روزنامه جوان
1399/09/23
بودجه جیب‌بر!
سرویس اقتصاد جوان آنلاین: اقتصاددانان معتقدند لایحه بودجه سال آینده، من‌ها‌ی نفت و استقراض از بانک مرکزی یعنی ٦٠٠ هزار میلیارد تومان کسری که معادل ١٣ برابر خط اعتباری مسکن مهر یا یارانه نقدی پرداختی به مردم است و تصویب آن موجب ایجاد ابر تورم در سال آینده خواهد شد. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز کسری لایحه بودجه ۱۴۰۰ را حداقل ۳۲۰هزار میلیارد تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: دیگر دوران «به‌به و چه‌چه» گذشته است و نمی‌گذاریم دولت پولی در جیب مردم بگذارد و ۱۰برابرش را بردارد.لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ با سرجمع مصارف ۸۴۱ هزار تومانی هفته قبل تقدیم مجلس شورای اسلامی شد. بر اساس این لایحه منابع حاصل از فروش نفت بالغ بر ۱۹۹ هزار میلیارد تومان بر حسب فروش روزانه ۳/ ۲ میلیون بشکه نفت لحاظ شده‌است، از سوی دیگر اصلاحات ساختاری بودجه از بعد هزینه‌کرد کارا و منابع پایدار به یکی از چالش‌های بودجه ۱۴۰۰ تبدل‌شده که ظاهراً بعد از تأکیدات چند سال اخیر نیز، دولت در این حوزه اقدام خاصی انجام نداده‌است. یک هفته گذشته اقتصاددانان انتقاداتی از میزان کسری بودجه در رسانه‌ها منتشر کردند. به گفته آن‌ها لایحه بودجه سال آینده، من‌ها‌ی نفت و استقراض یعنی ٦٠٠ هزار میلیارد تومان کسری که معادل ١٣ برابر خط اعتباری مسکن مهر یا یارانه نقدی پرداختی به مردم است و مجلس نباید لایحه را بدون اصلاح به تصویب برساند و مرکز پژوهش‌های مجلس به‌عنوان بازوی مشورتی و پژوهشی نمایندگان مجلس نقش مهمی در موشکافی ابعاد پیدا و پنهان لایحه بودجه به‌عهده دارد. در این خصوص علیرضا زاکانی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در گفتگو با تسنیم با محور لایحه بودجه ۱۴۰۰ نسبت به تبعات تورمی بودجه سال آینده هشدار داد.
کسری بودجه ۲۷۳ هزارمیلیارد تومانی سه‌چهارم دارایی مردم را از بین برد
زاکانی با اشاره به کسری بودجه در دو سال گذشته می‌گوید: وقتی آثار تورم و آثار به‌هم‌خوردگی عرصه اقتصاد و تلاطمات در دو سال اخیر معلوم شد، مردم احساس کردند دارایی‌های آن‌ها در برابر گذشته یک‌چهارم شد و سه‌چهارم یا سه‌پنجم دارایی‌هایشان را یک‌دفعه از دست دادند و یک خسران بزرگ در کشور تحمیل شد. علت این بود که ما در بودجه سال ۹۸، ۱۰۰ هزار میلیارد تومان کسری منابع داشتیم، در بودجه سال ۹۹، ۲۷۳ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داشتیم و این کسری بودجه‌ها از طرقی تأمین شد که غلط بود، مثلاً بودجه را برای اینکه امریکا احساس کند اثر تحریم‌هایش در سال ۹۷ پایین‌تر رفته و بالا نبوده‌است، بودجه را با یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت در روز با ۵۰ دلار بستند، نگفتند این اعدادی که برای فروش نفت در نظر گرفتیم، یک شو است و حتی اگر بنا باشد دشمن خواب و خیال به سرش نزند، از آن طرف ما خودمان خوابمان نبرد و هزینه معادل افزایش پیش‌انگاری منابع را لحاظ کنیم، اما دولت این کار را کرد و ۱۹۶ هزار میلیارد تومان کسری بودجه به بار آمد.
وی می‌افزاید: همچنین سال ۹۹ منابع نفتی بودجه با فروش یک میلیون بشکه در روز بسته شد که باز می‌دانستند این ارقام مهیا نمی‌شود، بنابراین با خرج‌تراشی‌های متعددی که انجام دادند نه‌تن‌ها بودجه را بالا بستند، بلکه در طول سال هم هزینه‌های دیگری را حتی خلاف قانون تحمیل کردند و شرایط را به‌سمتی بردند که ۲۷۳ هزار میلیارد تومان کسری بودجه تحمیل شد. برای جبران این ارقام به درخواست و نیاز دولت، پایه‌پولی را توسط بانک مرکزی بالا بردند و نتیجه‌اش این شد که مابه‌ازای این پایه پولی بالا، تورمی افسارگسیخته هم به مردم تحمیل شد.
زاکانی تأکید می‌کند:بنابراین قرار است در مجلس یازدهم مانع این سیاستگذاری غلط برای آینده باشیم و شرایط فعلی را به‌سمتی ببریم که از طریق درست منابع دولت را تأمین کنیم و با نظارت‌هایی که اعمال می‌کنیم، شرایط را به‌سمتی ببریم که این بی‌ثباتی در کشور و این تلاطم حاصل از افزایش کسری بودجه دولت، به کشور آسیب نزند.
مجلس نمی‌گذارد دولت یک پولی در جیب مردم بگذارد و ۱۰ برابرش را بردارد
زاکانی می‌گوید: اگر بودجه سال ۹۸، حدود ۹۶ هزار میلیارد و بودجه سال ۹۹، ۲۷۳ هزار میلیارد تومان با کسری همراه بوده‌است، این لایحه بودجه ۱۴۰۰، حدود ۳۳۰ هزار میلیارد تومان کسری دارد، از طرف دیگر بودجه را هم آمدند رتوش کردند، خیلی عجیب و غریب است این رویکرد، به‌عنوان مثال اعلام شد که منابع بودجه‌ای شرکت‌های دولتی فقط ۹ درصد اضافه شده و نسبت به رنج شیب صعودی سال‌های قبل کم شده‌است، بعد وقتی نگاه می‌کنید می‌بینید واقعیت به این شکل نیست.
وی می‌افزاید: مرکز پژوهش‌های مجلس در سال‌های قبل اعتراضی داشته‌است که در بودجه شرکت‌های دولتی تکرار ارقام وجود دارد، ثانیاً بخشی از ارقام و اعداد لحاظ‌شده در منابع و مصارف کاذب است، به‌عنوان مثال منابع شرکت نفت در بودجه شرکت‌های دولتی، ۷۱۵ هزار میلیارد تومان قید شده‌است، در حالی که رقم واقعی و خالص ۷۸ هزار میلیارد تومان است. رقم ۷۱۵ هزار میلیارد تومان کل رقمی است که از محل فروش نفت به خزانه کشور واریز شده و منابع اصلی شرکت نفت همان عدد ۷۸ هزار میلیارد تومان (از سهم ۵/ ۱۴ درصد شرکت نفت) به‌دست آمده‌است، همین موضوع در خصوص پالایشگاه‌های آبادان و اراک نیز مصداق دارد، بر همین اساس در سال جاری این ارقام تکراری و کاذب را کنار گذاشتند. اگر قرار باشد منابع بودجه شرکت‌های دولتی بر حسب معیار‌ها و محاسبات سال ۱۳۹۹ لحاظ شود، منابع شرکت‌ها با ۶۴۰ هزار میلیارد تومان افزایش روبه‌رو بوده‌است.
وی تأکید می‌کند: سؤالی که وجود دارد این است، چرا با جامعه‌مان روراست نیستیم؟ چرا می‌خواهیم با اعداد بازی کنیم؟ این درحالی است که نخبگان جامعه متوجه می‌شوند. در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی دقتمان روی این است که نگذاریم تبعات سیاست‌گذاری‌های غلط به جامعه تحمیل شود و با گفتن «به‌به و چَه‌چَه» یک پولی در جیب مردم بگذاریم، از آن سمت یک پول درشت چندده‌برابری از جیب مردم برداریم.
بودجه ۱۴۰۰ با بی‌مسئولیتی تمام بسته شده‌است
زاکانی در پاسخ به اینکه رویکرد مجلس برای تصویب یا رد کلیات لایحه بودجه چیست، می‌گوید: تجربه گذشته نشان داده‌است رنجِ اصلاحات مجلس در محدوده ۶، ۷ درصد بیشتر نبوده و بیشتر از این حد نتوانسته است پیش برود، به‌هر حال مجلس نمی‌تواند جراحی عمیق بکند، چون بودجه با بی‌مسئولیتی تمام بسته شده‌است؛ یعنی هیچ منطق درستی ندارد، وقتی می‌پرسیم «این کسری بودجه را چگونه می‌خواهید برطرف کنید؟» می‌بینید و مجدداً مسیر‌هایی دنبال میشود که ماحصل این مسیر یک تورم تشدید یافته را به جامعه و مردم عزیز انتقال می‌دهد و تحمیل می‌کند.
وی تأکید می‌کند: این بودجه مسیری ترسیم کرده‌است که بر اساس آن ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه فروش نفت داشته باشد، حالا به این نکته توجه کنید که در سنوات اخیر و بعد از تحریم‌های تشدیدیافته‌ای که ترامپ دنبال کرد، دولت همیشه با یک عدد واهی از فروش نفت بودجه را می‌بست و مسیر را طوری می‌رفت که بخشی از کسری بودجه از طریق گران کردن ارز و تلاطم در بازار‌ها جبران شود. زاکانی می‌افزاید: از این جهت به‌نظرم می‌رسد مجلس باید دنبال مسیر کارشناسی باشد و بر همین اساس ابعاد مختلف را بررسی کنیم؛ اگر بنا باشد اصلاح و کلیات را رد کنیم، دولت خودش کلیات را اصلاح می‌کند. هم‌اکنون سلسله نشست‌هایی برگزار شده‌است و مشغول بررسی هستیم، ان‌شاءالله امیدواریم محصول و خروجی این کار منجر بشود به اینکه بودجه ۱۴۰۰ یا توسط ما یا توسط دولت اصلاح بشود، همان‌طور که اشاره کردم رنج اصلاحی که مجلس می‌تواند اعمال کند خیلی محدود است، بنابراین نتیجه‌گیری در این حوزه خیلی بستگی به (موضع) دوستان دولتی دارد.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: واقعاً ذات مجلس، همکاری با دولت است، اما عرض کردم همکاری به‌معنای پیروی نیست، همکاری به‌معنای این است که ما وظیفه‌مان را درست انجام دهیم و انتظار داشته باشیم که دولتی‌ها هم به وظایفشان درست عمل کنند، همه دست به دست هم بدهیم تا پایان این دولت ختم به خیر شود و کار‌هایی که نکردند و کار‌هایی را که باید می‌کردند و نکردند، انجام دهند یا کار‌هایی را که کردند و خطا بوده‌است، از آن‌ها بپرهیزند که ان‌شاءالله بتوان یک‌سری اقدامات خوب و جدی برای مردم صورت داد.
سایر اخبار این روزنامه
اردوغان پیام را دریافت کرد
ضدعفونی کاخ سفید از ترامپ با حکم دیوان
ضجه‌های آخر ترامپ
خاطرات عالم انقلابی ساده‌زیست
بودجه جیب‌بر!
نیما زم با ۱۵ مصداق افساد فی‌الارض اعدام شد
هفته اول دی‌ماه واکسن ایرانی کرونا تزریق میشود
کشور‌های «پونزی» و مذاکرات خیالی با ایران
المپیک یک مدال به ما بدهکار است
نه نقره و نه برنز، فقط طلای المپیک
