روزنامه شرق
1399/07/02
مناظره مبارک درباره حجاب
مناظره مبارک درباره حجاب محمدجواد لسانی . پژوهشگر هفته گذشته بود که بینندگان سیما شاهد یک تغییر روش در برنامهای زنده شدند. درست است که برنامهای به نام «زاویه» در چند سال اخیر به مشکلات اقتصاد یا فرهنگ جامعه با حضور اهل نظر دست یازیده، اما انتخاب موضوعات بحث، برخلاف برنامه آخر، چندان حساسیت‌برانگیز و جدی نبوده است. درواقع صداوسیما با وجود قاعده محافظه‌کارانه خود به‌سمت طرح یک موضوع مبتلابه اجتماع رفته است. این جنس از برنامه‌ها، سابقه دوری در فضای استودیو‌های زنده سیما را دارد و یادآور نگاه باطراوت رسانه در سال‌های نخست پیروزی انقلاب است. اکنون میشود از آنها که برنامه را ندیده‌اند پرسید آیا تصورشان میشود که برای موضوع حساسی مانند «قانون الزام حجاب و مخالفان آن» برنامهای در سیما تدارک دیده شود؟ پرواضح است که چنین موضوعاتی، در سالن‌های دانشگاه طرح شده و هزینه‌هایی به‌دنبال دارد، زیرا همواره این جلسه‌های پرازدحام، چالش‌ها و سوءتفاهماتی با خود به همراه می‌آورند؛ زیرا پشتیبانی ساختاری از آنها به عمل نیامده که یکی از اولویت‌ها کار رسانه و گرفتن نبض جامعه است. به عبارت روشن تا رسانه دست به عرفی‌کردن این امر فرخنده نزند، تضارب اندیشه‌ها شاید سالیان زیادی، سیر بلوغ سیاسی در اجتماع را با خطرات جدی مواجه کند. بی‌تحرکی صداوسیما سبب شده اصل مطالبه از مجموعه حکمرانی، یک شوخی تلقی شود. اما اکنون اقداماتی از این دست، راهگشاست. می‌توان در یک اجرای زنده و مستقیم از یک شبکه سیما در داخل کشور، مجوز پخش برنامهای صادر شود که به‌صورت جدی، آینه پرسش‌های معلق در فضای جامعه شود تا ذهن‌های عادت‌کرده به مسائل فرعی در این سال‌های خواب رسانه، وارد مرحله‌ای دیگر شوند و چالشی جدی را تجربه کنند و به تجزیه و تحلیل نتیجه بحث‌ها بنشینند. محفل‌های شبانه ایرانی، اکنون بسیار جوان و پرحرارت شده‌اند.آنچه اکنون، مخاطبان فرهنگ‌مدار در برنامهای از سیما دنبال کردند، بی‌تعارف، یک تضارب واقعی و فرهنگی محسوب میشود و برخلاف ادا و اطوارها که در انواع برنامه‌های مناسبتی و غیر آن مهندسی میشود و در شبکه‌های دیگر روی آنتن می‌رود، این‌بار فروغ صداقتی از پنجره رسانه به چشم می‌خورد. ریزش مخاطبان سیما در این سال‌ها بالا بوده و نمی‌توان آن را انکار کرد.آنها در این اواخر توانسته‌اند خود را تجهیز کنند و قدرت تشخیص برنامه خوب و بد را پیدا کنند؛ یعنی با 10 دقیقه از گذشت یک برنامه پرهزینه، متوجه نمایش‌های باسمه‌ای آن می‌شوند و در تقابل با آن، می‌توانند برنامه شفافی چون این مناظره را تشخیص دهند و آن را تا آخر دنبال کنند. این‌بار آنها دیدند که در یک سوی مناظره، شخصی دعوت شده که سال‌ها پیش از حضور حسین شریعتمداری در کیهان، مدیر‌مسئول و سردبیر این روزنامه بوده است؛ مهدی نصیری، پژوهشگر حوزه دین و سیاست به‌عنوان مخالف «الزام » و در سوی دیگر، حجت‌الاسلام حسین سوزنچی، دانشیار دانشگاه، به‌عنوان موافق این الزام. در این برنامه، مهدی نصیری با تأکید بر اینکه الزام حجاب تا به حال نتیجه عکس داشته است، خواهان تجدیدنظر در این موضوع میشود، درحالی‌که جناب سوزنچی با تأکید بر اینکه حجاب نماد اسلامیت نظام جمهوری اسلامی است، علت مخالفت‌ها را «بد اجراکردن قانون» برمی‌شمرد.
اگر آن دسته از خوانندگان این نوشتار به یاد آورند، شرایط ویژه و مستقلی در اوایل انقلاب باعث شد که سیما جایگاه ارزشمندی در دل مردم باز کند. این دست از اقدامات، قطعا می‌تواند مبارک باشد و حاصل مناسبی به بار آورد و آن سال‌های نشاط سیاسی را در اذهان بینندگان زنده کند. در آن دوران، بودند اشخاصی که حتی به سمت ریاست قوه مجریه یا قضائیه رسیدند، اما بدون فاصله‌گذاری کنونی، به‌راحتی با یک جوان 30ساله مارکسیست، به مدت سه ساعت، به بحث می‌پرداختند یا شخصیت گران‌قدری مانند شهید دکتر سیدمحمد بهشتی درباره مفهومی مانند زایش دیکتاتوری، سرنوشت احزاب و آرمان انقلاب اسلامی، بحثی آزاد و پردلانه با مخالفان فکری حاکمیت ترتیب می‌دادند و مجری برنامه، بی‌هیچ چاپلوسی و گذشتی، برای هر دو سوی گفت‌وگو، وقت و مجال مساوی تعیین می‌کرد و برایش فرقی نمی‌کرد که جایگاه سیاسی طرفین چگونه و در چه سطحی است. اکنون در واپسین سال دهه 90، برنامه روتین تلویزیونی «زاویه»، شاید خواسته باشد تا به سمت آن فضای مناظره‌‌‌ای حرکت کند. لازم به نظر می‌رسد که از این طرح پویا، حمایت و پشتیبانی سازمانی شود و مدیران سیما هرگز در برابر حملات پراکنده افرادی شناخته‌شده، از پا ننشینند و کوتاه نیایند تا آنچه در اتاق فکر معاونت سیما به نتیجه رسیده، به ثمر بنشیند. این اقدام سیمای جمهوری اسلامی، بدون هیچ شائبه‌ای، شایسته تکریم است. اکنون زمانه‌ای شده تا اغلب موافقان و مخالفان پی ببرند که خصلت تنگ‌نظری، به‌ویژه در کار رسانه ملی، رشته‌ای دراز دارد و چه‌بسا که همین رویکردها سبب شده تا نسل نوپا و نوطلب به سمت شبکه‌های آن سوی آب گرایش یابند. اما اینک وقت رفتن به سمتی است که مخاطبان قبلی را دوباره با رسانه سیما آشتی دهد؛ به‌طوری‌که بشود بدون قیچی‌زدن و تقطیع برنامه‌ها، آن را با حضور افرادی مستقل و معتمد مردم و به صورت زنده، پیشکش چشم و گوش مخاطبان کرد تا مخاطبان درباره محتوای بحث و ادله دو طرف به قضاوت آزادانه بپردازند. این درواقع همان خواسته‌ای است که مردم از تلویزیون بومی خود طلب می‌کنند تا به جای تبلیغ صرف مفاهیم و پمپاژ انواع توجیهات، به روشنگری صادقانه قضایای امروز جامعه بپردازد و در مسیر رشد فکری مخاطبان قدم بردارد. فردا ممکن است برای این اقدام ناب رسانه‌ای خیلی دیر شود.
سایر اخبار این روزنامه
ابزار چانه زنی انتخاباتی آمریکا نیستیم
تئوریسین‌های اخلالگر دلار
تشییع‌جنازه صوری منافقین برای کشمیری
معرفی رزم‌حسینی به‌عنوان وزیر پیشنهادی صمت
آماده تبادل زندانیان با آمریکا هستیم
از مستعان ۱۱۰ چه خبر؟
نقش دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها در ریزش بورس
ماشین شاسی‌بلند می‌خواهم
رزما غفوری کیست و در شیراز چه کار می‌کند؟
هدایتِ ما و هدایتِ آنها
دولت‌های خرج
تهران شهری برای زندگی‌کردن، نه زنده‌ماندن
یخ‌های رابطه دانشگاه و صنعت نفت
مناظره مبارک درباره حجاب
