منابع مالی؛ پاشنه آشیل نسخه مجلس برای بازار مسکن
گروه راه و مسکن: در شرایطی که مرکز پژوهشهای مجلس پیشنهاد تغییر منابع مالی طرح جهش تولید و تامین مسکن مبنی بر جایگزینی ۴۰ درصد از تغییرات مانده تسهیلات به جای ۲۵ درصد از تسهیلات پرداختی را ارائه کرده که برخی از کارشناسان ایراداتی نسبت به این امر مطرح کردهاند.
۲ مهرماه سال جاری، کلیات طرح ۲ فوریتی جهش تولید و تامین مسکن مورد تایید نمایندگان مردم قرار گرفت و این طرح برای بررسی بیشتر جزئیات به کمیسیون عمران ارجاع شد.
با گذشت ۷۰ روز از مدت زمان ۱ هفتهای ارائه شده از سوی مجلس، این طرح همچنان در کمیسیون عمران باقی مانده است و به دلیل نقض آئیننامه مجلس مبنی بر ارائه نشدن طرح ۲ فوریتی در جلسه علنی ، طبق اعلام هیات رئیسه مجلس، این کار تخلف محسوب میشود. به منظور پیگیری بیشتر روند بررسی طرح جهش تولید و تامین مسکن، به سراغ مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس رفتیم تا از آخرین روند بررسی ین طرح مطلع شویم.
یوسفی ضمن ابراز گلایه از سوی کمیسیون عمران به هیئت رئیسه مجلس مبنی خارج کردن این طرح ۲ فوریتی از دستور کار صحن مجلس، گفت:« یکی از موارد تغییریافته در طرح جهش تولید و تامین مسکن پیرامون مسئله تامین مالی بود. در همین راستا در حالی که کمیسیون عمران تصمیم بر اختصاص ۲۵ درصد از تسهیلات پرداختی بانکی گرفته بود، مقرر شد، ۴۰ درصد از تغییر مانده تسهیلات بانکی برای ساخت مسکن مورد استفاده قرار بگیرد.» نحوه تامین مالی طرح جهش تولید و تامین مسکن در شرایطی دستخوش تغییر شده است که پیشتر از این، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مخالفت خود را با اختصاص ۲۵ درصد از تسهیلات پرداختی اعلام کرده بود و به نظر میرسد، پیشنهاد اختصاص ۴۰ درصد از تغییر مانده تسهیلات بانکی نیز از سوی مرکز پژوهشها جایگزین ۲۵ درصد از تسهیلات اعطایی شده بود. به گزارش فارس، در شرایطی که رقم تسهیلات پرداختی بانکها در سال ۹۸ معادل ۹۸۰ هزار میلیارد تومان برآورد میشود، که تغییر مانده تسهیلات بانکی در سال ۹۸ بر مبنای آمار اداره بررسیها و سیاستهای اقتصادی معادل ۳۰۹ هزار میلیارد تومان بوده است.
در همین راستا، منابع به دست آمده ناشی از اختصاص ۲۵ درصد از تسهیلات پرداختی معادل ۲۴۵ هزار میلیارد تومان است در حالی که پیشنهاد مرکز پژوهشها مبتنی بر اختصاص ۴۰ درصد از مانده تسهیلات بانکی تنها موفق به تامین ۱۲۴ هزار میلیارد تومان میشود. در حقیقت تغییر جزئیات طرح جهش تولید و تامین مسکن در ۷۰ روز گذشته زمینه کاهش ۵۱ درصدی طرح جهش تولید و تامین مسکن را مهیا کرده است.
تغییر مانده تسهیلات آمار مشخصی ندارد
در همین راستا، محمد حمیدزاده، کارشناس اقتصادی با اشاره به تصمیم کمیسیون عمران مبتنی بر تغییرات تامین مالی طرح جهش تولید و تامین مسکن گفت:« در شرایطی مرکز پژوهشهای مجلس تغییر مانده تسهیلات بانکی را مد نظر قرار داده است که حتی مرجع واحدی برای ارائه این رقم وجود ندارد. در واقع دو ادارۀ اطلاعات بانکی و اداره بررسیها و سیاستهای اقتصادی نسبت به بیان آمار مانده تسهیلات اقدام میکنند، جالب اینکه آمار بیان شده توسط این دو بخش دارای اختلاف ۴۰ درصدی است. بنابراین مشخص نیست این ۴۰ درصد به استناد چه آماری به بخش مسکن اختصاص مییابد.»
این کارشناس اقتصادی در بیان مشکلات در نظر گرفتن تغییر مانده تسهیلات در طرح دولت گفت:« تسهیلات کوتاه مدت به سبب تسویه در ترازنامه بانکی منعکس نشده
و در مانده تسهیلات به حساب نمیآید، در نتیجه اختصاص تغییرات مانده تسهیلات زمینه انگیزه بانک برای اعطای تسهیلات کوتاه مدت را فراهم خواهد کرد. به این نکته توجه کنید عمده تسهیلات کوتاه مدت به مقصد بخشهای غیر مولد اقتصادی رفته و برای سوداگری و واردات مورد استفاده قرار میگیرد.»
علاوه بر اظهارات کارشناسان پیرامون نقاط منفی تغییرات طرح مجلس، بررسی صورتهای مالی بانکی مشخص کننده آن است که تغییرات مانده برخی از بانکها نظیر بانک سرمایه نه تنها افزایش نیافته، بلکه کاهشی را نیز تجربه کرده است.
بر همین اساس و به استناد اطلاعات مندرج در ترازنامه بانک سرمایه، مانده تسهیلات این بانک در سال ۹۷ معادل ۷.۱ هزار میلیارد تومان بوده و این عدد در سال ۹۸ به ۶.۱ هزار میلیارد تومان رسیده است و تغییرات مانده این بانک منفی هزار میلیارد تومان بوده است.این یعنی بانک سرمایه نه تنها پولی را در طرح جهش تولید و تامین مسکن نمیآورد، بلکه بر اساس نگاه ریاضی ۰.۴ هزار میلیارد تومان از منابع طرح جهش تولید و تامین مسکن را به خود اختصاص میدهد.