تورم مواد خوراکی رکورد زده است

رئیس قوه قضائیه: تهدید امنیت غذایی مردم توسط سوداگران و سودجویان، جنایت علیه مردم است
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: «تهدید امنیت غذایی مردم توسط سوداگران و سودجویان، جنایت علیه مردم است و بازی کردن با امنیت جانی مردم یک مسئله عادی نیست.» این اظهار نظر سیدابراهیم رئیسی، رئیس دستگاه قضا در مورد وضعیت غذای مردمی
است که تورم فزاینده و پرفشار ماه‌های اخیر جا‌‌ن‌های آنها را ستانده یا در معرض سوءتغذیه شدید قرار داده و کاهش ایمنی بدنی آنها نسبت به هجوم عوامل بیماری‌زا کمیت و کیفیت عمر مفید آن‌ها را کاهش داده است! شهروندان نجیبی که دردمندانه نرخ‌های تورم بیش از درآمد خود را می‌بینند و جز غرولند کردن توان انعکاس صدایی ندارند. شدت تورم به قدری طاقت‌فرسا شده که گزارش مرکز آمار مبنی بر نرخ تورم ماهانه مواد خوراکی در آبان امسال در مناطق شهری کشور ۱۳.۱درصد، در مناطق روستایی ۱۴.۳درصد و در کل کشور ۱۳.۲درصد بالاترین رکورد در دهه‌های اخیر محسوب می‌شود! به بیان دیگر این رقم معادل افزایش معمول قیمت‌ها در یک سال در اقتصادهای با مدیریت مدبرانه و کارشناسانه دولت است که متاسفانه در ایران و در دولت حسن روحانی فقط در یک ماه رخ داده است! رئیس‌جمهوری که در در پنجاه و هفتمین مجمع عمومی بانک مرکزی ایران در اسفند 96 خورشیدی گفت: «تورم تک رقمی در ایران پس از 26 سال محقق شد و بانک مرکزی ایران باید این مسیر را ادامه دهد!» و تلخ‌تر آنکه پس از اسفند سال ۱۳۸۳ که این شاخص به ۱۰.۶درصد رسیده بود، این برای دومین بار است که در سه دهه اخیر شاهد عبور تورم ماهانه مواد خوراکی از مرز ۱۰درصد شده‌ایم.
افزایش شدید تورم ماهانه مواد خوراکی، سبب شده نوک پیکان فشار تورمی به سمت دهک‌های درآمدی متوسط و پایین، تغییر جهت دهد چراکه بخش عمده هزینه‌های آنها صرف تهیه مواد غذایی می‌شود.


در حالی که در مهرماه، تورم ماهانه دهک‌های کم‌درآمد از دهک‌های پردرآمد کمتر بود، اما در آبان ماه این روند برعکس شده است. دلیل آن، افزایش شدید قیمت مواد خوراکی است که در سبد اقشار کم‌درآمد سهم بالایی دارد اما در سبد اقشار پردرآمد سهم اندکی دارد. به عنوان مثال تورم ماهانه مواد خوراکی در دهک اول در مهرماه ۶.۲ درصد بود، اما در آبان با جهشی شدید به ۱۴.۷ درصد رسیده است. در حالی‌که قیمت کالاهای خوراکی و اساسی مردم روزبه‌روز در حال افزایش است، مرکز پژوهش‌های مجلس بدون در نظر گرفتن تورم سال ۹۹ از حذف گوشت قرمز و حتی گوشت سفید از سبد خرید ماهانه کارگران خبر داده است. وضعیت معیشتی کنونی، در حال حاضر زندگی اکثریت عظیم کارگران ایران را به حفظ بقا تنزل داده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس بر اساس داده‌های تورمی مرکز آمار ایران از کاهش شدید مصرف کالاهای اساسی در سبد خوراکی‌ها گزارش داده است.
این گزارش نشان می‌دهد که قیمت کالاهای اساسی در دو سال گذشته افزایش شدیدی داشته است، به طوری که حتی کالاهایی مثل گوشت مرغ که ارز دولتی نیز دریافت می‌کنند، رشد قیمت بالای ۱۰۰ درصدی داشته‌اند و ر در همین حال متوسط مصرف کالاهای اساسی در سال‌های اخیر نیز کاهش قابل توجهی داشته است.
در دهک سوم، شامل کم‌درآمدترین قشر طبقه متوسط و کارگران متخصص، مصرف گوشت قرمز ۳۶ درصد و مصرف برنج ۱۸ درصد کاهش داشته است. مصرف گوشت قرمز در سال ۹۸ به نسبت سال ۹۵، بیش از ۳۰ درصد، مصرف گوشت گوساله ۲۰ درصد و گوشت گوسفندی ۲۹ درصد کاهش یافته است.
با در نظر گرفتن این‌که بیش از ۷۰ درصد کارگران ایران حداقل‌بگیر هستند و پایین‌تر از طبقه متوسط محسوب می‌شوند این آمار به ‌نسبت در میان آن‌ها کاهش شدیدتری خواهد داشت.
این در حالی است که تورم سال ۹۹ در محاسبات داده‌های مرکز پژوهش‌های مجلس در نظرگرفته نشده است و اگر داده‌های تورمی امسال نیز در نظر گرفته شوند، بدون تردید کاهش مصرف کالاهای اساسی بسیار بیشتر از این‌ها خواهد بود.
کارگرانی که با گرانی ۵۰۰ درصدی نرخ مسکن و اجاره خانه در یک بازه زمانی یک سال و شش ماهه، دیگر قادر به تامین مسکن مناسب در محدوده‌ شهرها هم نیستند، با روزی کمتر از ۱۰۰ هزار تومان درآمد حتی نمی‌توانند نیازهای سفره خود را برآورده کنند.
براساس گزارش رسمی مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه به نقطه در مهرماه، 7درصد نسبت به شهریور ماه 99 افزایش داشته است. یعنی همه کالاها و خدمات در مهرماه بازهم ۷ درصد گران شده است. براساس همین گزارش رسمی، نرخ تورم نقطه‌ای در مهرماه ١٣٩٩ رکورد زده و به رقم ۴۱,۴ درصد رسیده است. این در حالی است که در نرخ تورم رسمی به دلیل حذفیات متعدد، کالاهای سرمایه‌ای مانند زمین و مسکن دخیل نیستند و تورم دلار، ارز و طلا در نظر گرفته نمی‌شوند. همچنین نرخ تورم برای تمامی دهک‌ها و مناطق جغرافیایی یکسان نیست. دهک‌های کم‌درآمد فشار تورمی بر گروه کالاهای خوراکی و آشامیدنی را بیشتر از دهک‌های درآمدی بالا احساس می‌کند، در مقابل نقش کالاهای خوراکی در تورم دهک‌های درآمدی پررنگ‌تر است.
فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراها اطلاعات مرکز پژوهش‌های مجلس را «چیز عجیب و غریبی» نمی‌داند و می‌گوید: این گزارش حاوی ابتدایی‌ترین و بدیهی‌ترین داده‌هاست که همه می‌دانند؛ جداول مرکز آمار و بانک مرکزی ایران، سیر نزولی مصرف ۱۰ ‌ساله در خانوارهای کشور را نشان می‌دهد و اگر این سیر نزولی را کنار سیر نزولی عدد خانوار قرار دهیم، میانگین سرانه مصرف به‌دست می‌آید و مشخص می‌شود که میانگین سرانه مصرف در طول سال‌های اخیر، تا چه حد مسیر سقوط و کاهش را پیموده است. ضمن این‌که با هر کارگر و مزدبگیر ساده‌ای که صحبت کنید، در نخستین جمله‌ گفت‌وگوی خود بسیار ساده به شما می‌گوید که دیگر نمی‌توانم گوشت و مرغ بخرم!»
جمعی از کارگران در پرس وجوهای خبرنگاران گروه اقتصادی «آفتاب یزد» می‌گویند: ماه‌هاست گوشت قرمز نخریده‌ اند؛ یک شانه تخم مرغ که آن هم افزایش یافته است را می‌خرند و به خانه می‌برند و به‌جای گوشت هم «سویا» می‌خورند!
یکی از این کارگران به خبرنگار ما گفته است: ما کارگران دستمزدهای ناکافی را هم به‌موقع نمی‌گیریم؛ ماه‌ها از کارفرما طلب داریم. در این شرایط، چطور می‌توانیم گوشتی بخریم که قیمت هر کیلوی آن بالای ۱۰۰ هزار تومان است؟ حتی مرغ هم نمی‌خریم؛ مگر سالی چند بار! این در حالی است که روز گذشته قیمت گوشت مرغ هم 33 هزار تومان شد و به گمانم اگر شنیده شد که برخی استخوان‌های مرغ را خریداری کرده و برای تهیه سوپ استفاده می‌کردند، حال این امکان هم دشوارتر شده باشد!
یک زن سرپرست خانوار می‌گوید ماه‌هاست دیگر نمی‌تواند گوشت و مرغ بخرد: پای مرغ می‌خریم و سوپ می‌کنیم یا این‌که قلم گوساله را می‌گیریم و آب آن را در سوپ می‌ریزیم؛ به هر حال فرزندانم نیاز به حداقل دریافت اندکی پروتئین دارند، چه می‌شود کرد؟!»
مرکز پژوهش‌های مجلس «راهکار» چنین وضعی را این‌چنین بیان کرده است: مجموع این موارد نشان می‌دهد که اتخاذ سیاستی در راستای تامین بخشی از نیازهای معیشتی خانوارهای کشور به‌ویژه خانوارهای کم برخوردار بسیار ضروری است.»
وضعیت معیشتی در حال حاضر زندگی اکثریت عظیم کارگران ایران را به حفظ بقا تنزل داده است. گرانی مواد غذایی که در ماه‌های گذشته شتاب بیشتری گرفته سفره خانوار در ایران را کوچک‌تر و مواد غذایی کم‌ارزش را جایگزین پروتئین‌ها کرده است. گرانی میوه در دوران کرونا نیز مردم را از دریافت ویتامین بیشتر محروم کرده و موجب کاهش سیستم ایمنی بدن آن‌ها می‌شود.
با بدتر شدن وضعیت اقتصادی و ادامه بی‌پولی دولت، پرداخت ارز دولتی برای برخی کالاهای اساسی مانند گوشت، حبوبات و... قطع شد و در ادامه واردات خوراک دام با ارز دولتی نیز با مشکل مواجه شد. همین مسئله موجی از گرانی‌ مواد غذایی و لبنیات را بصورت چندباره در درازای سال در پی داشت.
این گرانی‌ها در حالی است که کمیته دستمزد شورای عالی کار، هزینه سبد معیشت در مرداد امسال را بدون در نظر گرفتن هزینه مسکن ۶ میلیون و ۲۴۹ هزار تومان برآورد کرد؛ یعنی یک میلیون و ۳۰۹ هزار تومان بیشتر از رقم اعلام شده در اسفند سال گذشته! اما این‌ها در حالی است که پایه حقوق افراد در ایران از 2 میلیون و هفتصد هزار تومان ( بدون کسورات) فراتر نرفته است و با این حساب فقر شدید غذایی اتفاقی است که ده‌ها میلیون ایرانی را تهدید جانی کرده و مرگ تدریجی را برای آنها به ارمغان خواهد آورد!
حال شاید تنها و آخرین امید مردم ایران که در معرض تهدید شدید امنیت غذایی هستند و در صف نوبت ابتلا به بیماری‌های مرگبار همچون پوکی استخوان، ضعف بنیه دفاعی بدن مقابل سرطان و حتی افت ضریب هوش و توانایی فکری ناشی از سوءتغذیه قرار گرفته‌اند و حتی چه بسا بخش عمده افسردگی و خشم عمومی و مجادله‌‎های خیابانی و بزهکاری‌های اجتماعی و اقتصادی رایج به درهم ریختن ساختار تغذیه‌ای آنها مرتبط باشد؛ تمهید جدی و دلسوزانه تمام مدیران قوای مجریه، مقننه و قضائیه در حذف یکباره و قاطع تمام موانع توسعه و همچنین مقابله با سوداگران مرگ است. آن‌ها که یا با امضای احکام غیرکارشناسی مدیریتی آب در آسیاب محتکران و گرانفروشان ریخته و می‌ریزند و یا با انواع ترفندهای غیراخلاقی همچون تولید انواع مواد غذایی تقلبی با حربه و ادعای ارزان فروشی فرآورده‌های متعدد همچون عسل‌های پاتیلی معروف به دیگی و معروف به «زنبورندیده»، آبلیموهای تقلبی و حتی گوشت‌های در آستانه تاریخ انقضاء را به خورد ملت از همه جا بی‌خبر می‌دهند!
مسئولانی هم مانند سرپرست سازمان امور عشایر، به‌جای اقرار به واقعیت و به‌جای اعتراف به نقش کاهش قدرت خرید مردم، مدعی تاثیر «کرونا» در کاهش 40 درصدی مصرف گوشت قرمز در کشور می‌شوند! (شاهپور علائی‌مقدم سرپرست سازمان امور عشایر ایران در دیدار عباس گلرو عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس- ایرنا- یکم آذر 99).
شاید اگر انجمن علوم تغذیه ایران هم به‌جای سکوت و انفعال در این دست مواقع و سکوت رادیویی در قبال فاجعه نزول شدید تغذیه سالم و افزایش تغذیه شکر، نمک، روغن و... موضع تحقیقاتی میدانی بگیرد؛ شاید بتوان اطلاعات دقیقی از پیامدهای مرگبار گرانی رو به تزاید مواد غذایی کشف کرد و پیش روی مدعیان دلسوزی برای ملت قرار داد!
نگاهی به قیمت برنج، گوشت و شکر در مهرماه
جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) نشان می‌دهد که از بین انواع برنج، ‌گوشت و شکر که وضعیت قیمت آن‌ها در مهرماه امسال منتشر شده، قیمت تمام کالاها به جز گوشت گوساله بین 4 تا ۱۱۲ درصد نسبت به مهر سال قبل افزایش داشته است. به گزارش ایسنا، بر اساس این آمار بیشترین افزایش قیمت در مهر امسال مربوط به برنج پاکستانی باسماتی درجه یک بوده که قیمت آن با ۱۱۲.۴ درصد افزایش از ۱۱ هزار تومان در مهر سال قبل به ۲۳ هزار و ۴۰۰ تومان در ماه مشابه سال جاری رسیده است.
البته قیمت برنج تایلندی، طارم اعلا و داخلی هاشمی درجه یک در این مدت به ترتیب ۷۱.۴، ۲۸.۴ و ۲۷.۷ درصد افزایش داشته و در مهر امسال به حدود ۱۲ هزار و ۷۰۰تومان، ۲۹ هزار و ۳۰۰ تومان و ۲۸هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است.
قیمت شکر سفید و شکر بسته ۹۰۰ گرمی نیز در مهر امسال به ترتیب ۵۸.۱ و ۵۳.۶درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش یافته، به‌طوری‌که قیمت هر کیلوگرم شکر سفید و هر بسته ۹۰۰ گرمی شکر در مهر امسال به حدود ۸۲۰۰ و ۸۳۰۰ تومان رسیده است. قیمت گوشت مرغ هم با ۵۰.۶ درصد افزایش از ۱۳هزار تومان در مهر سال قبل به حدود از ۱۹هزار و ۷۰۰تومان در مهر امسال رسیده است. قیمت گوشت گوسفندی نیز در این مدت ۴.۱درصد افزایش یافته و قیمت آن‌ در اولین ماه پاییز امسال به حدود ۹۹هزار و ۴۰۰تومان رسیده است. این در حالی است که قیمت این محصول در مهر سال قبل حدود ۹۵ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است.
در این میان فقط قیمت گوشت گوساله در مدت یاد شده با کاهش ۰.۴ درصدی مواجه بوده و قیمت آن در مهر سال گذشته و ماه مشابه امسال به ترتیب حدود ۸۲ هزار و ۸۰۰تومان و ۸۲هزار و ۴۰۰تومان بوده است.
بررسی قیمت این اقلام اساسی طی یک ماه نیز نشان می‌دهد قیمت همه اقلام یاد شده در مهر امسال نسبت به ماه قبلش افزایش یافته و میزان افزایش قیمت‌ها طی یک ماه هم بین ۰.۵ درصد (شکر سفید) تا ۲۳درصد (برنج تایلندی) بوده است.