روزنامه خراسان
1399/09/01
زخم کهنه حاشیه شهرها
رعیت نواز- ویدئویی تلخ از تخریب یک خانه در بندرعباس در فضای مجازی منتشر شد که یادآور حادثه «آسیه پناهی» در کرمانشاه بود و باعث شد دوباره زخم کهنه حاشیه نشینی که درمانی برایش اندیشیده نشده دهان باز کند و دردش گریبان گیر تمام جامعه شود. سال هاست که اصطلاحات و واژه‌های متعددی در جهان برای حاشیه‌نشینی مثل زاغه‌نشینی، آلونک‌نشینی، کوخ‌نشینی و کپرنشینی به کار می رود. به اعتقاد برخی کارشناسان حاشیه‌نشینان کسانی هستند که در محدوده اقتصادی شهر زندگی می‌کنند ولی جذب نظام اقتصادی و اجتماعی نشده‌اند و حاشیه شهر را به قصد تهیه مسکن و داشتن سرپناه انتخاب می کنند. سر پناه هایی که عمدتا متعلق به خودشان نیست ولی به دلیل نبود نظارت، به تصرف خودشان در آورده اند و به راحتی هم آن را به مالک اصلی واگذار نمی کنند. اتفاق هایی مانند تخریب خانه آسیه پناهی در کرمانشاه و خودسوزی یک زن 35 ساله به دلیل تخریب خانه اش در بندرعباس همه عوارض همین حاشیه نشینی است که عمدتا به درگیری و صحنه های ناخوشایند وحتی سوء استفاده های خارجی منجر می شود. امروز ضمن مرور حادثه تلخ بندرعباس به میزان حاشیه نشین های شهرهای مختلف پرداخته ایم و همچنین درباره نیاز تنظیم یا تغییر پروتکل ها برای برخورد و بازپس گیری زمین های تصرفی در حاشیه شهرها نوشته ایم.ماجرای تخریب تلخ خانه ای در بندرعباس روز پنج‌شنبه ویدئویی در فضای مجازی منتشر شد که در آن مأموران شهرداری در بندرعباس در حال تخریب یک اتاقک دیده می‌شوند. طبق گزارش‌ها، این اتاقک متعلق به یک زن سرپرست خانواده بوده که همراه با فرزندانش در آن جا سکونت داشتند. در این ویدئو دو زن دیده می‌شوند که به مأمور شهرداری التماس می‌کنند، این خانه را خراب نکند. در پس‌زمینه ویدئو نیز صدای کودکی شنیده میشود که با هق‌هق گریه خطاب به مأمورانی که در حال کندن پلاستیک روی سقف هستند، می‌گوید: «تو را خدا، نکَن.» البته با فرو ریختن دیوارهای این اتاقک درد دیگری به غیر تخریب خانه نمایان می شود و آن وضعیت محقرتر داخل خانه است! متاسفانه چند ساعت بعد از تخریب خانه، زنی که در فیلم دیده میشود، خودسوزی کرد و به بیمارستان منتقل شد. پیگیری‌ها نشان می‌دهد او که 35 سال دارد، از ناحیه دست و قفسه سینه دچار سوختگی شده و هم اکنون در بخش سوختگی بیمارستان شهید محمدی بندرعباس بستری است.بعد از انتشار این فیلم شهردار بندرعباس گفته: «این زمین‌ها متعلق به مسکن و شهرسازی است و به قصد جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز این تخریب صورت گرفته است. این خانواده مجوز ساخت خانه نداشتند و غیر قانونی آن محل را بنا کرده بودند و چند نوبت بابت تخریب این ملک به آن ها اخطار داده شده است.» همچنین گفته شده این خانه بر بستر رودخانه ای که به دریاچه 22 بهمن می ریزد احداث شده و جان آن ها در خطر بوده است . واکنش مسئولان در هرمزگان البته مقامات محلی به سرعت در این باره موضع‌گیری کردند؛ استاندار هرمزگان گفت: «متاسفانه، اوج بی‌تدبیری در این زمینه صورت گرفته و باید عاملان این تصمیم به شدت مورد پیگرد قرار گیرند.» رئیس کل دادگستری استان هرمزگان با حضور در بیمارستان از مصدوم عیادت کرد و دستور پیگیری این اتفاق را داد. همچنین شهردار بندرعباس هم اعلام کرده هزینه های بیمارستان را تقبل خواهد کرد و خانه‌ای به این خانواده اهدا خواهد شد. بیش از 10 میلیون حاشیه نشین در کشور درباره میزان جمعیت حاشیه نشین در کشورمان آمارهای متعددی وجود دارد. برخی ها در سال های گذشته تعداد حاشیه‌نشین‌های کشور را حدود 11 میلیون نفر اعلام کرده اند. تیر سال 96 هم آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی از 19 میلیون نفر« بد مسکن» صحبت کرد، اما «فرهیختگان» به استناد گزارش وزارت بهداشت در سال 94 تعداد حاشیه نشین ها را بیش از 10 میلیون و 390 هزار نفر بیان کرده است که از دسترسی به بسیاری از امکانات اقتصادی، کالبدی، قانونی و اجتماعی بی‌بهره بوده‌اند. براساس آماروزارت بهداشت، خوزستان با یک‌میلیون و 557 هزار حاشیه‌نشین، بیشترین جمعیت حاشیه‌نشین را بین استان‌های کشور دارد و این میزان حدود 33 درصد از کل جمعیت استان را تشکیل می‌دهد. پس از این استان، خراسان‌رضوی با یک‌میلیون و 386 هزار نفر در رتبه دوم و استان البرز با بیش از یک‌میلیون حاشیه‌نشین در رتبه سوم قرار دارد. در رتبه‌های چهارم، پنجم و ششم نیز استان‌های تهران، فارس و آذربایجان‌شرقی قرار دارند که به‌ترتیب دارای 861 هزار نفر، 613 هزار نفر و 559 هزار نفر جمعیت حاشیه‌نشین هستند. استان اصفهان و سیستان‌وبلوچستان نیز به‌ترتیب در رتبه‌های هفتم و هشتم قرار دارند و هرکدام دارای بیش از 450 هزار نفر جمعیت حاشیه‌نشین هستند. در انتهای جدول نیز سه استان چهارمحال‌وبختیاری، خراسان‌جنوبی و بوشهر قرار دارند که دارای کمترین جمعیت حاشیه‌نشین هستند. لزوم تغییر پروتکل ها قاعدتا برای این که دیگر شاهد این صحنه های تلخ در گوشه و کنار کشورمان نباشیم باید برای رفع حاشیه نشینی تلاش و این معضل را در کشور به صورت ریشه ای حل کنیم. معضلی که برای حل آن باید برنامه هایی همچون تقویت و حمایت از روستاها در دستور کار قرار بگیرد تا از مهاجرت بیشتر جلوگیری شود همچنین در این باره لازم است همه برنامه‌های توسعه‌ای مطابق تکالیف برنامه جامع آمایش سرزمینی باشد و به بخشی‌نگری در برنامه‌ریزی و اجرا پایان داده شود. البته در کنار این کارها باید نظارت ها بر حاشیه شهرها افزایش یابد تا شاهد گسترش روزافزون حاشیه شهر نباشیم اما از آن جایی که این اتفاق با توجه به میزان بالای تعداد حاشیه نشین ها به برنامه های بلند مدت نیاز دارد و در کوتاه مدت نمی توان حاشیه نشینی را از شهرهای بزرگ حذف کرد باید کاری کرد که شاهد این ویدئوهای تلخ نباشیم.سال هاست که شهرداری ها و دیگر سازمان ها برای بازپس گیری زمین های تصرفی در حاشیه شهرها معمولا به زور متوسل شدند و با بولدوزر و ماشین آلات ساختمانی به تخریب خانه ها اقدام می کنند که ثمره اش هم تاکنون فوت آسیه پناهی، خودسوزی زن 35 ساله بندر عباسی و ... بوده است. از این رو به نظر می رسد نیاز است تغییری در این روند ایجاد شود و پیش از تخریب عواقب آن سنجیده شود. شاید برای شما هم سوال شده باشد که چرا خانه ای که قرار است در ازای خانه تخریب شده بعد از انتشار ویدئوهایی که آسیب های روحی و روانی برای جامعه دارد اهدا شود قبل از تخریب اهدا نشد که باعث سوء استفاده های زیادی هم نشود . با این حال برخی از این تخریب ها هم اجتناب ناپذیر است مانند خانه هایی که در بستر رودخانه ها احداث شده و ممکن است خدای نکرده با جاری شدن سیلاب جان اهالی آن خانه به خطر بیفتد که نیاز است حتی در همین موارد هم ساکنان خانه را قانع و زیرساخت های لازم برای انتقال شان فراهم کرد. همچنین می شود از معتمدان محل برای حضور در محل تخریب استفاده کرد تا دیگر با چنین صحنه های تلخ و خشنی مواجه نشویم. در پایان باید یادآوری کنیم که تصرف زمین در حاشیه شهرها تنها یکی از عوارض و معضلات حاشیه نشینی است که باید برای رفع آن اقدام کرد.
سایر اخبار این روزنامه
ایران در میان 20 کشور پیگیر تولید واکسن کرونا
بازگشت از جهنم کیکو
مهربانی در منفی 8 درجه
کارمزدهای جدید خدمات بانکی از امروز
سرقت‌های‌پسر‌قارون‌در‌مشهد
دست نگه دارید این راهش نیست!
آغاز ماموریت سپاه درآب های دور دست
زخم کهنه حاشیه شهرها
رکوردداران افت قیمت خودرو
ترامپ تحت تعقیب قرار می گیرد؟
پاس گل تروئیکای اروپا به آمریکا
پایان تلخ کی‌روش در کلمبیا؟
قاتلان آرامش کودکان در عصر کرونا
