روزنامه وطن امروز
1399/07/02
ترامپیدن حاکمیت آمریکا
علی آران: مرگ یک قاضی ارشد آمریکایی در 87 سالگی، بیش از پیش توجهات را به سونامی تغییرات در حاکمیت این کشور معطوف کرد. عناوین خبری درباره انتخابات ریاستجمهوری و بالطبع حاکمیت ایالات متحده در ماه‌های اخیر به اندازه کافی با نام 2 نامزد 74 و 77ساله ریاست بر کاخ سفید از 2 جناح جمهوری‌خواه و دموکرات، با مشکلات سالخوردگی عجین شده بود که نقش‌آفرینی یک قاضی ارشد 87 ساله، معادلات قدرت در سرای سالمندان واشنگتن را بغرنج‌تر کرد. «روث گینزبرگ» این جمعه پس از 27 سال عضویت در دیوان عالی ایالات متحده، با مرگش، ساختار سیاسی ظاهری آمریکایی مبتنی بر توازن قوا میان 2 حزب همیشه حاکم جمهوری‌خواه و دموکرات را هم رو به زوال برد. او یکی از 4 قاضی ارشد وابسته به حزب دموکرات در دیوان عالی ایالات متحده بود که در سال‌های گذشته نقشی حیاتی در ایجاد موازنه در مقابل 5 قاضی ارشد جمهوری‌خواه، در حساس‌ترین نهاد رسمی حکمیت در نظام حکمرانی آمریکا داشت. مرگ او اما در آستانه انتخابات نوامبر باعث شده فرصتی طلایی در اختیار ترامپ و هم‌حزبی‌های محافظه‌کارش قرار بگیرد تا برتری کرسی‌های خود در این دیوان را مطلق (6 در برابر 3) کنند. بر هم خوردن توازن بین 2 طیف محافظه‌کار و لیبرال به نفع طرف اول در حاکمیت یکپارچه الیگارشی آمریکایی 2 اثر کوتاه و بلند‌مدت در فضای سیاسی و اجتماعی این کشور خواهد داشت. در کوتاه‌مدت و در ماه‌های قبل و بعد از انتخابات ریاستجمهوری سوم نوامبر، این وضعیت دست جمهوری‌خواهان حاکم را برای تقلب در هر 2 انتخابات ریاستجمهوری و کنگره باز می‌گذارد که این حس ترس را به دموکرات‌ها القا کرده و به منزله شدیدتر شدن روحیه تنازع بقای آنها و حامیان لیبرال‌شان خواهد بود که قطعا دعوای ترامپ و بایدن را به جنگی تمام‌عیار در هفته‌های پیش رو بدل خواهد کرد. این در حالی است که پیش از این هم انتخابات 2020 به نقطه آغاز جنگ داخلی و از هم گسیختگی نظام و جامعه این کشور تشبیه شده است. دیوان عالی ایالات متحده 2 دهه پیش شکایت «ال‌‌گور» نامزد دموکرات‌ها در انتخابات 2000 نسبت به اختلاف آرا در ایالت فلوریدا را نادیده گرفت و حکم به پیروزی نهایی جورج بوش (پسر) داد. حال غلبه رای هم‌حزبی‌های ترامپ در این دیوان، بایدن را از نتیجه انتخابات پیش رو مأیوس میکند. با توجه به سابقه خراب ترامپ در سوءاستفاده از هر مزیت یا حفره قانونی، او و طرفداران متعصبش حالا می‌توانند با خیال راحت دست به هر اقدام خلاف قاعده‌ای در جریان رای‌گیری‌ها بزنند و خاطرجمع باشند که دیوان عالی ترتیب اثری به شکایات طرف مقابل ندهد. به عبارت دیگر اصرار ترامپ برای معرفی جایگزین گینزبرگ پیش از موعد انتخابات، نشان از برنامه‌ای هدفمند برای تقلب سیستماتیک در انتخابات دارد تا بلکه علاوه بر باقی ماندن خود در کاخ سفید و حفظ اکثریت جمهوری‌خواه سنا- بویژه 6 کرسی بشدت در خطر سناتورهای این حزب- تنها سنگر رقبای دموکرات در قدرت یعنی اکثریت خانه نمایندگان را هم از چنگ آنها در آورد. مطمئنا دموکرات‌ها این خطر را از قبل احساس کرده و دست به مقابله به مثل خواهند زد؛ از صحن کنگره تا کف خیابان‌ها. نولیبرال‌های جریان اصلی حزب دموکرات در 4 سال اخیر با نزدیک شدن به بخشی از چپ‌ها و آنارشیست‌های ضد ترامپ و حمایت از جنبش‌های ضدنژادپرستی (BLM)تدارک شورش ضددولتی بزرگی را به بهانه تقلب دیده‌اند. در مقابل ترامپ هم با حمایت آشکار از شبه‌نظامیان نژادپرست «سفید‌برتر‌پندار» مثل کوکلوکس‌کلان‌ها و بخش گسترده‌ای از مسیحیان افراطی (پروتستان، اوانجلیست و کاتولیک) و جامعه بزرگ نظامیان آمریکا (اعم از نظامیان و پلیس‌های فعال یا بازنشسته و خانواده‌های آنها) از همان نخستین روزهای ورودش به کاخ سفید آماده جنگ داخلی شده بود. از چشم‌انداز کوتاه‌مدت شورش انتخاباتی که بگذریم، در بلند‌مدت، سایه مرگ گینزبرگ بر حاکمیت آمریکا نیز مخرب خواهد بود. همان‌طور که گفته شد دیوان عالی ایالات متحده قدرتمندترین نهاد قضایی و حقوقی در این کشور بوده و مهم‌ترین وظایف آن نظارت بر مصوبات کنگره و مجالس قانونگذاری ایالت‌ها و رسیدگی به شکایات ایالات علیه یکدیگر است. اگر این مصوبات مغایر اصول قانون اساسی شناخته شود، از سوی دیوان عالی از درجه اعتبار ساقط میشود. به عبارت دیگر، این دیوان نقش دادگاه قانون اساسی را ایفا میکند. از سقط جنین گرفته تا تبعیض، محدودیت حمل اسلحه و خدمات درمانی و خیلی از مهم‌ترین مسائل روز سیاست آمریکا با رای ۹ عضو دیوان عالی ایالات متحده حل‌وفصل میشود. احکام دیوان در نظام حکومتی آمریکا جز شرایط بسیار استثنایی و تقریبا محال، قابل تغییر نیست. از جمله کارهایی که دیوان عالی در یک دهه گذشته انجام داده است می‌توان به مواردی چون قائل شدن حق ازدواج برای همجنس‌بازان، تأیید حق مالکیت اسلحه، تغییر قوانین ناظر بر بودجه فعالیت‌های سیاسی و تأیید اصلاحات خدمات درمانی اوباما اشاره کرد. همین اواخر بود که روث گینزبرگ قبل از مرگش با نفوذ بالای خود در میان 5 عضو جمهوری‌خواه دیوان کاری کرد تعدادی از آنها هم در ملغی کردن دستور اجرایی کاخ سفید مبنی بر دیپورت فرزندان مهاجران به او و 3 دموکرات دیگر دیوان ملحق شوند. آن روز ترامپ بشدت عصبانی شد و زخم‌هایش را لیسید و منتظر انتقام بود. حالا فرصت انتقام برای او فراهم شده است. از طرف دیگر شخصیت‌های دیوان عالی، به عنوان بالاترین نهاد حکمیت در آمریکا همواره برای بخش‌های پایین‌تر هرم قدرت نمادین بوده‌اند. خود قاضی گینزبرگ نمود نفوذ معنوی یک قاضی ارشد بر تمام ارکان سیاسی و اجتماعی آمریکا محسوب می‌شد. این زن گاه یک تنه تفکرات نولیبرالی خود را در رأس حاکمیت به پیش می‌برد و عامل چانه‌زنی از بالا برای فشار جریان‌های فمینیست و دگرباش از پایین بود. به همین دلیل اکثریت قاطع جمهوری‌خواهان در دیوان، آن هم در شرایطی که متحدان ترامپ در زمره ارتجاعی‌ترین و تندرو‌ترین محافظه‌کاران هستند، معنایی جز آغاز پروسه ترامپی شدن حاکمیت آمریکا از رأس تا پایین ندارد. در حال حاضر ترامپ فهرستی 20 نفره از گزینه‌های محافظه‌کار یا تندرو موردنظر خود را برای نامزدی کرسی‌های خالی دیوان معرفی کرده که انتصاب هر کدام از آنها می‌تواند موازنه را در این نهاد مهم قضایی به نفع جمهوری‌خواهان تغییر دهد. بدین ترتیب بزودی همان چهره بزک شده پست مدرن آمریکا هم با تصویر گاوچران‌ها و نژادپرستانی جایگزین میشود که به بدیهی‌ترین حقوق مدنی یانکی‌ها قهقهه می‌زنند. * پالس‌های حاکمیت محافظه‌کاران بر آمریکا 31 شهریور: ترامپ (در جمع هوادارانش در فیلادلفیا): شاید من فرمانی اجرایی امضا کنم برای اینکه شما نتوانید او [بایدن] را به عنوان رئیس‌جمهورتان داشته باشید. 31 شهریور: ترامپ (در مصاحبه با فاکس‌نیوز): آخر خط این است که ما برنده انتخابات شویم؛ وقتی ما تعهد داریم که اقدام درست را به سریع‌ترین شکل ممکن انجام دهیم. اوباما وقتی در سال 2016 نامزدی (برای کرسی دیوان عالی) معرفی نکرد، سنا را نداشت ولی وقتی ما سنا را داریم، هر چه بخواهیم انجام می‌دهیم!» 30 شهریور: بیل کلینتون (رئیس‌جمهور اسبق آمریکا): تصمیم ترامپ برای معرفی فوری جایگزین برای قاضی گینزبرگ بشدت ریاکارانه است. 26 شهریور: نظرسنجی مدرسه حقوقی مارکت (3 روز پیش از مرگ قاضی گینزبرگ): 67 درصد آمریکایی‌ها از هر دو حزب خواهان آنند برای هر کرسی خالی دیوان عالی به سرعت در مدت زمان باقیمانده در سال 2020 نامزد معرفی شود. 24 شهریور: ترامپ (در سخنرانی انتخاباتی در نوادا): ما مذاکره خواهیم کرد، درست است؟ چون ما احتمالا به سبب چگونگی رفتاری که با ما شد، لیاقت یک 4 سال دیگر را بعد از آن دور داریم! 19 شهریور: انتشار فهرست 20 نامزد مطلوب ترامپ برای کرسی‌های دیوان عالی (10 روز پیش از مرگ گینزبرگ): رئیس‌جمهور آمریکا با ذکر اینکه می‌تواند در دوره آتی خود برای 4 کرسی دیوان جایگزین معرفی کند، در قالب این فهرست بویژه 5 جمهوری‌خواه شاخص را به ترتیب زیر معرفی کرد: - تد کروز (سناتور تگزاس، یکی از رهبران جوان جمهوری‌خواه که نفوذ زیادی در میان امنیتی‌ها و مسیحیان افراطی (اوانجلیست‌ها) دارد.) - تام کاتن (سناتور آرکانزاس که به داشتن روحیه جنگ‌طلبانه و ضدایرانی معروف است.) - آمئل تاپر (معرفی شده توسط میچ مک کانل رهبر اکثریت سنا برای خدمت در دادگستری آمریکا در بخش شرقی کنتاکی) - ایمی کانی برتت (دفتردار سابق قاضی اسکالیا، از قضات پیشین دیوان عالی) - جاش هاولی (جوان‌ترین سناتور کنگره از ایالت میسوری، یک حقوقدان 40 ساله بسیار محافظه‌کار و حامی همیشگی ترامپ).