ورود تجارت به اتاق شیشه‌ای

گروه فناوری
«سامانه‌های جامع تجارت» که یکی‌دیگر از دستاوردهای دولت الکترونیک است روز گذشته با حضور حسن روحانی رئیس‌جمهوری افتتاح شد. با راه‌اندازی این سامانه از بروز برخی مفاسد اقتصادی همچون رانت خواری، فساد اداری، امضای طلایی و تبعیض اقتصادی جلوگیری خواهد شد.
ارائه بیش از 3 هزار خدمت الکترونیکی
رئیس‌جمهوری در مراسم بهره‌برداری از سامانه‌های جامع تجارت، تأییدیه مدارک تحصیلی آموزش و پرورش و سامانه‌های مرتبط با وزارت امور اقتصادی و دارایی، افتتاح این سامانه‌ها را گامی ارزنده در مسیر جلوگیری از سوء‌استفاده‌ها و شفاف شدن کامل فعالیت‌های اقتصادی دانست.


حسن روحانی در هجدهمین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات(دولت الکترونیک) و بهره‌برداری از مرحله اول و مهم سامانه جامع تجارت، اظهارداشت: بهره‌برداری از این سامانه جزو آرزوهای مهم دولت و تأکیدات رهبری بود و می‌تواند کار را برای مبارزه با قاچاق تسهیل و جلوی سوء‌استفاده‌های احتمالی را بگیرد. رئیس‌جمهوری با برشمردن اهمیت ویژه این سامانه‌ها بویژه سامانه جامع تجارت و ارائه خدمات به تجار با پنجره‌ای واحد، گفت: 70 درصد این سامانه جامع قابل دسترسی است و 30 درصد که مربوط به سامانه انبارهای دولتی، گمرکات و بنادر است تصمیم گرفته شد که همه اقدامات لازم برای اتصال این انبارها 11 بهمن 99 انجام و سامانه به‌طور کامل تکمیل شود.

رئیس‌جمهوری با بیان اینکه امروز وعده چند ماه قبل دولت درخصوص افتتاح سامانه تجارت در تاریخ 9/9/99 عملی شد و شاهد افتتاح مرحله اول و مهم این سامانه بودیم، افزود: با آغاز فعالیت این سامانه جامع برای فعالیت تجار و بازرگانان همه مراحل تجارت کالا از ثبت سفارش و خرید کالا تا توزیع آن در کشور ثبت و قابل رهگیری خواهد بود.
دکتر روحانی با بیان اینکه هدف ما از این سامانه جامع جلوگیری از سوء‌استفاده‌ها و شفاف شدن فعالیت‌های اقتصادی بوده است، افزود: با تلاش‌های انجام شده 70درصد این سامانه در اختیار و قابل استفاده است و 30 درصد باقیمانده که مربوط به انبارها، بخش گمرکات و بنادر است که امیدواریم با پیگیری و انجام اقدامات لازم و اتصال کامل این مراکز به سامانه تا 11 بهمن ماه سال‌جاری شاهد تکمیل‌اش باشیم.
رئیس‌جمهوری همچنین با اشاره به افتتاح سامانه تأیید مدارک دیپلم وزارت آموزش و پرورش و اتصال آن به سامانه جامع، اظهار داشت: با افتتاح این سامانه که بعد از افتتاح و اتصال سامانه تأیید مدارک وزارت علوم انجام شده است، زنجیره اصالت بخشی مدارک تحصیلی در سامانه جامع تکمیل شد که گام مهمی در زمینه جلوگیری از سوء‌استفاده و جعل مدارک تحصیلی است.
دکتر روحانی همچنین افتتاح سه سامانه وزارت امور اقتصادی و دارایی، سامانه واریز سود سهام، سامانه مجامع الکترونیکی و همچنین سامانه خزانه‌داری الکترونیکی را مورد اشاره قرار داد و افزود: با بهره‌برداری و اتصال این سامانه‌ها به سامانه جامع، اقدامات این سه حوزه به‌صورت الکترونیکی بهتر و سریعتر انجام خواهد شد.
رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: دولت الکترونیکی از ابتدا از اولویت‌ها و ضروریات دولت یازدهم و دوازدهم بود اما از یکسال قبل با شیوع ویروس کرونا، این ضرورت دو چندان شد زیرا دولت الکترونیکی و ارائه خدمات به‌صورت الکترونیک یکی از راه‌های مقابله با ویروس کرونا است.
دکتر روحانی با بیان اینکه درحال حاضر از 5700 خدمت دولتی، 3007 خدمت به‌صورت الکترونیکی به مردم ارائه می‌شود، ابراز امیدواری کرد که با ادامه تلاش‌ها و تکمیل دولت الکترونیکی بزودی شاهد ارائه همه خدمات دولتی به‌صورت الکترونیک به مردم باشیم.
رئیس‌جمهوری در ادامه سخنان خود امن بودن سامانه جامع را یک اصل مهم عنوان کرد و بر ضرورت جلوگیری از سوء‌استفاده از این سامانه و همچنین حفاظت از آن در برابر حملات احتمالی و حفظ حریم خصوصی مردم در سامانه جامع تأکید کرد.
 دکتر روحانی همچنین به تصویب راه‌اندازی سامانه جامع رفاه ایرانیان در این جلسه اشاره کرد و گفت: ان‌شاءالله بزودی شاهد تکمیل و بهره‌برداری از این سامانه که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است نیز خواهیم بود.
رئیس‌جمهوری همچنین ابراز امیدواری کرد با تلاش شورای اجرایی فناوری اطلاعات و رفع موانع موجود بخش‌های مهم دیگری همچون سامانه سلامت و سامانه مالیات نیز تکمیل و به سامانه جامع متصل شود.
مقابله با فساد با سامانه جامع تجارت
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این جلسه گفت: در مصوبه هفدهم جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، مصوبه‌ای برای پیاده‌سازی «سامانه جامع تجارت»داشتیم که اثرات و برکات زیادی برای ایجاد شفافیت، مبارزه با فساد و همچنین تسهیل خدمات‌رسانی به مردم جزو دستاوردهای آن بود.
محمدجواد آذری‌جهرمی افزود: اقدامات بسیار زیادی متناسب با ساختار مصوبه به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد. در سامانه جامع تجارت که مدیریت مرکزی اجرا با وزارت صمت بود، دستگاه‌های متعددی همکاری داشتند که از آنها می‌توان به وزارت اقتصادی و دارایی، سازمان گمرک، وزارت راه و شهرسازی، سازمان بنادر و فرودگاه‌ها همچنین سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای و نیز شرکت‌های حمل‌ونقل و بخشی از انبارهای بخش خصوصی که به فعالین اقتصادی کشور اختصاص داشت اشاره کرد.
وی در ادامه یادآور شد: وزارت جهاد کشاورزی نیز در این مقوله نقش مهمی را داشت و علاوه بر آن بیمه مرکزی و بانک مرکزی نیز دو سازمانی هستند که در موضوع تجارت نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: 22سازمان و دستگاه هم وظیفه صدور مجوزها و نظارت بر استانداردهای تجارت را در کشور برعهده دارند که آنها هم طبق قانون، وظایفی را برای اجرا بر عهده دارند.
آذری‌جهرمی افزود: پیاده‌سازی این سیستم و الکترونیک کردن این وظایف، اقدام بزرگ و پیچیده‌ای است. مطابق برنامه‌ریزی خوب انجام شده توسط دستگاه‌ها و نظارتی که دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، دفترریاست جمهوری و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز داشتند افتخار دارم اعلام کنم ما مطابق با گام اول سامانه جامع تجارت که مقرر بود 70درصد کل سامانه تا تاریخ 9/9/99 اجرایی شود به این دستاورد رسیده‌ایم.
وی یادآور شد: کارکردهای اصلی این سامانه از روز گذشته زیر بار رفته و بر این اساس، تمام اطلاعات موجود در سامانه‌های درون وزارتخانه‌ها یکپارچه شده است. در حوزه تجارت نیز باید گفت گاه آماری را وزارت صمت، بانک مرکزی یا گمرک اعلام می‌کردند یا این که آماری را بخش خصوصی ادعا می‌کرد که این تعدد آمار، سردرگمی در برنامه‌ریزی و عدم شفافیت را به‌دنبال داشت. این موضوع آزاردهنده بود ولی امروز یک داشبورد مرکزی داریم که می‌تواند کل اطلاعات تجارت در حوزه صادرات و واردات و همچنین توزیع کالا را به‌صورت برخط و لحظه‌ای به ما نشان دهد.
وزیرارتباطات ادامه داد: امکان نظارت برعملکرد دستگاه‌ها و برنامه‌ریزی برای تأمین کالاهای اساسی مردم نیز جزو دستاوردهایی است که این مهم به‌همراه داشته است.
وی افزود: بخش بعدی در یکسان‌سازی کدهای استاندارد مورد استفاده در این سیستم بود. کدهایی در گمرک به‌واسطه کدهای بین‌المللی کالا وجود داشت و بخشی هم در نظام داخلی ما بود که همه این موارد انطباق داده شد. درواقع حالا دیگر یکپارچگی و انطباق بین این کدها برقرار شده است. بنابراین، ارسال اطلاعات بین سازمان‌ها برای ترخیص کالا و صادرات دیگر به‌صورت دستی نخواهد بود. به‌همین دلیل هم به‌راحتی می‌تواند از بروز تخلف در مبادی رسمی ما که صادرات و واردات کالا انجام می‌شود و بعضاً گزارش‌هایی از تخلف ادعا می‌شد، جلوگیری کند. وزیر ارتباطات گفت: در حوزه بازرگانان فعال کشور در امر صادرات و واردات نیز باید گفت که پیش از این، افراد باید به دستگاه‌های مختلفی ازجمله وزارت صمت، بانک مرکزی و... مراجعه می‌کردند، با اتفاق خوبی که رخ داده است، حالا دیگر بازرگانان کشور صرفاً به سامانه جامع تجارت ارتباط داده می‌شوند و از مراجعه به دستگاه‌های دیگر بی‌نیاز می‌شوند. ثمره این کار نیز ایجاد شفافیت و جلوگیری از فساد و رانت‌هایی است که بعضاً ایجاد می‌شود و از سوی دیگر خدمات نیز تسهیل خواهد شد. این کارکردهای اصلی سیستم است که امروز در حال بهره‌برداری است.
وزیر ارتباطات همچنین درباره 30درصد باقیمانده این سامانه نیز گفت: برنامه‌ریزی بر این بوده که بخش دیگری از کارکردهای سیستم تا بهمن ماه و دهه فجر به سرانجام برسد. از این موارد می‌توان به موضوع ساماندهی انبارها برای نظارت دقیق و جلوگیری از احتکار و عدم عرضه کالا در زمان مناسب به‌دست مردم اشاره کرد. البته در گام اول انبارهای مربوط به کالاهای ضروری مد نظر ما بوده که این بخش نیز خوب پیش رفته است.