آرامش داخلی و بیرونی ضامن تحقق بودجه

زهرا کریمی
اقتصاددان
جدای از تبصره‌ها و ردیف‌هایی که بودجه سال 1400 را تشکیل می‌دهد، تجربه دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که مهم‌ترین عاملی که به تحقق پیش‌بینی‌های بودجه کمک و زمینه‌های آن را فراهم می‌کند، وجود یک جو آرام و به دور از تنش در فضای بیرونی و داخلی است. این درحالی است که اقتصاد ایران درکنار مسائل و مشکلات ناشی از تحریم و محدودیت‌های آن تحت تأثیر تبعات و خسارات سنگین کرونا نیز قرار دارد.
برهمین اساس بودجه سال آینده وظیفه سنگینی بر عهده دارد تا با توجه به بخش‌های حساس و مهم زمینه و بسترهای خروج از وضعیت فعلی را فراهم کند. هرچه تنش‌های کشور با سایر کشورها کاهش یابد و همچنین در داخل کشور میان قوا و نهادها و جریان‌های سیاسی یک تفاهم وجود داشته باشد به‌طور قطع امکان یک بودجه‌ریزی واقع بینانه بیشتر محقق خواهد شد.


این شرایط به‌صورت مستقیم در قالب اعداد و ارقام بودجه انعکاس پیدا می‌کند. براساس اطلاعات ارائه شده در بودجه سال آینده برای فروش هر بشکه نفت عدد 40 دلار و برای نرخ محاسباتی دلار رقم 11 تا 11 هزار و 500 تومان درنظر گرفته شده است. هرچند در سال‌های اخیر دولت به‌سمت کاهش وابستگی بودجه جاری به نفت حرکت کرده است و محدودیت‌های تحریم نیز سهم درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران را کاهش داده است، اما با وجود این همچنان فروش نفت و فرآورده‌های نفتی می‌تواند بخشی از نیازهای کشور را تأمین کند. برهمین اساس طبق برنامه دولت و رئیس‌جمهوری درآمدهای نفتی به‌سمت توسعه زیرساخت‌ها و درواقع بودجه عمرانی هدایت پیدا خواهد کرد. حال هرچه امکان تحقق اعداد و پیش‌بینی‌هایی که در بودجه برای صادرات نفت و فروش آن درنظر گرفته می‌شود بیشتر فراهم باشد به‌طور قطع بودجه نیز با کسری کمتری مواجه خواهد شد. برهمین اساس است که وجود یک جو آرام و به دور از تنش‌های منطقه‌ای و جهانی تأثیر مستقیمی بر بودجه کشور دارد
از سوی دیگر وجود این آرامش و تفاهم در داخل کشور نیز اهمیت بالایی دارد. متأسفانه هم اکنون تفاهم مورد نیاز میان جریان‌های سیاسی وجود ندارد و این موضوع می‌تواند به بودجه آسیب بزند.
علاوه براین با وجود تمام مشکلات موجود شاهد افزایش تولید واحدهای تولیدی بخصوص در بخش کالاهای بادوام هستیم که تداوم این رشد نیاز به حمایت‌هایی دارد که بخشی از آن می‌تواند از دل بودجه بیرون بیاید. دراین خصوص نرخ ارز تعیین شده در بودجه تأثیر مستقیمی بر فعالیت واحدهای تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی دارد. همچنین توجه ویژه به حمایت‌های بودجه‌ای از کسب و کارها و طرح‌های عمرانی نیز اهمیت بالایی دارد. درواقع طرح‌های عمرانی می‌توانند موتور محرک اشتغالزایی و فعال‌تر شدن شرکت‌های پیمانکاری و مشاوره و درمجموع بخش خصوصی باشد. از همین روی اعتباراتی که برای پیشرفت پروژه‌های عمرانی منظور می‌شود نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور دارد و باید برنامه ریزان از تمام توان اقتصادی برای این بخش استفاده کنند.