روز وارونگی دولت

سرویس سیاسی جوان آنلاین: دولت روز گذشته در دفاع از بودجه و حمله به طرح ضد تحریمی مجلس، عملکرد وارونه‌ای داشت؛ بودجه‌ای را که باید از آن دفاع کند، بدون حضور رئیس‌جمهور در مجلس، در چند ثانیه تحویل داد و رفت و هیچ دفاعی نکرد و طرح پایان دادن به برجام یک‌طرفه را که مطابق با مواد برجام بود و انتظار می‌رفت دولت از آن استقبال کند تا بتواند با همدلی و همراهی و نمایش وحدت داخلی، از این طرح صرفه‌ای در مذاکرات خارجی ببرد، یکسره مورد حمله و طعن و مخالفت قرار داد. این وارونگی در دولت حتی با یک سخن مستدل و یک دلیل قاطع از طرف دولتمردان همراه نبود و نشان داد مانند بسیاری از تصمیمات دولت که در آغاز علیه تصمیمات دولت قبل گرفته شد و نهایتاً به همه آن‌ها بازگشت شد، این تصمیم دولت نیز یک حرکت سیاسی و خلاف مصلحت عمومی است که شاید در آینده خود دولت به آن به گونه دیگری عمل کند تا به نام خود نوشته شود!
دولت از طرح اقدام راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها عصبانی است، این عصبیت که از روز تصویب طرح در مجلس کلید خورد با واکنش تند و مداخله‌جویانه ربیعی، سخنگوی دولت آغاز شد، دیروز به جلسه هیئت دولت راه پیدا کرد و پس از آن رئیس دفتر رئیس‌جمهور و معاون اولش آن را ادامه دادند و آن را اقدامی مشکل‌زا در روابط دیپلماتیک و حتی داخلی و ضدبرجام تفسیر کردند، بی‌آنکه از دستاورد‌های برجام سخنی بگویند. البته در این میانه اتاق فکر رسانه‌ای دولت و جریان‌های همسو نیز به میدان آمدند. آن‌ها حتی به عکس شهید فخری‌زاده هم متوسل شدند تا این نکته را القا کنند که او هم موافق برجام بوده، به همین دلیل از رئیس‌جمهور نشان گرفته است. حال آنکه تا چند روز قبل از این حتی در پوشش خبر ترور ایشان ابا داشتند.
رئیس‌جمهور، اما در روزی که باید بودجه سال ۱۴۰۰ را تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌کرد، در اقدامی غیرمعمول که به رفتار این روز‌های وی تبدیل شده، مصوبات ستاد ملی کرونا را بهانه کرد تا به مجلس نرود و بودجه را به معاون پارلمانی‌اش سپرد که تقدیم خانه ملت کند. به قول ظریفی، گویی روحانی با خود عهد کرده است در جلسه‌ای که ریاست آن را رقبای انتخاباتی او در سال ۹۶ برعهده دارند، حضور پیدا نکند و همچنان از فضای انتخابات خارج نشده است!
از این‌رو توسل به مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا تنها توجیهی برای این نرفتن‌هاست، چراکه اگر اراده‌ای برای رفتن بود قاعدتاً تمام تدابیر بهداشتی برای حضور ایشان در مجلس پیش‌بینی می‌شد، همچنانکه در جلسات هیئت دولت هم این تدابیر جاری است. با این حال رئیس‌جمهور در جلسه دیروز هیئت دولت کوشید به این شبهه پاسخ دهد که غیبت او ارتباطی به مصوبه اخیر مجلس ندارد؛ گرچه تأکید کرد که دولت با آن موافق نیست: «عدم حضور در مجلس شورای اسلامی صرفاً به دلیل مصوبات ستاد ملی کروناست و همه موظف هستیم دستوراتی را که ستاد ملی برای سلامت جامعه صادر می‌کند به عنوان وظیفه قانونی و حتی وظیفه شرعی، اجرا و پیاده کنیم. گمانه‌زنی‌هایی ممکن است در رسانه‌ها مطرح شود که عدم حضور امروز من در مجلس شورای اسلامی به‌خاطر مصوبه دیروز مجلس شورای اسلامی است که البته با آن مصوبه، دولت موافقت ندارد و آن را برای روند فعالیت‌های دیپلماتیک مضر می‌داند، اما نرفتن به مجلس صرفاً به دلیل پروتکل‌های بهداشتی بوده، نه مسئله دیگری.»


بازگشت به سال ۹۲
رئیس‌جمهور پس از شرح مفصلی که درباره لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ داد، گریزی به شرایط پیش از سال ۹۲ زد تا بگوید که پس از روی کار آمدن دولت‌های یازدهم و دوازدهم که با شعار تعامل با دنیا و تقویت دیپلماسی از ملت رأی گرفت، اکنون جمهوری اسلامی ایران در چه جایگاهی است: «در آغاز این بحث لازم می‌دانم به مقدمه‌ای اشاره کنم که مردم عزیز مستحضر باشند دولت ما در شرایطی در سال ۹۲ کار خود را آغاز کرد که برای اولین بار بعد از جنگ تحمیلی شرایط رکود تورمی عمیقی را در کشورمان شاهد بودیم. با تورم بیش از ۳۴ درصدی و با رشد اقتصادی منهای ۷/۷ و یک شرایط رکود توأم با تورم، آن هم به این صورت برای اولین بار بود که بعد از جنگ تحمیلی دولت چنین شرایطی را تحویل می‌گرفت و کار خود را آغاز می‌کرد.» رئیس‌جمهور پس از ارائه آمار و ارقامی از دستاورد‌های دولت‌های یازدهم و دوازدهم عنوان کرد: «در مجموع تا سال ۹۷ در طول مدت هفت سال به‌رغم فراز و نشیب‌ها، با وجود کاهش قیمت نفت و به‌رغم اینکه مذاکرات هسته‌ای کمی طولانی شد تا در سال ۹۴ به ثمر نهایی برسد، توانستیم در شرایط اقتصادی کشور و شرایط سیاسی به وجود آمده تمامی پایه‌های قدرت مقاومت کشور را در برابر فشار‌های بیرونی تقویت کنیم. به برکت همین فضا بود که می‌بینیم از سال ۹۷ هر قطعنامه‌ای که امریکا در شورای امنیت سازمان ملل می‌خواهد ارائه کند، ناموفق است. در دوران قبل از سال ۹۲ هر قطعنامه‌ای که می‌خواست علیه ایران تصویب شود، روسیه و چین هم رأی مثبت علیه ما می‌دادند، اما در این دوره شرایط و قدرت سیاسی را به وجود آوردیم که امریکا در سازمان ملل گاهی یک یا دو رأی بیشتر نداشت و همه قدرت‌های بزرگ اعم از اتحادیه اروپا، روسیه و چین با امریکا مخالفت کردند.»
دفاع از برجام
روحانی با این مقدمه در واقع خواست به این نکته اشاره کند که دیپلماسی او که عصاره آن در برجام خلاصه می‌شود، موفق بوده است و صدا‌هایی که درباره محدود کردن برجام (بخوانید مصوبه مجلس) به گوش می‌رسد، انتخاباتی و همسویی با صهیونیست‌ها، ارتجاع منطقه و به‌ویژه تندرو‌های امریکاست!: «امروز ما از لحاظ هسته‌ای از هر زمان دیگر قدرتمندتر و توانمندتریم و از لحاظ امکانات تحقیق و توسعه شرایط ما از هر زمان دیگری بهتر است. نباید رقابت‌های سیاسی یا رقابت‌های انتخاباتی (که به نظر من هنوز زود است که شروع شود برای انتخابات سال ۱۴۰۰)، باعث شود که اخلاق را زیر پا بگذاریم یا حقایق را زیر پا بگذاریم. واقعیت‌ها را خیلی روشن و شفاف باید با آمار و ارقام به مردم بگوییم. همه ما می‌دانیم قبل از اینکه ترامپ سرکار بیاید، عده‌ای با برجام مخالف بودند، به‌ویژه صهیونیست‌ها، ارتجاع منطقه و به ویژه تندرو‌های امریکا، این سه گروه البته گروهک‌های دیگر هم بودند که آن‌ها قابل ذکر نیستند. سه گروه تندروهای امریکا، رژیم صهیونیستی و مرتجعین منطقه با همه توان می‌خواستند برجام به ثمر نرسد که نتوانستند و ناموفق بودند.»
سؤالی که اکنون مطرح می‌شود و طی پنج سال گذشته از امضای برجام تاکنون کسی حاضر نشده پاسخ روشنی به آن بدهد، این است که توافقنامه‌ای که به‌زعم مدافعان آن از سد سه گروه تندروهای امریکا، رژیم صهیونیستی و مرتجعین منطقه گذشته، چه دستاوردی برای جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ مگر قرار نبود که تحریم‌ها در روز امضای برجام «بالمره» لغو شود؟ مگر دولتمردان از آن به عنوان «تقریباً هیچ» یاد نکردند؟ مگر قرار نبود شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران سر از پا نشناسند؟ مگر مجلس یازدهم در هفت سال گذشته نهایت همسویی، هماهنگی و همکاری با دولت را نداشت؟ مگر جمهوری اسلامی ایران بر اساس برجام به همه تعهد‌های تصریح شده در برجام عمل نکرد؟ پس چرا از این توافق برای ایران سودی حاصل نشد؟ این توافق مگر نیامده بود که همه تحریم‌های اقتصادی را بردارد، پس چرا بر تحریم‌های گذشته علیه ایران چه در زمان اوباما و چه در زمان ترامپ افزوده شد؟
سؤال‌های بی‌جواب
این سؤال‌ها و سؤال‌های مشابه دیگر تاکنون پاسخی درخور نگرفته است و خیلی عجیب است که در مجموعه دولت و دستگاه دیپلماسی کسی پیدا شود که ادعا کند برجام امضا شد تا از نظر حقوقی و اخلاقی امریکا و دشمنان ملت ایران را در جهان رسوا کنیم. در چنین شرایطی مجلس یازدهم بر اساس رسالت خود در دفاع از حقوق ملت و کشور، تصمیم گرفته است طرف‌های بی‌تعهد غربی را نسبت به حقوق و تعهداتی که در قالب برجام به ملت ایران سپرده‌اند، متعهد کند و به قول رئیس مجلس به این بازی جاده یکطرفه پایان دهد. این طرح و تصمیم را نباید با اتهاماتی، چون «اهداف انتخاباتی» آلوده کرد، برعکس دولت محترم باید از این طرح استقبال کند.