افت تقاضا؛ کاهش قیمت



گروه اقتصادی- تقاضا برای خرید مسکن کاهشی و تعداد فروشندگان مسکن بیشتر شد. چند هفته پیش با اوج‌گیری دوباره قیمت مسکن در تهران و سایر کلان شهرها کارشناسان حوزه مسکن پیش‌بینی کردند که قیمت مسکن از اواخر آبان ماه در مسیر کاهش قرار می‌گیرد. تحلیل آنها اینگونه بود که هر ساله در نیمه دوم سال به‌علت سرما تعداد متقاضیان برای خرید و جابه‌جایی مسکن، سیر نزولی می‌گیرد و این امر باعث می‌شود تقاضا از عرضه کمتر شود.
بررسی آمارهای اخیر خرید و فروش مسکن هم نشان می‌دهد که پیش‌بینی‌ها درست بوده است و این روزها تعداد خریداران و اجاره کنندگان مسکن ریزشی شده است.


مشاور املاک در خیابان خرمشهر درباره روندی که در حوزه مسکن طی می‌شود به ایران، گفت:«از حدود 10 روز پیش تقاضا برای اجاره و خرید مسکن بشدت کاهش یافته است، به‌نظر می‌رسد سرمای هوا و بلاتکلیفی در قیمت‌ها باعث شده مردم دست نگهدارند. در عین حال بر تعداد عرضه کنندگان مسکن اضافه شده است چرا که بیم آن را دارند با ریزش قیمت ارز، قیمت مسکن هم روند کاهشی به خود بگیرد.»
محمدحسین چراغی ادامه داد:«روزهایی که قیمت ارز افزایشی بود، تقاضا برای خرید مسکن صعودی شد به گونه‌ای که برای تقاضاهای بازار، عرضه‌ای وجود نداشت و البته اگر فردی هم می‌خواست ملک خود را به فروش برساند در زمان مذاکره با خریدار، منصرف می‌شد چرا که تصور می‌کرد که در آینده قیمت ملک آن بالاتر می‌رود.»
او گفت:«کاهش تقاضا برای خرید مسکن تا هفته‌های آینده ادامه خواهد داشت و همین امر باعث می‌شود قیمت مسکن هم افت داشته باشد. افت قیمت به معنای ریزش قیمت‌ها نیست اما به نظر می‌رسد تا حدودی قیمت‌ها متعادل شود و تا حدودی به خریداران واقعی مسکن افزوده شود.»
این مشاور املاک خاطرنشان کرد: «مهم‌ترین مشکلی که بازار مسکن با آن روبه‌رو است تعیین سلیقه قیمت و عدم تمایل به فروش است. فروشنده نماها یا حتی فروشندگان واقعی قیمت‌هایی را برای مسکن تعیین می‌کنند که با محاسبات ما فاصله زیادی دارد اما مجبور به فروش قیمت اعلامی هستیم و در نهایت مردم تصور می‌کنند که مشاوران املاک باعث گرانی می‌شوند ولی فروشندگان برای آنکه بتوانند از دارایی خود بیشترین بهره را ببرند قیمت‌ها را نجومی تعیین می‌کنند. از سویی فروشندگان اصرار بر فروش ملک دارند و حتی می‌گویند پول لازم دارند اما زمانیکه مذاکرات با خریدار جدی می‌شود، فروشنده تمایل به فروش ندارد.»
ورود به رکود
ایسنا گزارش داده، بر اساس اطلاعات به دست آمده بین روزهای ۱۴ تا ۲۱ آبان ماه تمایل برای فروش مسکن در تهران ۲۴ درصد افزایش و تقاضا ۴۳.۷ درصد کاهش داشته است. از طرف دیگر قیمت پیشنهادی در نیمی از مناطق کاهش و در نیمی دیگر افزایش یافت.
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند فرآیندی که در حوزه مسکن در حال طی شدن است رکود در بازار را تداعی می‌کند بدین جهت ضرورت دارد که سیاستگذاران با تزریق منابع مالی و ایجاد انگیزه برای خرید مسکن با ثبات قیمت ارز، مانع از ورود مسکن به رکود شوند. چرا که بعد از یک رکود دوباره قیمت‌ها سیر صعودی به خود می‌گیرد.
چرایی کاهش قیمت مسکن؟
سید محمد اتابک، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره اینکه بازار مسکن با چه شرایطی مواجه خواهد شد، به «ایران »گفت: «بارزترین مشکلی که در حوزه مسکن وجود دارد و البته این امر در سایر حوزه‌ها هم تسری یافته، نگاه سیاسی به مباحث اقتصادی است. تمام افراد برای انجام معامله به موضوعات سیاسی، انتخابات امریکا و جریان ارز نگاه می‌کنند این در شرایطی است که در برخی از موارد هیچ ارتباطی وجود ندارد اما برخی‌ها سعی کرده‌اند این ارتباط را برقرار کنند.»
او ادامه داد: «اگر سیاستگذاران بتوانند مباحث سیاسی را از مباحث اقتصادی جدا کنند اتفاق‌های مثبتی در حوزه تولید و صنعت خواهیم داشت. این امر زمانی محقق می‌شود که دولت هم برخی از تصمیم‌های خود را از مباحث سیاسی دور نگاه دارد و برای ثبات اقتصادی بیشترین تلاش را انجام دهد. زمانیکه نرخ ارز کمترین نوسان را داشته باشد، ثبات در تصمیم گیری‌ها باشد و دولت هیچ گونه دخالتی در نظام اقتصادی نداشته باشد به طور قطع در حوزه اقتصاد به ثبات خواهیم رسید.»
اتابک گفت: «کنترل قیمت‌ها اینگونه نیست که منتظر کاهش تقاضا باشیم، برای آنکه بازار جریان درستی داشته باشد ضرورت دارد که عرضه و تقاضا هماهنگ باشد در غیر اینصورت هر گونه تلاش در بخش‌های اقتصادی نتیجه بخش نخواهد بود.»
او تصریح کرد:«تقاضا برای خرید خیلی از کالاها و محصولات کاهش یافته است لذا نمی‌توان سرمای هوا یا تجربه سال‌های گذشته را دلیل بر افت قیمت‌ها دانست به نظر می‌رسد کاهش قدرت خرید مردم باعث شده تقاضا سیر نزولی بگیرد و بواسطه آن حتی قیمت‌ها ثابت یا حتی تا حدودی تعدیل شود.»
بازار مسکن چه فرآیندی را سپری می‌کند؟
در شرایطی که عمده بازارهای جهانی در انتظار تحولات سیاسی امریکا به سر می‌بردند، آمارها نشان می‌دهد از روز چهارشنبه ۱۴ آبان ماه تا چهارشنبه ۲۱ آبان عرضه مسکن در شهر تهران ۲۴ درصد افزایش یافته است. تمایل برای فروش در مناطق ۱، ۲، ۳، ۴، ۷، ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۱۵ و ۲۱ به ترتیب به میزان ۷۴ درصد، ۵، ۳۵، ۱۰، ۴۹، ۵۰، ۲۰۰، ۲۴۳، ۳۸۳ و ۲۰ درصد رشد داشته است. بر اساس اطلاعات سامانه کیلید، تعداد آگهی‌های مناطق ۵، ۶، ۸، ۹، ۱۰ و ۲۲ به ترتیب ۷ درصد، ۳، ۵۳، ۵۹، ۱۸ و ۳۱ درصد کاهش یافته است. در این گزارش مناطق ۱۶ تا ۲۰ به‌دلیل پایین بودن تعداد آگهی‌های آن لحاظ نشده و منطقه ۱۲ نیز تغییر محسوسی نسبت به هفته قبل از آن نداشته است.
در طرف تقاضا نیز که بر اساس مشاهده آگهی‌ها استنباط شده تقاضای خرید ملک در شهر تهران به میزان ۴۳.۷ درصد کاهش یافته که بیشترین افت به ترتیب در منطقه ۲۱ به میزان ۶۱ درصد، منطقه ۲۰ بالغ بر 57 درصد، منطقه ۲۲ به میزان ۵۳ درصد، منطقه ۱۴ بالغ بر ۵۱ درصد و منطقه ۳ به میزان 48 درصد بوده و کمترین افت مشاهده آگهی‌ها به ترتیب در منطقه ۱ بالغ بر 27 درصد، منطقه ۱۰ به میزان 30 درصد، منطقه ۱۲ بالغ بر ۳۴درصد، منطقه ۷ بالغ بر 37 درصد و منطقه ۴ به‌میزان ۳۹ درصد رخ داده است.
همچنین میانگین قیمت‌های پیشنهادی در هفت منطقه دارای دیتاهای قابل اتکا کاهش و در هفت منطقه افزایش یافت. به طور کلی نیز نرخ پیشنهادی هر متر مربع مسکن شهر تهران در آگهی‌های فروش این سامانه ملکی طی بازه زمانی ۱۴ تا ۲۱ آبان افزایش ۱۴ درصدی داشته است.
مطابق این آمار قیمت پیشنهادی در منطقه ۱ معادل ۱۰ درصد، منطقه ۲ بالغ بر ۷درصد، منطقه ۵ به میزان ۱ درصد، منطقه ۷ به میزان ۱۲ درصد، منطقه ۱۰ معادل ۵درصد، منطقه ۱۱ بالغ بر ۱۲ درصد و منطقه ۲۱ به میزان ۴ درصد افزایش یافته است.
در سوی مقابل، نرخ‌های پیشنهادی در مناطق ۳، ۶، ۸، ۱۲، ۱۴، ۱۵ و ۲۲ به ترتیب بالغ بر ۲ درصد، ۵، ۱۰، ۱۲، ۷، ۴ و ۷ درصد کاهش داشته است. قیمت‌ها در دو منطقه ۴ و ۹ تغییر محسوسی نداشته و مناطق ۱۶ تا ۲۱ به‌دلیل پایین بودن تعداد آگهی‌ها در این گزارش لحاظ نشده است.
بدین ترتیب در پرمعامله‌ترین منطقه شهر تهران یعنی منطقه ۵ تعداد آگهی‌ها ۷ درصد کاهش و نرخهای پیشنهادی ۱ درصد افزایش یافت. در منطقه ۲ به‌عنوان دومین محدوده پرمعامله آگهی‌ها ۵ درصد و قیمتها ۷ درصد افزایش یافت. در منطقه ۴ آگهی‌ها ۱۰ درصد افزایش و قیمتها تغییری نداشته است. منطقه ۱۰ با کاهش ۱۸ درصدی آگهی‌ها و افزایش ۵ درصدی نرخها مواجه بود. در منطقه ۸ آگهی‌ها ۵۳ درصد و قیمت‌ها ۱۰ درصد کاهش یافت. منطقه ۶ با کاهش ۳ درصدی عرضه و افت ۵ درصدی قیمت همراه بود. در منطقه ۱۲ تغییر آگهی‌ها صفر بود و قیمت ۱۲ درصد افت کرد. در منطقه ۲۲ نیز کاهش ۳۱ درصدی آگهی‌ها و افت ۷ درصدی قیمتها را شاهد بودیم.