روزنامه آفتاب یزد
1399/01/28
راه پرپیچ وخم لوکزامبورگ - تهران
در حالی که روحانی از آزاد شدن و باز پس گیری یک میلیاد و ششصد میلیون دلار پول بلوکه شده سخن می‌گفت خبرها حاکی است که اولا رای دادگاه لوکزامبورگ قطعی نیست ، ثانیا آمریکا از وعده عدم ارسال این پول به ایرانسخن می‌گوید و ثالثا نقل و انتقال چنین پولی به ایران به این سادگی‌ها نیست
آفتاب یزد- گروه سیاسی : بیست و چهارم فروردین ماه حسن روحانی رئیس جمهور ایران با افتخار خبر از پیروزی بزرگی میداد و او با صراحت در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا خبر از باز پس گیری پول‌های بلوکه شده ایران در لوکزامبورگ داد و اینکه یک و شش دهم میلیارد دلار پول ایران آزاد شده است. او گفته بود: موفقیت خوب این روزها آنجایی است که حقوق‌دانان، وزارت خارجه و بانک مرکزی توانستند پول بلوکه شده ما در لوکزامبورگ را پس بگیرند. رئیس‌جمهور در ادامه اضافه کرده بود: در همین سختی‌ها حقوق دانان، بانک مرکزی و وزارت خارجه در یک مبارزه حقوقی موفقیت خوبی به دست آوردند و یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار در لوکزامبورگ که آمریکایی‌ها آن را توقیف کرده بودند و روی آن دست گذاشته بودند را چند روز قبل آزاد کردند. این کار حقوق‌دانان ما در این شرایط سخت برای آزاد کردن پولی که حق ملت و مردم ایران و متعلق بانک مرکزی است، انجام شد.
باز پس گیری و آزاد سازی دو واژه ای از رئیس جمهور هستند که دراینباره عینا بیان شدند ، موضوعی که این تصور را ایجاد می‌کند که ظاهرا بعد از سال‌ها، ماجرای لوکزامبورگ با پیروزی تمام و کمال ایران روبه روشده ، و پول‌های بلوکه شده به کشور باز خواهند گشت . چند روز قبل از این سخنان روحانی، یعنی ششم فرودین 99 عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی نیز به آزاد سازی این پول‌ها اشاره کرده و اظهارداشت : با تلاش‌های وزارت امور خارجه و بانک مرکزی بخشی از منابع مسدود شده ایران که به ناحق توسط آمریکا مسدود شده بود، آزاد خواهد شد.همتی آنقدر از آزاد شدن این مبلغ مطمئن بود که حتی از برنامه ایران برای این پول‌های آزاد شده گفت : «ما از این منابع برای واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی استفاده خواهیم کرد.»وقتی دوسه هفته پس ازاو ، رئیس جمهورنیز از باز پس گیری پول سخن گفت همه مطمئن شدندکه کار تمام شده و یک و شش دهم میلیارد دلار بی کم و کاست به ایران بازگشته اند. از همین رو ، رئیس جمهوری آن را پیروزی بزرگ حقوقی نامید. البته با این توضیح که ایران برای این پیروزی حقوقی از وکیل آمریکایی در دادگاه لوکزامبورگ علیه آمریکا بهره برد.
> داستان لوکزامبورگ
چند سال پیش دادگاهی در نیویورک شواهدی ارایه کرد و مدعی شد ایران برای انجام عملیات تروریستی مواد و منابعی در اختیار گروه القاعده قرار داده است. این دادگاه خواستار پرداخت ۷ میلیارد دلار غرامت و جریمه از سوی دولت ایران شده بود.
در سال ۲۰۱۱ گروهی از قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر، شامل بستگان افراد کشته‌شده با بیان برخی شواهد ادعایی مبنی بر حمایت ایران از عاملان این حمله تروریستی از یک قاضی فدرال در آمریکا خواستند تا علیه ایران حکم صادر کند. این قاضی فدرال در سال ٢٠١٢، ایران را به پرداخت دو میلیارد دلار غرامت به خانواده‌های قربانیان مذکور و پنج میلیارد دلار به‌عنوان جریمه محکوم کرد. قربانیان حادثه یازده سپتامبر سپس به دادگاهی در لوکزامبورگ برای اجرای این حکم مراجعه کردند.این پرونده به دلیل اینکه امکان دریافت پول امکان‌پذیر نبود، برای چندین سال مسکوت ماند.
اماایران قبل از آغاز تحریم‌های بین المللی در سال 2012 میلادی حدود 1.6 میلیارد دلار دارایی نزد یک شرکت نقل و انتقال ارز لوکزامبورگی به نام کلیر استریم داشت که این رقم به خاطر تحریم‌ها مسدود شده بود. این یک فرصت استثنایی برای اجرای حکم دادگاه در لوکزامبورگ به شمارمی‌آمد.
درهمین رابطه کنگره آمریکا یک استثنای قانونی را در نظر گرفت که براساس آن هرچند افراد نمی‌توانند در دادگاه‌های آمریکا علیه دولت‌های خارجی شکایت کنند، اما درباره پرونده‌های مرتبط با تروریسم این امکان وجود دارد. نتیجه آن شد تا بعد از لغو تحریم‌ها-وآغاز برجام- نیز به خاطر رای دادگاه آمریکایی و مراجعه بازماندگان حملات 11 سپتامبر به دادگاه لوکزامبورگ این دارایی بعد از برجام همچنان مسدود بماند. ایران چندین بار برای لغو این حکم و دریافت پول‌های بلوکه شده اقامه دعوی کرد نمونه اش در سال 96 بود که دردادگاه شکست خورد اما بازهم شانس خود رابرای تجدید نظر حکم دادگاه آزمود و توانست به دوموفقیت بسیار بزرگ دست یابد. با حکم یک دادگاه این مبلغ رفع توقیف شده و با حکم دیگری از انتقال آن به آمریکا جلوگیری شد ، اما اینکه این پول چه زمانی به ایران منتقل شود معلوم نبود. تا اینکه ششم فروردین ابتدا سخنان عبدالناصرهمتی و سپس در بیست و چهارم فروردین اظهارات روحانی، این تلقی را ایجاد کردند که پول‌ها در راه ایرانند .
> خبرهای بد جدید
اما ظاهرا آن قدرها هم همه چیز خوب پیش نرفته است . حالا خبرهایی می‌رسد مبنی براین که پیروزی بزرگی که روحانی از آن دم می‌زد هنوز نهایی نشده است . این را در اظهارات این یکی دوروز میشود به خوبی حس کرد .
نخستینش واکنش خود دادگاه لوکزامبورگ است . واکنشی که عده ای آن را رد سخنان پیشین همتی تعبیر می‌کنند. هرچند لوکزامبورگ رای داد گاه به مخالفت دادن پول‌های بلوکه شده به آمریکا تایید کرده است اما در ادامه بیان می‌کند که این رای نهایی نیست و هنوز قرار بر آن نشده که یک و شش دهم میلیارد دلار لوکزامبورگ به ایران بازگردد .
این دادگاه با صدور بیانیه‌ای اعلام داشت : «دارایی‌های مسدودشده ایران هنوز آزاد نشده‌اند و به حکم نهایی دادگاه عالی لوکزامبورگ برای آزاد کردن آنها نیاز است.»
> اطمینان از عدم بازگشت
یک میلیارد و ششصد میلیون دلار
این بیانیه در حالی صادر میشود که از سویی دیگر ظاهرا آمریکایی‌ها نیز ساکت ننشته اند و برای سنگ اندازی‌های بیشتر دست به کار شده اند تا جایی که یک رسانه آمریکایی مدعی شده دولت این کشور اطمینان‌هایی دریافت کرده مبنی بر اینکه 1.6 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران که اخیراً رفع مصادره شده‌اند به ایران منتقل نخواهند شد. این رسانه وابسته به جریان نومحافظه‌کار در آمریکا به نقل از مقام‌های دولت این کشور مدعی شده به دولت «دونالد ترامپ» اطمینان داده شده حکومت ایران قادر به دسترسی به ۱.۶ میلیارد دلاری که اخیراً رفع‌مصادره شده نخواهد بود. وبگاه «واشنگتن‌فری‌بیکن» مدعی شده دولت ترامپ ضمانت‌هایی دریافت کرده مبنی بر اینکه ایران علی‌رغم این «پیروزی حقوقی» قادر به دسترسی به این پول نخواهد بود.در کنار این ادعا اما طرز صحبت کردن عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی که به همراه رئیس جمهور تا پیش از این با اطمینان خاصی از بازگشت و آزادی پول به ایران می‌گفت نیز تغییر کرده و به نظر میاید همراه با نوعی عقب نشینی و موضع گیری دو پهلویی دراین زمینه است. همتی در گفت‌وگوی ویژه خبری به جای دادن مژده درباره دریافت این پول‌ها گفت: میلیاردها دلار از این ذخایر در دنیا داریم .همتی درادامه این جمله اش به گونه ای سخن می‌گوید که معلوم میشود هنوز برای آزاد شدن و یا بازپس گیری پول‌ها نیاز به فشارایران و تلاش‌های این کشور است و چالش‌ها همچنان برسرراه باقی هستند او حتی از جمله «اگرهم این پول‌هارا به مابدهند...» استفاده کرده و دراینباره می‌گوید : آمریکا دو میلیارد دلار از ما خورده است که 1.6 میلیارد دلار نیز باقی مانده است اگر هم به ما بدهند ما باید فشار بیاوریم موضوع انتقال آن را هم حل کنیم چراکه این ذخایر دلاری است. جملاتی که بیانگر راه دراز و پرپیچ و خم رسیدن این پول‌ها به ایران است.
> سوال همیشگی
پول‌های بلوکه شده ایران از دیرباز روند باز پس گیریش شان با اما و اگر‌های بسیاری همراه بوده است و روایات متفاوتی هم از میزان و مبلغ آن به زبان میاید، عده‌ای این اموال را بین ۱۰۰ میلیارد دلارتا ۱۲۰ میلیارد دلار محاسبه می‌کنند. برخی هم حتی از دو هزار میلیارد دلار دارایی ایران در ایالات متحده سخن به میان میاوردند، چند سال قبل، در بحبوحه روند طی برجام ، اولین بار استاندار وقت تهران رقم دارایی‌های بلوکه شده را 180 میلیارد دلار اعلام کرد؛ این در حالی بود که مثلا نوبخت سخنگوی وقت دولت و رئیس سازمان برنامه قبل از برجام ، رقم 100 میلیارد دلاری به عنوان پول‌های بلوکه شده عنوان می‌کرد که با وقوع برجام می‌توانند آزاد شوند. برجام که امضا شد وزیر اقتصاد وقت و رئیس کل بانک مرکزی، از رقم حدود 30 میلیارد دلاری دارایی‌های بلوکه شده ایران، حرف زدند . نوبختهم پس از گذشت حدود یک ماه از امضای برجام، رقم جدید را برای مردم بیان کرد و گفت: پول بلوکه شده دولت 6 یا 7 میلیارد دلار است! اینکه چرا این پول‌های بلوکه شده با گذشت زمان آب میرود یک مسئله است و اینکه چه قدر ازاین پول‌ها به ایران بازگردانده شده ماجرای دیگر .
اکنون اما ماجرای یک میلیارد و ششصد میلیون دلاری لوکزامبورگ هم به مجموعه دردسرها اضافه شده است . در حالی که خیلی‌ها از بازگشت این مبلغ به کشور سخن می‌گفتند، اکنون بازهم روایات متعددی از سرنوشت آن برسر زبان‌هاست. آیا اینبار هم ممکن است لوکزامبورگ که با رای خود علیه آمریکا سر و صدای زیادی به پا کرد و مقامات ایرانی را ازاین بابت خوشحال، در بازپس دادن این پول‌ها به کشورمان تردید کند و آن طور که آمریکا یی‌ها مدعی هستند هرگز آن را به ایران نفرستد ؟ در چنین حالتی دولتمردان ایران چه راهکاری خواهند داشت ؟ به ویژه آنکه دریکی دوماهه اخیر چندین تلاش دیپلماسی دولت ناکام مانده است . حسن روحانی و یارانش از سویی به واسطه وقوع کرونا در کشور خواستار لغو تحریم‌ها علیه ایران بودند که این موضوع در سازمان ملل رای نیاورد ، از سویی در خواست آنها برای دریافت وام 5 میلیارد دلاری از صندوق بین المللی پول هم ناکام ماند و روند اینستکس هم که به شدت نامید کننده است . از هیمن رو تلاش داشتند تا با دریافت یک میلیارد و ششصد میلیون دلار بالاخره برگ برنده خود را رو کنند که آن هم تا اینجای کار با اما و اگر‌های بسیار همراه شده است .
> اشتباه مقامات
فریدون مجلسی دیپلمات سابق نیز دراینباره به آفتاب یزد می‌گوید : دادگاه لوکزامبورگ از آنجایی که دادگاه آزادی است در ماجرای پرونده لوکزامبورگ در نهایت به نفع ایران رای داد، اما این رای یک طرف قضیه است؛ آن رای جنبه حقوقی و قضایی دارد، اما درمورد بازپس دادن این یک میلیارد و ششصد میلیون دلار به ایران ، باید مسائل سیاسی را هم در نظر بگیریم .دادگاه رای داده که این پول را به آمریکا پس نمیدهیم اما این دلیل نمی‌شود که بخواهند این پول را به ایران پس بدهند، چون قبل از توقیف این پول ، چنین مبلغی در لوکزامبورگ بوده است ازاین جا به بعد برای انتقال این مبلغ بسیاری از فاکتورهای دیگر به غیر از مسائل حقوقی و قضایی مطرح است . فراموش نکنیم که اولا ایران FATF را نپذیرفت ، بنابراین طبق قوانینFATF بانک می‌تواند که این پول را به ایران حواله نکند چون کشورما جزو پروتکل گروه ویژه اقدام مالی نیست، از سویی دیگر اگرچه دادگاه اروپا از دادگاه آمریکا در مسائلی مثل ماجرای لوکزامبورگ تبعیت نمی‌کند اما بانک‌های اروپا از تحریم‌های آمریکا تبعیت می‌کنند و این هم یک بحث دیگر است ازهمین رو به نظر می‌رسد که ایران برای گرفتن این پول باید به فکر راه حل‌های دیگری باشد .
این دیپلمات سابق با بیان اینکه چرا مقامات ایران با علم به اینکه این رای دادگاه هنوز نهایی نشده و چه مشکلاتی در نقل و انتقالات پول است به گونه ای سخن گفته اند که گویی پول‌هابه ایران آمده است گفت : البته اگرچه باید منتظر نظر دیوان عالی لوکزامبورگ هم می‌ماندند ،اما واقعیت این است که چون دادگاه مستقل از آمریکاست ، دیوان عالی هم به احتمال بسیار زیاد رای دادگاه را تایید می‌کند آنها طبق روابط بین الملل و قانون حکم می‌دهند. اما جای پرسش از مسئولین به قسمت دوم ماجرا برمی‌گردد و آن علم به وجود عدم راه معمول برای بازگشت پول به ایران است به ویژه که همه می‌دانند اولا ایران FATF را قبول نکرد و به نوعی در لیست سیاه قرار گرفت و ثانیا بانک‌ها پیرو تحریم‌های آمریکا هستند . رفع این موانع زمان خیلی زیادتری از آن می‌برد که رئیس جمهور ناگهان از آزادشدن و حرکت یک میلیارد و ششصد میلیون دلاری به سمت ایران بگوید.
شتابزدگی در ماجرای لوکزامبورگ
حسن هانی زاده- با توجه به روند طی شده، سرنوشت بازگشت پول بلوکه شده ایران در لوکزامبورگ نیازمند یک پروسه حقوقی کاملا پیچیده است، دستگاه دیپلماسی ایران طی سال ها تلاش با سازو کار های قانونی توانست مبلغ یک میلیارد و ششصد میلیون دلار را از بلوکه شدن خارج کند و مانع ورود آن به آمریکا شود . هرچند هنوز برای گرفتن رای نهایی نیاز به تایید دیوان عالی است. اما اکنون خبرهایی مبنی براین می‌رسد که به آمریکا اعلام شده که بنا نیست این پول به ایران بازگردد و یا امکان نقل و انتقال پول به ایران وجود ندارد . از همین نشانه ها می‌توان به این نکته رسید که ایالات متحده حتی بعد از رای دادگاه لوکزامبورگ به نفع ایران نیز به ماجرا ورود پیدا کرده و با اعمال نفوذ خود مرحله جدیدی از تقابل قانونی و حقوقی ایران و اروپا و آمریکا دراین ماجرا آغاز شده است . آمریکا از همه سازو کارهای قانونی و غیر قانونی و گذرگاه ها استفاده می‌کند تا مانع آزادشدن یک میلیارد و ششصدمیلیون دلار شود. به نظر می‌آید دولت ایران درمورد اعلام آزادی این پول ها دررسانه ها طی هفته های گذشته دچار نوعی شتابزدگی شده است و نبایدپیش ازاین که این مبلغ وارد کشور شود تا این حد مانور رسانه ای میداد، این شتابزدگی موجب شد تا حساسیت های آمریکا و تیم ترامپ افزایش یابد و این کشور باردیگر به موضوع ورود پیداکند و مانع بازگشت این مبلغ به کشور شود. اکنون شرایط به گونه ای است که آمریکایی ها دراین مورد به شدت فشار وارد می‌کنند . آمریکا از همه ابزارهای قانونی سیاسی و اقتصادی برای مانع تراشی بهره می‌برد تا این مبلغ به ایران داده نشود. با توجه به اینکه وارد پروسه جدیدی دراین ماجرا شده ایم بعید است که این مبلغ به آن زودی که پیشتر رئیس بانک مرکزی در نخستین روزهای فروردین اعلام کرده بود به ایران بازگردد.
سایر اخبار این روزنامه
ارسال کد ملی سرپرست خانوار به شماره ۶۳۶۹ برای دریافت وام یک میلیونی دولت
اتاق اصناف در ستاد مقابله با کرونا هیچ جایگاهی ندارد
تعهد کارفرما برای پرداخت هزینه درمان و دیه کارگران کرونایی !
واکنش‌های دولتی به گزارش دیوان محاسبات درباره گم شدن 4 میلیارد و هشتصد میلیون دلار
مجادله بر سر اتهامات کذب در مجلس
امتحانات دانش‌آموزان ابتدایی در زمان مقرر برگزار میشود
بایدن با اختلاف اندکی پیروز انتخابات ۲۰۲۰ خواهد شد
از نیوزیلند و ژاپن تا تسلا و لیگ های معتبر اروپایی؛ همه از کاهش داوطلبانه و توافقی حقوق می گویند. مجلس و دولت ایران در این‌باره چه کرده‌اند؟
بازگشت صدای عادل فردوسی‌پور به شبکه سه!
راه پرپیچ وخم لوکزامبورگ - تهران
قرائت گزارش کافی نیست!
دردسر جدید برای کسب وکارها
فرشتگان سپید پوش ایران زمین
نشاط اجتماعی وسلامت
درباره ورود شورای رقابت
