اما و اگرهای خريد واكسن كرونا‌

اما دکتر حسن روحاني،‌ رئيس‌جمهور، بدون اشاره به نام و توليدکننده و کشور مرجع واکسن، تنها به گفته‌ دستور خريد و واردات واکسن کرونا را صادر کرده است. همچنين رئيس‌جمهور افزوده بود که بانک مرکزي براي وارد کردن واکسن کرونا فعال است. با اين توصيفات يک هزار ميليارد تومان اعتبار براي خريد واکسن کرونا در بودجه 1400 پيش‌بيني شده است. در شرايطي که 29 شهريور امسال، وزير بهداشت در جلسه ستاد ملي مقابله با کرونا اظهار کرد: «يک شرکت هندي 100 ميليون دُوز واکسن کرونا به آمريکا پيش‌فروش کرده است که مديرعامل اين شرکت هندي، فردي ايراني‌الاصل است و به ما قول داده 20 ميليون دُوز واکسن را با قيمت و با پيش‌پرداخت مناسب‌تر به ما بفروشد.» حال صحبت‌هايي از مشکلات ارزي به ميان آمده است. اما پس از آن بود که برخي از مقامات و مسئولين اظهار کردند که به احتمال زياد موضوع خريد واکسن کرونا منتفي شده است.
واکسن مي‌توانيم بخريم يا نه
ايران پيش از اين براي دريافت واکسن کرونا در طرح سازمان جهاني بهداشت به نام کوواکس COVAX)) ثبت نام کرده بود. هدف از برنامه کوواکس کمک به خريد و توزيع عادلانه واکسن کرونا در سراسر جهان اعلام شده است. قبلا يک سخنگوي کنسرسيوم کوواکس گفته بود: «مانع قانوني بر سر راه تهران براي خريد واکسن کرونا وجود ندارد.» اما در آخرين اظهارنظرها در اين زمينه، اختلاف‌ مواضع درباره سخنان عبدالناصر همتي، رئيس کل بانک مرکزي، مبني بر کارشکني در خريد واکسن از برنامه جهاني کوواکس به دليل تحريم‌ها افزايش يافته است. اما در طرف مقابل جليل ميرمحمدي، عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس،‌ مي‌گويد اعتبار لازم براي خريد واکسن تخصيص شده، ‌اما به دليل «تحريم‌هاي بانکي» ايران قادر به واريز پول مورد نياز نيست. اما در سوي ديگر ناصر رياحي،‌ رئيس اتحاديه توليد‌کنندگان دارو، اظهارات همتي را رد کرده و گفته است: «مطمئن هستم که بانک مرکزي ماهانه 100 ميليون يورو براي واردات دارو و مواد اوليه آن و نيز تجهيزات پزشکي به شرکت‌ها مي‌دهد،‌ در حالي که اگر اين روند (انتقال پول) جاري نبود،‌ تخصيص ارز بي‌معنا مي‌شد.» اما وزير بهداشت نيز تحريم‌ها را مانع اصلي خريد واکسن کرونا اعلام کرد و گفت: الان که مي‌خواهيم براي واکسن کرونا پول حواله کنيم، تمام راه‌ها را بر ما بسته‌اند اما با وجود اين، خوشبختانه نسبت به خيلي از کشورهايي که زيرساخت‌ها، منابع و امکانات بيشتري دارند، در وضعيت بهتري قرار داريم.» پيش‌تر سعيد نمکي تاکيد کرده که تحريم‌هاي آمريکا مانع خريد واکسن شده و گفته بعد از واقعه عاشورا هيچ قومي در چنين تنگنايي قرار نگرفته ‌است.
تناقض‌گويي در رسانه‌هاي آمريکايي


روزنامه واشينگتن‌پست هم به نقل از سخنگوي کوواکس، برنامه سازمان جهاني بهداشت براي توزيع واکسن کرونا، گزارش داده ايران از دفتر ويژه کنترل دارايي‌هاي خارجي آمريکا،‌ اوفک،‌ مجوز لازم را براي پرداخت هزينه‌هاي واکسن کرونا دريافت کرده و هيچ منع قانوني بر سر خريد واکسن از طريق کوواکس وجود ندارد. اما شبکه خبري شبکه خبري سي ان ان (CNN) در گزارشي از يک مرکز درماني در ايران به مشکلاتي که تحريم‌هاي آمريکا در مديريت و درمان بيماري کوويد 19 براي بيماران و پزشکان به دنبال داشته، اشاره کرده است. در ادامه اين گزارش آمده است: هرچند تحريم‌هاي اعمال شده دسترسي به مواد غذايي و امکانات دارويي و درماني را مستثني کرده، گزارش‌هاي حقوق بشري از ايران بارها تاکيد کرده که تاثير تحريم‌ها بر دسترسي به داروهاي پايه و تجهيزات درماني، از جمله دستگاه‌هاي کمک تنفسي و تجهيزات حفاظتي کادر درمان را دشوار کرده است. صنم وکيلي، يک کارشناس ايراني در انديشکده بريتانيايي چتهام هاوس، اوايل امسال به سي ان ان گفت: «ايران تحت تاثير تحريم‌هايي است که اين کشور را از دسترسي به ذخاير ارزي خارجي‌اش براي خريد تجهيزات ضروري پزشکي، ماسک و هرچيزي که براي مراقبت از جمعيت کشور مورد نياز است، باز مي دارد.»
از واکسن ايراني چه خبر؟
در شرايطي که چند فرودگاه ايران به امکانات تحويل و نگهداري واکسن وارداتي مجهز شده‌اند، اما بعيد است ايران به اين زودي‌ها موفق شود واکسن ايراني کرونا را خريداري کند. در اين شرايط اميدها به توليد واکسن ايراني کرونا است، اما اين واکسن بعيد به نظر مي‌رسد تا خرداد سال 1400 به تاييد سازمان جهاني بهداشت برسد. با اين حال احسان شمسي کوشکي دبير کميته ملي اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت با اشاره به فازهاي مطالعه انساني، گفت: فعلا تنها يک واکسن کروناي ايراني از سوي سازمان غذا و دارو به کميته اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت ارجاع شد و مجوز آغاز مطالعه انساني را دريافت کرده است. هيچ واکسن کروناي ديگري در کشور از سوي سازمان غذا و دارو به کميته اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت واصل نشده است. به محض اينکه مستندات مربوط به هر يک از واکسن‌هاي ديگر را دريافت کنيم، بررسي آن را آغاز مي‌کنيم.