عمل‌گرایی در گردشگری روستایی به جای شعار

عمل‌گرایی در گردشگری روستایی به جای شعار حسن تقی‌زاده‌انصاری-فعال صنعت گردشگری شعار سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در 27 سپتامبر 2020، یعنی هفتم مهرماه، «گردشگری و توسعه روستایی» تعیین شده تا از ظرفیت‌های بی‌بدیل و منحصربه‌فرد این بخش در ایجاد توسعه اقتصادی و فراهم‌آوردن فرصت‌هایی در خارج از شهرهای بزرگ استفاده شود، اما چرا سازمان
UNWTO توجه همگان را در روز جهانی گردشگری (27 سپتامبر 2020 )، باوجود بحران کرونا و خسارت‌های ناشی از آن در حوزه گردشگری، به این موضوع مهم جلب کرده است؟ گردشگری روستایی یکی از فعالیت‌های مهم اقتصادی مورد توجه است که گروهی آن را بخشی از بازار گردشگری و گروهی دیگر آن را سیاستی برای توسعه روستاها قلمداد می‌کنند. مهاجرت از روستاها به شهرهای بزرگ و کوچک و خالی‌شدن سکونتگاه‌های روستایی و تغییر سبک زندگی مردم جهان به زندگی صنعتی از عواملی است که موجب شده است سیاست‌مداران به توسعه روستاها از طریق گردشگری اهمیت دهند؛ شاید گردشگری روستایی راه‌حلی برای همه دردها، مسائل و مشکلات نواحی روستایی نباشد، اما یکی از شیوه‌هایی است که ممکن است آثار مهم اقتصادی درپی داشته باشد؛ همان‌طورکه گردشگری روستایی تقاضا برای هنرهای دستی و دیگر فعالیت‌هایی را که به نیروی کار بیشتر نیاز دارند، بالا می‌برد به همان اندازه هم گردشگرانی را خارج از فضای اقتصاد روستا جذب می‌کند که از یک طرف شرایطی را برای بازسازی سکونتگاه‌های روستایی که خالی از سکنه شده‌اند فراهم می‌آورد و مهاجرت معکوس ایجاد می‌کند و از طرف دیگر به ایجاد شغل و توانمندسازی روستاییان و کاهش فقر و توزیع ثروت و احیای هنر، فرهنگ و غذاهای بومی محلی کمک شایانی می‌کند. بی‌شک انتخاب این شعار برای روز جهانی گردشگری و سال پیش‌رو در شرایط کنونی بحران مؤکد و ضروری است. توجه به ظرفیت‌های بی‌نظیر صنعت گردشگری برای رشد و توسعه مناطق روستایی، حفظ و پاسداشت آداب و سنن بی‌بدلیل روستایی، حمایت از پروژه‌های حفاظت از محیط زیست و کمک به جوامع محلی روستاها برای حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی و طبیعی منحصربه‌فرد آنها ضروری به نظر می‌رسد.
 
مفهوم گردشگری پایدار مدتی است که جایگاه خود را پیدا کرده است؛ گردشگری پایدار می‌تواند سهم بسزایی در تنوع‌سازی اقتصاد و توسعه پایدار داشته باشد؛ با ایجاد شغل و درآمد موجب توسعه مناطق کم‌برخوردار و توسعه‌نیافته می‌شود و از سوی دیگر با توجه به اکولوژی منطقه از تخریب جلوگیری کرده و به سوی حفاظت گام برمی‌دارد. ایران نیز به‌لحاظ داشتن روستاهای بکر و خاص بسیار توانمند است که از آن جمله می‌توان به ابیانه، ماسوله، کندوان و جواهرده اشاره کرد، اما در این میان روستاهایی هم هستند که با توجه به پتانسیل‌های مهم اقتصادی، کشاورزی و گردشگری ساکنانش راه شهرها را در پیش گرفته‌اند و در این میان، پیشنهاد می‌شود همگام با توجه جهانیان به توسعه روستایی در درجه نخست فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی و تبلیغات صحیح با توجه به گردشگری پایدار همراه با تهیه و تصویب طرحی جامع برای مناطق روستایی، گام برداشته شود و در این میان توجه به ساخت و بهبود زیرساخت‌های لازم به‌منظور حفظ و احیای روستاهای مستعد و هدف گردشگری، ارائه مشوق‌های لازم به فعالان محلی برای فراهم‌کردن مشارکت حداکثری روستاییان و آموزش جوامع محلی و ترویج رعایت کدهای اخلاقی ازسوی گردشگران و دست‌اندرکاران با توجه به اهداف هفده‌گانه توسعه پایدار سازمان ملل متحد تأکید می‌شود. لذا ارائه و یا تجدیدنظر در نحوه درنظرگرفتن مشوق‌های سرمایه‌گذاری و بسترسازی برای جلب مشارکت حداکثری بخش خصوصی و حمایت‌های قانونی لازم و تسهیلگر به‌منظور سرمایه‌گذاری مولد در مناطق روستایی نیز از جمله عواملی هستند که سیاست‌گذاران باید به آن توجه کنند تا شعار «گردشگری و توسعه روستایی» به مقام عمل درآید.