گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: کاهش قیمت ها روندی ملایم طی می کند و بازارهایی که تاکنون بهانه ای برای گران کردن دیگر کالاها و خدمات بود، سرشکسته شده و کسی به سراغ این بازارها نمی آید. افرادی هم که به سراغ این بازارها می ایند، تنها برای فروش و جلوگیری از زیان بیشتر به سراغ این بازارها می ایند. از آنجا که تمامی شواهد نشان می دهد قیمت ها رو به پایین است، سرمایه بازان به دنبال جایگاهی امن هستند تا بار دیگر بازارها متلاطم شود و این نقدینگی را در آن مسیرها به جریان بیندازند. نکته مهم برای سرمایه بازان این است که در شرایط کنونی نمی توانند تن به رکود بدهند و باید از سرمایه های خود سود ببرند. از طرف دیگر تغییراتی که با رفتن ترامپ و آمدن بایدن در بازارهای بین المللی رخ داده، نگاه به آینده را خطرناک کرده است. افزون بر این اظهارات رییس جمهور منبی بر پایان دادن به تحریمها و تبعات ناشی از آن، اینده ای روشن برای اقتصاد را ترسیم می کند که با کاهش قیمت ها رقم خواهد خورد. در این شرایط تمامی کارشناسان معتقد هستند کوچ سرمایه های سرگردان از بازارهای حاشیه ساز به سوی بازارهای منطقی امری بدیهی است که نمونه ان را در افزایش سپرده گذاری و ثبات در بورس مشاهده می کنیم.

افزایش ۳۶ درصدی مانده سپردهها

در این رابطه گزارش بانک مرکزی از وضعیت کل مانده سپردهها و تسهیلات ریالی و ارزی بانکها و مؤسسات اعتباری به تفکیک استان در پایان شهریورماه سال ۹۹ نشان می دهد مانده کل سپردهها بالغ بر ۳۱۹۵۴.۴ هزار میلیارد ریال شده که نسبت به مقطع مشابه سال قبل ۸۴۶۰.۵ هزار میلیارد ریال (۳۶ درصد) و نسبت به پایان سال قبل معادل ۴۷۹۱.۶ هزار میلیارد ریال (۱۷.۶ درصد) افزایش نشان میدهد.بیشترین مبلغ سپردهها مربوط به استان تهران با مانده ۱۷۲۷۸.۷ هزار میلیارد ریال و کمترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد معادل ۷۸.۹ هزار میلیارد ریال است.مانده کل تسهیلات بالغ بر ۲۲۷۵۳.۲ هزار میلیارد ریال است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل ۵۹۲۸.۶ هزار میلیارد ریال (۳۵.۲ درصد) و نسبت به پایان سال قبل ۳۳۹۷.۴ هزار میلیارد ریال (۱۷.۶ درصد) افزایش داشته است. بیشترین مبلغ تسهیلات مربوط به استان تهران با مانده ۱۴۴۷۸.۷ هزار میلیارد ریال و کمترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد معادل ۸۰.۲ هزار میلیارد ریال است.

نقدینگی سرگردان نیازمند برنامه

در همین رابطه یک کارشناس بازارهای مالی گفت: نقدینگی سرگردانی که این روزها در جامعه وجود دارد در حال ورود به بورس است که می تواند تعادل آن را برهم بزند. حسین درودیان در گفت و گو با فارس گفت: اینکه بگوییم در روزهای گذشته چه میزان پول حقیقی وارد و یا از بازار خارج شده، نیاز به داده های زیادی دارد. اما اینکه نقدینگی فراوانی در کشور وجود دارد و هر لحظه ممکن است وارد یک بازار شود، مسالهای است که باید برای آن برنامه مدون و جدی داشت.این کارشناس بازارهای مالی تصریح کرد: این نقدینگی به دلیل چشم انداز نامطمئنی که در سایر بازارها وجود دارد، در حال حاضر با بازگشت اعتماد به بورس، به آهستگی در حال ورود به بورس است و می توان امیدوار بود که بازار با شیب ملایمی گارد صعودی به خود بگیرد.

درودیان با اشاره به تغییر نرخ سود سپرده بانکی و شایعات مربوط به آن تاکید کرد: در یکی دو سال اخیر و با توجه به انتظارات تورمی بانک ها دیگر توان جذب سپرده نداشتند و این پول سیال می تواند وارد هر بازاری شود که امروز این نقدینگی سرگردان بورس را هدف گرفته است.وی ضمن بیان این مساله که ورود این پول سیال باعث ایجاد صف های خرید و عدم تعادل در بورس خواهد شد، افزود: پول سیال بسیاری که در دست افراد در جامعه است، منتظر این است که یک دارایی بازدهی بالاتری نشان بدهد تا این پولها وارد آن بازار شود. امروز هم بورس این نقش را در حال ایفاست.

افزایش سود سپرده ناجی نقدینگی

از سوی دیگر تحلیلگر اقتصادی ضمن بررسی دلایل رشد نقدینگی و پایه پولی، گفت: مردم با افزایش چمشگیر بازدهی بازار سرمایه و کاهش نرخ سود سپردههای بانکی نسبت به سالهای گذشته، دیگر تمایلی به نگهداری ریال ندارند و آن را در بازارهای سرمایه، خودرو، مسکن و... به دارایی تبدیل میکنند؛ بنابراین در این شرایط بهتر است نرخ سود سپردههای بانکی افزایش قابل ملاحظهای پیدا کند تا ناجی نقدینگی باشد.کامران ندری در گفتوگو با ایسنا گفت: در حال حاضر دلیل عمده رشد نقدینگی، کسری بودجه و تکالیف مستقیم یا غیرمستقیمی است که دولت یا مجلس برای بانکها تعیین میکنند. علاوه براین، افزایش ذخایر خارجی بانک مرکزی برای تامین کسری بودجه از منابع صندوق توسعه ملی نیز موجب افزایش پایه پولی شده است. این کارشناس اقتصادی افزود: اگر تورم منشأ داخلی نداشته باشد، تحریمها میتوانند تورم را ایجاد کنند اما به مرور زمان از بین میرود؛ بنابراین، تحریمها تنها عامل افزایش تورم نیستند و سیاستهای داخلی چون رشد بالای نقدینگی و عدم تمایل مردم به نگهداری پول ملی هم بر این امر تاثیرگذار هستند.وی با اینکه مضرات نقدینگی با کنترل رشد
آن رفع میشود، تاکید کرد: انگیزهای برای مردم ایجاد نشده که پول ملی یا ریال را نگهداری کنند بلکه سیاستهایی اتخاذ شده تا مردم را به عدم نگهداری از ریال ترغیب کند. نقدینگی در سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ هم رشد بالایی داشت اما دلیل کاهش تورم در آن زمان، انگیزه بالای مردم برای نگهداری ریال بود و آنها تمایلی برای خرید مسکن، خودرو و ... نداشتند. زیرا، در آن سالها نرخ سود بانکی افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود و مردم به سپردهگذاری در بانکها ترغیب میکرد.

عوامل روند صعودی بازار سرمایه

از سوی دیگر یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه روند معاملات بورس نگران کننده نیست، گفت: مسایلی مانند بهبود وضعیت بازارهای جهانی و قیمت های جهانی نسبت به گذشته، عدم وجود افق کاهش قیمت برای دلار و رفع بحران کرونا در کنار یکدیگر باعث شده تا روند شاخص بورس امیدوارکننده باشد.نادر اسراری در گفت و گو با ایرنا افزود: ریزش شدیدی که بازار در چند ماه گذشته تجربه کرد، سبب افزایش تعداد افرادی شد که نسبت به روند میان مدت بازار بدبین شدند و به دلیل بی اعتمادیهای ایجاد شده در بازار گمان میکردند که شاخص بورس افت بیشتری را در بازار تجربه می کند.وی اظهار داشت: از اوایل آذر ماه که بازار شروع به رشد کرد افرادی که در اصلاح چند ماه گذشته متضرر شدند دیگر برای سرمایه گذاری وارد بورس نشدند، این افراد جزو سهامداران حقیقی و حقوقی بودند که گمان می کردند رشد ایجاد شده در بازار مصنوعی است و ممکن است دوباره شاخص بورس وارد مدار نزولی شود.

نگران ریزش بورس نباشیم

اسراری با تاکید بر اینکه روند معاملات بورس نگران کننده نیست، گفت: در وضعیت فعلی نمی توان در انتظار اصلاح سنگین شاخص بورس بود و سهامداران نباید نگران ریزش احتمالی شاخص بورس و مشاهده اعدادی عجیب در کانال شاخص بورس باشند.این کارشناس
بازار سرمایه گفت: بازار نیازمند اصلاح بود و باید به طور حتم آن را تجربه می کرد، اما مواردی باعث ایجاد اصلاح شد که مهمترین عامل آن فروش از سوی حقیقی ها و بازارگردانی ضعیف بازارگردان ها بود.وی اظهار داشت: زمانی که برخی از موارد دست به دست یکدیگر می دهند تا شاخص بورس روند اصلاحی را در پیش گیرد، شاهد انتشار برخی از اخبار سیاسی یا اقتصادی در بازار می شویم که باعث ایجاد شتاب بیشتر در روند اصلاحی بازار است.

اسراری گفت: اکنون با توجه به معاملاتی که در بازار شاهد هستیم خطر چندانی وضعیت بازار را تهدید نمی کند و اصلاح شاخص بورس را نباید برای بازار خطرناک دانست زیرا ایجاد روند منفی در بازار، معاملات بورس را برای روند صعودی جدید آماده می کند.