هشدار کارشناسان نسبت به گندزدایی غیر حرفه ای و بی هدف معابر

آفتاب یزد - گروه شبکه: یکی از راه‌هایی
که برای مقابله با ویروس کرونا در
حال انجام است ضدعفونی کردن معابر و خیابان‌ها توسط ارگان‌ها و نهادهای مختلف است. علی رغم اینکه این روش نوعی آسودگی خاطر را از لحاظ در امان ماندن از کرونا ایجاد می‌کند اما نگرانی‌هایی را به هم به وجود آورده است .از آنجایی که گفته می‌شود محلول‌هایی که در سطح شهر برای ضدعفونی کردن سطوح استفاده می‌شود، همان آب کلر به صورت رقیق شده است، برخی معتقدند که هیچ ضرری ندارد اما در مقابل برخی معتقدند که این مواد ضدعفونی کننده نه تنها خاصیت از بین بردن ویروس را ندارد بلکه به محیط زیست هم آسیب می‌رساند.
> در خطر افتادن سلامت موجودات


چندی پیش محمد حسین بازگیر، رئیس سابق اداره محیط زیست شهر تهران درباره تاثیر محلول‌های ضدعفونی در عملیات گندزدایی بر روی محیط زیست به پانا گفته بود:« اکنون اولویت مسئولان در ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، موضوع مقابله با ویروس کرونا است و طبیعی است که اولویت اقدامات نیز با این مسئله است، بنابراین آنچه اهمیت دارد ضدعفونی کردن سطوحی است که ممکن است این ویروس بر روی آن قرار بگیرد.» این کارشناس محیط زیست با تاکید بر اینکه مواد ضدعفونی کننده آلودگی‌هایی دارد، گفت: «مواد ضد عفونی کننده یا شوینده مواد شیمیایی هستند که آب و خاک را آلوده می‌کنند و استفاده بی‌رویه از این مواد بر زندگی موجودات زنده تاثیرات منفی دارد. در عملیات گندزدایی، مقدار موادهایی که استفاده می‌شود اهمیت دارد. اکنون نمی‌دانیم معابر را با چه ماده‌ای ضدعفونی می‌کنند آیا با آب ژاول این کار را می‌کنندیا با ترکیبات دیگری از جمله هیدروکلریدیا کلر انجام می‌دهند و هر کدام از اینها هم بر سلامت افراد اثراتی دارد و هم می‌تواند بر روی موجودات زنده و آب و خاک و هوا تاثیرات منفی خودش را بگذارد.» وی گفت: «طبق دستورالعمل باید حدود مجاز و غلظت آن مشخص باشد و به شکل صحیح مورد استفاده قرار بگیرد و قطعا افرادی که اکنون این عملیات را انجام می‌دهند این مسئله را هم مد نظر قرار داده‌اند ولی نباید فراموش کنند که استفاده بیش از حد این مواد آسیب‌های دیگری هم ایجاد می‌کند.»
> صد درصد مضر هستند
کارشناسان محیط زیست نیز همین نظر را دارند و معتقدند که این مواد ضدعفونی کننده نه تنها به انسان بلکه به محیط زیست نیز آسیب می‌رساند. یک کارشناس محیط زیست نیز در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید:«صد درصد محلول‌های ضدعفونی کننده خیابانها مضر هستند. اصولا هر ماده ای که برای مگس و پشه ،سمی‌و برای ویروس کرونا ضرر داشته باشد برای انسان و محیط زیست نیز ضرر دارد.» اسماعیل کهرم با طرح این سوال که سرنوشت این محلول‌های ضدعفونی کننده چه می‌شود؟ بیان کرد:«این محلول‌ها شسته می‌شوند وبه جوب می‌روند و از آنجا به سمت شهرری و ورامین سرازیر می‌شود. جایی که پر است از زمین‌های کشاورزی .آنوقت است که شاهد محصولات کشاورزی سمی‌خواهیم بود که برای انسان مضر است» وی با تاکید بر اینکه این مواد ضدعفونی کننده مضر هستند، افزود:« زمانی که پشه‌های سفید در برروی درختان وجود داشتند سم می‌زدند که آنها را از بین برند در صورتی که اون پشه‌ها کاری به انسان نداشت اما با سم کاری هم درختان را نابود می‌کردیم و هم انسان‌ها را سمی.» این کارشناس ادامه داد:«البته برخی از کسانی که کار ضدعفونی کردن خیابان‌ها را انجام می‌دهند به صورت نمادین است وصرفا برای آن است که بگویند کاری انجام داده اند.» کهرم گفت:«اما در این میان درختان و گیاهان هم به خاطر این محلول‌های ضد عفونی کننده از بین می‌روند. از سوی دیگر پرندگان از داخل جوی، آب می‌خورند که با وجود این محلول‌ها آنها نیز دچار مسمومیت می‌شوند. حتی انواع و اقسام موجوداتی که نمی‌بینیم و زندگی ما به آنها بستگی دارد، تحت تاثیر این محلول‌های ضد عفونی کننده قرار می‌گیرد.» این کارشناس گفت: « بنابراین با این مواد ضدعفونی کننده، گیاهان و جانوران را از بین میبریم. جالب اینجاست که معلوم نیست این مواد اثر از بین برندگی ویروس را دارد یا خیر.»
> ضد عفونی معابر، فایده ای هم دارد؟
از دیگر نکاتی که در مورد محلول‌های ضدعفونی کننده سطوح شهر، مطرح است اینکه آیا این مواد فایده ای هم دارد یا خیر؟ مخصوصا آنکه برخی از کشورها دیگر از این روش برای ضدعفونی کردن استفاده نمی‌کنند. مثلا در کره جنوبی و ایتالیا در روزهای ابتدایی شیوع کرونا گندزدایی و ضدعفونی معابر اتفاق افتاد اما خیلی زود متوقف شد و دیگر خبری از خودروهای ضد عفونی کننده نبود. یا چک برای تمیز کردن وسایل حمل‌ونقل عمومی‌به جای استفاده از مواد گندزدا به سراغ فناوری‌نانو رفت تا بتواند سرعت شیوع کرونا را کم کند. به نظر می‌رسد این کشورها به این نتیجه رسیده اند که این مواد هیچ فایده ای ندارد از همین رو روش‌های دیگری را امتحان می‌کنند. اما به هر حال در ایران این روش انجام میشود. این در حالی است که محمود شریعتیکی از اساتید برجسته بهداشت محیط در این خصوص به پانا گفته است:« یکی از راهکارهای کنترل عوامل محیطی استفاده درست و دقیق از گندزداها و مواد ضد عفونی کننده است و گندزدایی به عمل حذف عوامل بیماری زا از سطوح اطلاق می‌شود. نیاز نیست که در تمام خیابان‌های شهر عملیات گندزدایی انجام شود. در واقع اماکنی همچون بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و اطراف آنها که محل مراجعه بیماران است نیاز به گندزدایی دارد و نیاز نیست که خیابان‌هایا اتوبان‌ها گندزدایی شوند. روشی که انجام می‌دهند درست است منتهی اگر عملیات گندزدایی به وسیله ماشین‌های مجهز و مه‌پاش انجام شود، بهتر و موثرتر است و باید از محلول‌هایی استفاده شود که تاثیرگذاری بیشتری دارد. نباید از محلول‌هایی همچون کلر و مخلوط کردن آن با آب استفاده کنند چون تاثیر کمتری دارد و اثر آن زود از بین می‌رود. در واقع غلظت و رقت محلول باید توسط کارشناسان مربوطه اعلام و به کار گرفته شود.» او با بیان اینکه گندزدایی باید موثر، هدفمند، منظم و به روش اصولی باشد، تاکید کرد: «گندزدایی معابر اقدام خوبی است منتهی باید به شیوه درست انجام شود و در اماکنی استفاده شود که کارایی دارد و تاثیرگذار است. سطوح در معرض تماس به ویژه در معرض تماس فرد بیمار، سطوح بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی و اماکنی از این دست باید گندزدایی شود.»