روزنامه جوان
1399/08/20
یکدندگی خودروسازان گرانفروش انحصارگر
سرویس اقتصادی جوان آنلاین: مرغ خودروسازان برای افزایش قیمت یک پا دارد و شرایط مالی، تولیدی، نیروی انسانی و مدیریتی را به شکلی ترتیب داده‌اند که فارغ از اینکه نرخ ارز افزایش یا کاهش یابد در هر شرایطی با گذر زمان با هر بهانه‌ای نرخ‌ها افزایش یاید. نکته جالب‌تر آن است که نرخ خودرو در بازار با نرخ کارخانه فاصله زیادی دارد و مشخص نیست این درآمد به جیب چه کسی می‌رود، اما آنچه مشهود است خودروی بی کیفیتی است که هر روز نیز گرانتر میشود و وضعیت مالی بنگاه نیز هر روز ضعیف تر.تقریبا اغلب کارشناسان اقتصادی دارند به این نتیجه می‌رسند که رشد قیمت مشکل خودروسازی کشور را حل نمی‌کند، زیرا هر چقدر که این صنعت به اشکال مختلف حمایت شد بازهم شاهد بدتر شدن ساختار مدیریتی، مالی، تولیدی، نیروی انسانی این حوزه هستیم که در نهایت کالای گران بی کیفیت به دست مصرف کننده می‌رسانند، از این رو باید تصمیم‌های کلان و سختی برای این صنعت اخذ شود تا از شر مشکلات متعدد و متنوع حوزه خودروسازی ر‌هایی یابیم. زمانی که دلار افزایش یافت و به پیک قیمتی ۳۳ هزار تومان رسید خودرو سازان قیمت محصولات خود را با نرخ روز ارز افزایش دادند حالا که نرخ دلار به کانال ۲۵ هزار تومان بازگشته است و انتظار‌ها خبر از افت نرخ‌ها می‌دهد خودروسازان پیشاپیش خبر می‌دهند که مردم منتظر افت نرخ خودرو نباشند.
مقاومت در برابر نرخ‌ها در حوزه خودروسازی در حالی روز گذشته افکار عمومی را متعحب کرد که اگر قطب‌های متعدد و متنوع داخلی و خارجی دیگری برای رقابت در حوزه تولید خودرو وجود داشت و بازار به شکل انحصاری در اختیار تولید‌کنندگان داخلی نبود امروز این ندا از صنعت خودروسازی بلند نمی‌شد که قیمت خودرو دنده عقب ندارد و مصرف کننده باید در هر شرایط قیمتی و کیفیتی خودروی داخلی را مصرف کند.
از این گذشته بنگاه‌های خودروسازی ساختار بانکی و بازار سرمایه را نیز با چالش‌های مالی خود به چالش کشیده‌اند بطوری که بدهی آن‌ها به نظام بانکی و روند اصلاحی سهامشان در بازار این روز‌ها دامنه حواشی این صنعت را در اقتصاد ایران وسعت بخشیده است.
دلال و خودروساز در یک صف
در شرایطی که از ابتدای هفته بازار خودرو با کاهش ۲۰تا ۳۰درصدی قیمت‌ها مواجه شده‌است؛ دلالان و نمایشگاه‌داران در فضای مجازی تلاش می‌کنند، از کاهش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کنند، خودروسازان نیز در کنار فعالان بازار به دنبال زمینه‌سازی برای جلوگیری از کاهش قیمت‌ها هستند و به بهانه زیان ۱۲هزار میلیارد تومانی در نیمه نخست امسال اعلام کرده‌اند که با افت نرخ ارز، قیمت کارخانه‌ای خودرو‌ها کاهش نمی‌یابد.
صنعت خودرو از آن دست صنایعی است که با هر اتفاق و تغییری در نرخ مواد اولیه و به ویژه ارز با افزایش قیمت و گرانی همراه میشود. غول‌های خودروسازی ایران با پیش فروش محصولاتشان که هنوز در خط تولید قرار نگرفته، چندین ماه جلوتر، از خریدار خودرو پولش را می‌گیرند و خودرو را در زمان تحویل با نرخ روز عرضه می‌کنند و چنانچه در این مدت نرخ ارز و مواد اولیه کاهش یابد، هیچ خبری از ارزانی قیمت خودرو نیست.
خودروسازان در دو سال اخیر همگام با نرخ ارز و شاید جلوتر از آن قیمت‌های‌شان را افزایش داده‌اند. در شش‌ماهه نخست امسال به بهانه گرانی قیمت دلار، دو مجوز افزایش قیمت (یکی در اردیبهشت و دیگری در مرداد) از دولت گرفته‌اند و قرار است هر سه‌ماه یکبار قیمت خودرو‌ها مجدداً گران شود. از این رو انتظار می‌رود که زیان خودروسازان کنترل شود، اما طبق ادعای غول‌های جاده مخصوص آن‌ها همچنان بنگاه‌هایی زیان‌ده هستند.
در چنین فضای حمایتی بی‌سابقه‌ای که از این صنعت صورت می‌گیرد، سه خودروساز بزرگ کشور در صورت‌های مالی شش‌ماهه‌شان اعلام کرده‌اند که طی نیمسال ابتدایی ۹۹زیان ۱۲هزار و ۶۰۰میلیارد تومانی را به ثبت رسانده‌اند و مجموع زیان انباشته‌شان به مرز ۴۰هزار میلیارد تومان نزدیک شده‌است. آن‌ها همچنان به دنبال رایزنی با دولت هستند تا ضعف مدیریتی و بنگاهداری، نیرو‌های کار مازاد و بریز و بپاش‌های مالی‌شان را توجیه کرده و زیان مالی‌شان را به ارزانی قیمت خودرو در کف کارخانه ربط دهند.
خودروسازان در کنار دلالان بازار قرار گرفتند
با مقایسه نرخ خودرو در دو هفته گذشته می‌توان نتیجه گرفت که خودرو‌های داخلی و خارجی حدود ۲۰ تا ۳۰درصد کاهش قیمت را تجربه کرده‌اند، البته این کاهش قیمت طی روز‌های گذشته شدت بیشتری داشته است؛ چراکه نرخ ارز در همین روز‌ها به میزان چشمگیری ریزش داشته‌است. در حال حاضر در بازار آزاد خودرو، خرید و فروش انجام نمی‌شود و در مجموع معاملات تقریباً به صفر رسیده‌است.
رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو می‌گوید، زمانی که ارز به اوج افزایش قیمت رسیده‌بود، پژو۲۰۶ تیپ‌دو با مبلغ ۲۵۰میلیون تومان به فروش می‌رسید که هم اکنون با کاهش شدید نرخ ارز به قیمت ۲۰۵میلیون‌تومان رسیده است و همچنین پراید۱۳۱ هم از نرخ ۱۲۸میلیون تومان به ۱۰۳میلیون تومان رسیده است. مؤتمنی می‌افزاید: اگر نرخ ارز با همین روند کاهش یابد، خودرو ارزان‌تر هم خواهد شد؛ چراکه نرخ ارز رابطه مستقیمی با قیمت خودرو دارد. وی با انتقاد از برخی از فعالان بازار که با کاهش قیمت مقابله می‌کنند و قیمت‌های پرت و غیر‌واقعی برای خودرو‌ها در فضای مجازی اعلام می‌کنند، تأکید می‌کند: اگر مانع کاهش قیمت‌ها شویم، بازار باز هم دچار رکود میشود و دیگر خریداری وجود نخواهد داشت.
در کنار روند کاهشی قیمت خودرو و عملکرد غیر‌منطقی دلالان و واسطه‌ها، خودروسازان نیز ساز عدم ارزانی قیمت خودرو را کوک می‌کنند. آن‌هایی که تا دیروز با کوچکترین افزایش قیمت ارز، به دنبال مجوز افزایش قیمت خودرو بودند، اکنون به بهانه زیان انباشته‌شان مدعی هستند که «با قیمتگذاری دستوری دولت زیان داده‌ایم و باید با گران فروشی آن را جبران کنیم.»
در این خصوص دبیر انجمن خودروسازان در گفتگو با تسنیم در پاسخ به اینکه آیا با کاهش قیمت ارز تغییری در قیمت تمام شده خودرو‌ها ایجاد خواهد شد و محصولات به سمت ارزانی خواهند رفت یا خیر؟ می‌گوید: با کاهش قیمت ارز هزینه‌های تولید هم کاهش یافته و خودروساز ابتدا از زیان خارج شده و شاید به سود حداقلی دست پیدا کنند، اما این امر به معنی تغییر در قیمت کارخانه خودرو‌ها نیست. احمد نعمت‌بخش، با اشاره به اینکه در حال حاضر خودروسازان همچنان با زیان تولید می‌کنند، می‌افزاید: زیان شش‌ماهه خودروسازان نشان از پایین بودن قیمت‌های فروش دستوری نسبت به قیمت‌های تمام شده خودروها‌ست. قیمت‌های دستوری باعث شد تا محصولات ما متناسب با قیمت تمام شده قیمتگذاری نشوند. وی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد با کاهش قیمت ارز عرضه خودرو در بازار افزایش یافته و همین امر شکاف قیمتی کارخانه تا بازار را کاهش دهد، می‌گوید: بسیاری از مردم برای سود بیشتر به خرید خودرو اقدام کرده‌بودند که با شرایط فعلی و کاهش قیمت‌ها در بازار مجبور به فروش خودرو‌های خود هستند و همین عرضه بیشتر باعث کاهش قیمت خودرو در بازار میشود.
سایر اخبار این روزنامه
