روزنامه آفتاب یزد
1399/07/07
افت محسوس ذخایر ارزی آمریکا
بیزنس استاندارد: بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر ارزی جهان چین، ژاپن، سوییس، روسیه و هندوستان شدهاندآفتاب یزد- گروه اقتصادی: رتبه‌بندی 5 کشور دارای بیشترین ذخایر ارزی توسط «بیزینس استاندارد»، یکی از اخبار مورد توجه در خروجی رسانه‌های مجازی روز گذشته بود. اینکه کدام کشورها بیشترین ذخایر ارزی را دارند پرسشی است که همواره دغدغه فعالان اقتصادی به ویژه در حوزه ارزی و بانک مرکزی شده است. اینکه کشورهای قرار گرفته در این فهرست چرا در این رتبه‌بندی بالاتر از سایرین ایستاده‌اند و سایرین در رتبه‌های پایین‌تر و چرا نام آمریکا در بین این کشورها نیست و موجب پرسش تعدادی از پیام‌های مردمی خوانندگان "آفتاب‌یزد" هم شده بود، نکته‌ای است که گروه اقتصادی روزنامه آفتاب یزد را بر آن داشت تا این موضوع را در نسخه امروز مورد بررسی قرار دهد و نظر کارشناسان اقتصادی در این خصوص را جویا شود که نقطه نظر یکی از آنها نیز در این گزارش درج
گردیده است.
در این میان آشکار است که ذخایر ارزی یکی از مولفه‌های کلیدی اطمینان بخشی به فعالان اقتصادی در هر کشور است و در صورتی که در سطح مطلوب باشند به بانک‌های مرکزی کمک خواهند کرد تا ثبات را در بازار ارز حکمفرما کنند. کما اینکه می‌تواند باعث شود تا در شرایط بحرانی بر اوضاع مسلط شوند و به سرمایه‌گذاران کشورشان اطمینان لازم را بدهند. بدون این ذخایر، کشورها ممکن است با بحران‌های متفاوتی نظیر بحران ارزی، ریسک بدهی و تلاطم بازار مواجه شوند. در این میان بر اساس گزارش جدید "بیزنس استاندارد"، بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر ارزی جهان چین، ژاپن، سوییس، روسیه و هندوستان هستند که در گزارش مخابره شده به جزییاتی از وضعیت هر یک اشاره شده است. چین در رتبه نخست این رتبه است که حجم ذخایر ارزی تا پایان ماه آگوست 5تریلیون و ۵۷۰ میلیارد دلار برآورد شده است که از ۱۴سال پیش تاکنون این کشور بزرگ‌ترین دارنده ذخایر ارزی جهان بوده است. دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس به ترتیب بیشترین سهم را از ترکیب ذخایر ارزی این کشور دارند. ژاپن در رتبه دوم قرار دارد که بر اساس این گزارش حجم ذخایر ارزی تا پایان ماه آگوست یک تریلیون و ۴۰۲ میلیارد دلار برآورد گردیده است و دلار آمریکا، یورو، فرانک سوییس و پوند انگلیس به ترتیب بیشترین سهم را از ترکیب ذخایر ارزی این کشور دارند. سوییس مهد صلح و آرامش در جهان در رتبه سوم این رده‌بندی است که حجم ذخایر ارزی این کشور تا پایان ماه آگوست ۹۲۹ میلیارد و ۱۴۹ میلیون دلار ارزیابی شده است و دلار آمریکا، یورو، ین ژاپنی و پوند انگلیس به ترتیب بیشترین سهم را از ترکیب ذخایر ارزی این کشور دارند. روسیه در رتبه چهارم قرار دارد و حجم ذخایر ارزی این کشور نیز تا پایان ماه آگوست ۵۹۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار ثبت شده است. و در مورد ترکیب ترکیب ذخایر ارزی این کشور می‌توان به این نکته اشاره کرد که دلار آمریکا، یورو، فرانک سوییس و پوند انگلیس به ترتیب بیشترین سهم را از ترکیب ذخایر ارزی این کشور دارند. اگرچه طی سال‌های اخیر روسیه سهم دلار از ترکیب ذخایر خود را به میزان محسوسی کاهش داده و در عوض سهم طلا را افزایش داده است. هند هم که روند توسعه را به شدت دنبال می‌کند در رتبه پنجم این رتبه‌بندی است و حجم ذخایر ارزی آن تا پایان ماه آگوست ۵۴۱ میلیارد و ۴۳۱ میلیون دلار برآورد شده است. دلار آمریکا، یورو، فرانک سوییس و پوند انگلیس به ترتیب بیشترین سهم را از ترکیب ذخایر ارزی این کشور دارند.
اما پیش از اینکه نگاهی انداخته شود به چرایی این گزارش و رتبه‌بندی صورت گرفته، خالی از لطف نخواهد بود تا مروری شود به تعاریف متعددی که برای اندوخته‌ها یا ذخایر خارجی کشورها عنوان میشود و شاخص‌ترین آن تعریف صندوق بین‌المللی پول است: «شامل دارایی‌های خارجی بخش عمومی رسمی است که به سرعت و سهولت در دسترس و کنترل مقامات پولی کشور قرار می‌گیرند، تا به طور مستقیم برای تامین مالی عدم تراز پرداخت‌ها یا برای تنظیم آن عدم تعادل‌ها، از طریق مداخله در بازار ارز جهت اثرگذاری بر نرخ ارز یا سایر اهداف به کار روند»
در سال‌های اخیر کشورها به این مهم اهمیت خاص داده‌اند. کفایت سطح بهینه ذخایر و ترکیب آن دارایی‌ها و اهمیت کارآمدی مدیریت آن، از ابعاد کارآیی مدیریت کلان اقتصاد کشور و بانک مرکزی به حساب می‌آید، اما چرا کشورها به اندوخته بین‌المللی بها می‌دهند؟
۱- برای حفاظت و حراست از ارزش پول ملی یا داخلی. ذخایر خارجی به عنوان پشتوانه رسمی پول نگه داشته میشود. این کار برای ذخایر از اوج نظام استاندارد طلا تا بعد از جنگ جهانی دوم و نظام برتون وودز ادامه داشت. بعد از برتون وودز ارز جایگزین طلا شد و اعتماد و پشتوانه پول‌ها به اندوخته‌های ارز خارجی سپرده شد. البته محوریت طلا با ارز در طول زمان گاهی رد و بدل شده‌اند.
۲- تعهدات پرداخت کشورها و تامین مالی پرداخت‌ها در تجارت بین‌الملل تقاضای نقدینگی را بالا برده است و لذا کشورها ذخایر قابل نقدشوندگی بالا در اختیار می‌گیرند تا تعهدات تجاری خود را تسویه کنند و برای مثال مخارج واردات خود را بپردازند.
۳- انباشت ثروت ملی با مسئولیت بانک‌های مرکزی با هدف مدیریت پرتفوی اندوخته‌های خارجی کشور به عنوان ذخیره ارزش پول خارجی در جهت مصرف آتی آنها.
۴- مداخله به موقع و کارآی مقامات پولی در ذخایر ارز و طلا برای مدیریت نرخ ارز. مقامات پولی تلاش دارند عرضه پولی را در کنترل داشته باشند و بین تقاضا و عرضه ارز در کشور تعادل برقرار کنند. وقتی بانک مرکزی ارز به بانک‌های تجاری می‌فروشد ذخایر ارزی را به آن میزان کاهش می‌دهد، ولی عرضه پول ملی را هم معادل فروش آن با توجه به نرخ ارز مورد معامله کم می‌کند.
۵- در شرایط سختی اعتبارات بین‌المللی، ذخایر خارجی کشور محمل امنی به حساب می‌آید، چرا‌که وقتی دسترسی به بازارهای سرمایه بین‌المللی به خاطر تحریم‌ها غیرممکن میشود، این ذخایر بین‌المللی کشور هستند که اعتبار کشور و پرداخت بدهی‌های کشور را تضمین می‌کنند و کشور را از جریمه‌ها و قرار گرفتن در فهرست بد حساب‌ها در دیرکرد بدهی‌ها مصون می‌سازد و به علاوه کم و کیف ذخایر بین‌المللی یک کشور یکی از مهم‌ترین عناصر به کار رفته برای رتبه‌بندی اعتباری کشورها نزد آژانس‌ها و موسسات بین‌المللی هستند.
۶- برای روز بارانی یا به قول خودمان روز مبادا، اقتصادها برای مقابله با کاهش درآمدهای خود در مقابل شوک‌های خارجی به خصوص در اقتصادهای نفتی که آسیب‌پذیرترند داشتن یک ذخیره ارزی کافی شامل ارزهای با‌ثبات می‌تواند ایام سختی را با حداقل ریاضت پایان برد.
۷- کشورها برای مقابله با آثار شوک‌های خارجی از جمله شوک رابطه مبادله تجاری یا کاهش درآمدهای ارزی بدون توسل به منابع خارجی می‌توانند اقتصاد کلان را از گرداب عدم تعادل‌های تراز پرداخت‌ها نجات دهند.
> اما چرا نام آمریکا در بین 5 کشور نخست نیست!؟
کمال طیبی، کارشناس برجسته اقتصاد بین‌الملل که شناخت خوبی از اقتصاد آمریکا دارد، در گفتگو با خبرنگار "آفتاب یزد" در خصوص دلیل قرار نداشتن نام آمریکا در فهرست کشورهای دارای ذخایر ارزی بالا آن هم با وجود اینکه پایه ارزی آمریکا دلار است، می‌گوید: اگرچه اقتصاد آمریکا بزرگ و ارتباط جهان با آن تنگاتنگ است؛ اما به هر حال یورو، ین و پوند و طلا می‌تواند پشتوانه قدرتمندی برای این کشور نیز باشد. اما تحولات یکی -دو سال اخیر در جهان که عمده آنها به شیوع کرونا مرتبط است و آمریکا جزو کشورهایی است که بیشترین تلفات جانی و حتی خسارت اقتصادی را دیده است؛ لذا می‌توان این امر را در افت ذخایر ارزی این کشور مورد توجه قرار داد.
وی با بیان اینکه آمریکا کشور گردشگرپذیری است که درآمد گردشگری آن قبال توجه است می‌افزاید: با توجه به این تغییر شرایط، درآمد ارزی این کشور از این محل نیز کاهش
داشته است.
طیبی با بیان اینکه کاهش قیمت نفت را نیز برای کشوری مانند آمریکا می‌توان تاثیرگذار دانست که در فهرست کشورهای دارای ذخایر ارزی بالا نیز بیشتر کشورهای غیرنفتی قرار دارند اظهار می‌دارد: البته جنگ اقتصادی بین آمریکا و چین نیز اتفاقی است که نمی‌توان نادیده گرفت، آن هم در حالی که بازار مالی عمده جهان را چینی‌ها تشکیل داده اند. اگرچه با وجود معاملاتی که آمریکا در خاورمیانه برای خود ایجاد کرد، اما عمده جریان به شرق آسیا و همچنین اثرات کرونا بر اقتصاد آمریکا برمی‌گردد.
سایر اخبار این روزنامه
۲.۵ میلیارد تومان بده؛ سوئیت ۴۰ متری بگیر!
ویروس‌های فرهنگی!
افت محسوس ذخایر ارزی آمریکا
دفاع زاکانی از اعطای خودروی قسطی چندصدمیلیونی به نمایندگان
آیا جنگ وسیع در راه است؟
انتقال پایتخت سیاسی بدون هزینه غیر ممکن است
لیدری موسوی خوئینی‌ها تیر خلاص به شقیقه جنبش اصلاحات است
نمایندگان مجلس زیر بار قسط 18 میلیونی!
چالش میان وزارت بهداشت با بخش اقتصادی دولت ادامه دارد؛
هم دلسوزانه هم خیرخواهانه!
بحران اعتماد در جامعه
نسخه قطر را پیچیدیم
انتخابات آمریکا و اهمیت مناظره ها
فرافکنی تا کی؟
