روزنامه آفتاب یزد

بی‌توجهی عمومی به مصوبات فرهنگستان

علی مصلحی‪-‬ باور کنیم اگر کسی «پلمب» - قطعه فلزی که حکم قفل قضائی یک مکان را دارد - را به‌جای «پلمپ» به کار ببرد، کره عرش به زمین نمی‌آید. اما اگر کره عرش هم پایین آمد، برای عده‌ای اصلا مسئله‌ای نیست، این که چند نقطه اضافه‌گذاشتن برای یک کلمه است.
این روزها زیاد می‌بینیم که دانشگاه‌های علوم پزشکی یا ماموران بهداشت، مغازه یا محل کسب‌وکار شمار اندکی از اصناف و مغازه‌دارانی که پروتکل یا شیوه‌نامه‌های بهداشتی را رعایت نکرده و به اخطارها و تذکرها هم توجهی نشان نداده‌اند، را «مهروموم» می‌کنند.
برای «مهروموم» کردن جایی، پیش از این‌ها از قطعه فلزی استفاده می‌کردند که نه به اندازه «موم» نرم بود و نه به اندازه «فولاد» سخت. بنابراین می‌شد به آسانی مهری روی آن حک کرد و آن‌را رو قفل یا چفت و بست مغازه چسباند.
این کار حکم «قفل قضائی» مغازه را داشت و صاحب مغازه بدون اجازه مقام قضائی حق بازکردن قفل و چفت و بست مغازه، یا برداشتن مهروموم را نداشت.


بعدها واژه فرانسوی «پلمب» «polomb» و نه «پلمپ» «plomp» بیشتر در نوشتار و گفتار متداول گشت و به جای «مهروموم» کردن می‌گویند «پلمب» شد و به‌جای برداشتن مهروموم هم می‌گویند: «فک پلمب».
این روزها دیگر از آن نخ و سیم و فلزی که مهری رو آن حک شده بود، برای «مهروموم» استفاده نمی‌کنند، بلکه از کاغذهایی که یک‌طرف آن چسب دارد و روی آن نوشته شده این مکان به فلان علت «مهروموم» یا «پلمب» شد استفاده می‌کنند و عموما این برچسب را طوری می‌چسبانند که اگر مالک یا هرکس دیگری بخواهد آن‌را باز کند، این برچسب از وسط پاره شود و با این وصف مالک بدون اجازه مقام قضائی وارد مکان نشود.
این‌که ما یک واژه بیگانه ناملموس و نامانوس را جایگزین یک کلمه فارسی مانوس و ملموس استفاده کنیم خودش یک خطاست، اما این‌که در این جایگزینی، درست کلمه جایگزین‌شده را هم به‌کار نبریم و به‌جای «پلمب» بگوییم و بنویسیم «پلمپ» خطایی است بزرگ‌تر و این خطا وقتی روی برگه‌های مخصوص مهروموم یک دانشگاه علوم پزشکی باشد که چندین دانشکده را مدیریت می‌کند و چندین معاونت و حوزه و روابط عمومی و... هم دارد و نظارتی بر کار چاپ یک اعلامیه اصلی آن نیست، خودش را خیلی بزرگ‌تر نشان می‌دهد، اما باز هم کره عرش به زمین نیامده‌است.
اما اگر متوجه باشیم که در این کشور دستگاهی عریض و طویل به نام «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» وجود دارد که سالانه مبلغ قابل‌توجهی برای همین ایرادها و واژه‌سازی‌ها بودجه دریافت می‌کند، و در عین حال بیش‌از ۹۰درصد نهادهای رسمی کشور، کمترین توجهی به این قواعد، واژه‌سازی و رسم‌الخط ندارند، آن‌وقت است که بسیار متاثر می‌شویم که آن‌هم بودجه به سادگی از جیب ملت به چاه ویل بی‌توجهی می‌رود و جای آن دارد که کسی مثلا یک نماینده مجلس، با اختصاص این بودجه به فرهنگستان زبان و ادب فارسی اعتراض کند و جلو آن را بگیرد، یا اگر جلو این حانم‌بخشی را نمی‌گیرند، دست‌کم جلو آن بی‌توجهی عمومی به این ساخت‌وسازهای فرهنگی و مصوبات این فرهنگستان خصوصا در نهاد‌های رسمی را بگیرند. والا داستان مصوبات فرهنگستان و بی‌توجهی عمومی به آن می‌شود داستان
سه نفر که در پیمانکاری مشترک برای یک پروژه لوله‌گذاری، قرار گذاشته بودند یکی، جای لوله را بکند، دیگری لوله بگذارد و سومی هم روی لوله خاک بریزد. یک روز شخص لوله‌گذار نیامده بود، دو نفر دیگر گفتند به ما مربوط نیست که او نیامده ما وظیفه خود را انجام می‌دهیم، نبابراین یکی گود برمی‌داشت و دیگری بدون این‌که لوله‌ای در این گود گذاشته‌شود، گود را پر می‌کرد. «پلمپ» و «پلمب» و «مهروموم» بهانه نوشتن این یادداشت بود، اما برای این‌که مشتی نمونه خرورا بر ادعایم برای بی‌توجهی بیش از ۹۰ درصد نهادهای رسمی کشور به مصوبات فرهنگستان نشان دهم اشاره می‌کنم که فرهنگستان ادب فارسی سال‌هاست مصوب کرده کلمه «رئیس» به همین شکل نوشته شود نه به شکل غلط «رئیس» ولی نگاه کوچکی به اخبار روابط عمومی نشان می‌دهد بیش از ۹۰ درصد دانشگاه‌ها که از این کلمه پرکاربرد در خبرهایشان استفاده می‌کنند، به جای «رئیس» می‌نویسند: «رئیس» یا به جای «مسئول» می‌نویسند: «مسئول» و به جای «هیئت» می‌نویسند: «هیئت» و خیلی خطاهای دیگر و نهایتا عموما به جای این‌که بنویسند مهروموم، می‌نویسند «پلمب» و تازه همین «پلمب» را هم به خطا می‌نویسند: «پلمپ». بعد از آن اغلب خبرگزاری‌های رسمی هم که برای انتشار این خبرها بودجه دریافت می‌کنند و باید دروازه‌بانی بر خبر داشته باشند و خبر را ویرایش و پیرایش کنند، بدون توجه به مصوبات یاد شده، همین خطاها را تکرار می‌کنند و رئیس را رئیس، هیئت را هیئت، مسئول را مسئول و... می‌نویسند. انگار یک کار پیمانکاری بین مجلس و دانشگاه و مردم و مجلس است که مجلس بودجه بدهد، فرهنگستان واژه تصویب کند و مردم و خصوصا دانشگاهیان رعایت کنند و اگر رعایت نکردند، به مجلس و فرهنگستان مربوط نیست یکی بودجه خود را تصویب می‌کند و دیگری هم «واژه» خود را، توجهی هم نشد، نشد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
زن با کدام الگو؟! (یادداشت روز) (کيهان)هرج‌ومرج طولانی؛ نسخه‌ای که برای سوریه پیچیدند (شهروند) «نه» بزرگ نجف به انحلال حشدالشعبی (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
برخورد روسای شورای رقابت و بورس در دو راهی صنعت خودرو چهارشنبه سوری امسال خطرناک‌تر است؟ خداحافظی با خرید کیلویی میوه چرا مردم به نماینده مجلس بی‌احترامی کردند؟! موافقت سازمان برنامه با کمک فوری به هما زمزمه حذف مناظره از انتخابات۱۴۰۰ تورم افغانستان فقط ۴.۱ درصد؛ تورم ایران ۲۵ درصد! فکری به حال گرانی‌ها کنید درباره اندیشه ورزی مشکلات حاشیه شهر مشهد دریک قدمی نوروز داروی ایرانی؛ کیفیت یا تجارت؟ قیمت هم بایدمنصفانه باشد زنان ؛ دروازه های سلامت جوامع روغن کرونایی یا کرونای روغنی چرا از مواد محترقه در چهارشنبه سوری استفاده می‌شود واکسن کرونا ابزار ژئوپلیتیکی بی‌توجهی عمومی به مصوبات فرهنگستان جوان ایرانی در یوغ اسارت فضای مجازی