روزنامه ابتکار
1399/09/24
محمد یوسفی آرامش بودجه 1400، تکرار یک سیکل معیوب و آینده ما!
درهفتهای که گذشت، سرانجام زمان رونمایی از بودجه پیشنهادی 1400 دولت روحانی در مجلس، بدون حضور روسای دو قوه فرا رسید. نتیجه چه بود؟ ادامه سیاستگذاریهای تکراری سالهای گذشته و به تبع آن انتقادات همیشگی و خواستههای تکراری پژوهشگران و اقتصاددانان مطرح کشور؛ گویی همه ما گرفتار در یک دایره بازی هستیم، از عدهای درخواست و از عدهای انکار. در روزگاری که برای راه اندازی یک کسب و کار متوسط باید بیش از یک ماه وقت گذاشت و بیزینس پلن نوشت، بودجه سال اول قرن پیش روی ایران، با ابهامات زیاد، غیرشفافیتهای بسیار و عدم تدوین استراتژی های اساسی برای پیش برد شرایط سیاسی و اقتصادی کشور، ارائه شد.نام بودجه را میتوان بودجه «امید و برجام» نامید، درست برخلاف مصوبه مجلس ایران در رابطه با انرژی هستهای؛ بودجهای گرفتار در امید و ناامیدی. بودجهای قربانی در پیشگاه سیاستگذاریهای خارجی متناقض که میتوانند موجب وضع قطعنامههای جدید و شرایط پیچیدهتر سیاسی و اقتصادی شوند. 2435 هزار میلیارد تومان که حدودا 840 هزار میلیارد تومان از آن وابسته به منابع عمومی دولت ایران است؛ عددی که برخی کارشناسان به واسطه رشد 47 درصدی نسبت به سال 99 آن را انبساطی مینامند.
این تغییر اسمی که گویی دولت ایران در ارائه آن خود را ناگزیر دیده است، راهکاری است برای سال سختی که پیش رو داریم. رشد 21 درصدی مالیاتی برای دولتی که شفاف نیست دقیقا چه خدماتی به کسب و کارهای فعال در کشور خود ارائه می دهد؟! در این میان شاید تعریف سیاستگذاریهای مالیاتی برای قشر ثروتمندتر جامعه، تا حدودی منطقی تر به نظر برسد؛ اما یکی از مباحث جالب این بودجه همچنان نرخ ارز 4200 تومانی است که سیاستگذاری های اجرایی آن کاملا عکس عمل کرده و برخی معتقدند که بیشتر موجب به وجود آمدن رانت شده است. پیش تر رئیس سازمان برنامه و بودجه، خبر از احتمال حذف ارز 4200 تومانی و اضافه کردن آن به یارانه مردم داد؛ درصورت این اتفاق، شاید یکی از نقاط قوت این بودجه را بتوان افزایش توان اقتصادی و سبد خرید مردم و تا حدودی کمک به رشد درآمدی برخی بنگاه های اقتصادی دانست. درباره درآمد نفتی در این بودجه، اعلام نظر مجدد تکرار مکررات است؛ پیشبینی فروش بیش از دو میلیون بشکه نفت 40 دلاری، ادامه سیاستگذاریهای اقتصاد نفت زده سالهای گذشته است. نوشتن از آن، فایده ای ندارد، چرا که یادداشتی نیست که در آن کارشناسان برای تعاریف فرصتهای درآمدی جدید و عدم اتکا بر فروش نفت تاکید نکرده باشند؛ در شرایطی که کشورهای منطقه به صورت جدی در تلاش برای سرمایهگذاریهای غیرنفتی هستند و برخی سرمایهگذاریهای کلان جدید آنها نیز بر روی حوزه های غیر وابسته به نفت است؛ به نظر می رسد خود به اندازه کافی سیگنالی جدی برای خطری که پیش روی ماست باشد. نمیشود وقتی که نفت در سالیان آینده به اندازه کافی دچار چالش شد، تازه به فکر تعریف فرصتهای درآمدی جدید باشیم! تا وقتی که به نفت به چشم یک کالای نجات دهنده، نگاه شود، هیچ توسعه اقتصادی شفافی را شاهد نخواهیم بود. با این سیاستگذاریهای خارجی جدید مجلس و ابهامات جدی درخصوص تحریمها، تحقق چنین ارقامی در عمل بسیار دشوار است.
رشد حدودا 70 درصدی فروش اوراق مشارکت به مردم به عنوان منبع درآمدی دولت نیز به دور از منطق است. با نگاهی اجمالی به سالهای گذشته، شرایط اعتماد عمومی مردم به جو کشور، نباید انتظار داشت بخش گستردهای از خریداران این اوراق، جز بانکها باشند که با سابقه بدهی های دولت، به گونهای خلق پول خواهیم کرد.
متاسفانه تعداد کشورهایی که در جهان به صورت جدی درگیر تورم هستند، بعضا کمتر از انگشتان دو دست است و ما در تمام این سالها نیز جز این کشورها بوده ایم. اما آیا بودجه پیشنهادی 1400 تورمزاست؟ نیاز به هیچ تاکیدی نیست؛ بله، همگان متفق القول معتقدند که با بودجهای تورمزا در طرف هستیم. با تعریف این شکل منابع درآمدی شکم سیری، تنها صبح را شب میکنیم و آماده هیچ بحران منطقهای و جهانی نخواهیم بود؛ کرونا نمونه کوچکی از بحرانهای جهانی بود؛ نحوه تعریف و تصویب بودجه کشور باید تغییر کند و مهمترین سازمانهای اثرگذار هر بودجه، گزارشات و استراتژیهای کوتاهمدت و بلندمدت خود را به صورت شفاف تعریف کنند. استراتژیهایی که به صورت جدی تعریف کنند، «چگونه میخواهیم به منابع درآمدی تعریف شده برسیم و این منابع را در راه چه هدفی و به چه صورتی خرج میکنیم؟»؛ تا زمانی که به این سوالات پاسخ شفافی ندهیم، هرگونه انتظار مثبتی داشتن از توسعه اقتصادی کشور، بیهوده است؛ تا وقتی کسانی خود را ملزم به پاسخگویی نکنند، با این سیاستگذاریهای نامنظم وضعیت دشوارتر خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا درهای موزه هنرهای معاصر تهران بالاخره بعد از 32 ماه باز میشود؟
شمارش معکوس برای بازگشایی موزه هنرهای معاصر
محمد یوسفی آرامش
بودجه 1400، تکرار یک سیکل معیوب و آینده ما!
جامعه روحانیت تن به ائتلاف با نواصولگرایان میدهد؟
زنگ خطر برای شورای وحدت اصولگرایان
هدف اردوغان زنده کردن دلخوریهای پیشین تهران و باکو بود؟
هدف پنهان شعرخوانی اردوغان
قاضی زاده: این نطقها موضع مجلس و نظام نیست
جنجال در مجلس بر سر اظهارات اردوغان
«ابتکار» اما و اگرها احتمال تورم شدید در سال آتی را بررسی کرد
پای اقتصاد روی مین تورم!
حریرچی از پیشنهاد تعطیلی شنبه و یکشنبه خبر داد
هراس از شب یلدا
رئیس کل بانک مرکزی:
رشد اقتصادی کشور مثبت شد
معاون سیاسی وزیر خارجه
سند راهبردی ایران و افغانستان به زودی نهایی میشود
با غلبه بر یاران اینیستا
اولسان هیوندای حریف پرسپولیس در فینال آسیا شد
وزیر بهداشت خبر از تولید واکسن ایرانی داد
بهار 1400 موسم واکسن ایرانی
انهـدام شبکه گسترده اخـلال در نظـام ارزی کشور توسط وزارت اطلاعات