه تعطیلی مدارس با عناوینی متعدد نباید تبدیل به یک رویه شود اما در این سالها گویی چنین شده است، بدیهی است که بهبود شرایط آلودگی هوا از مسیر تعطیلی مدارس عبور نمی‌کند بلکه راهکارهای خودش را دارد، نبود زیرساخت‌های مناسب در فصل سرما راهکارش تعطیلی مدارس نیست و عدم پیش‌بینی و پیگیری شیوع بیماری‌هایی چون آنفلوآنزا نمی‌تواند تعطیلی مدارس را توجیه بکند، اما گویی این مُسکن همچنان برای فراموشی دردها تزریق می‌شود.