‎بی‌برنامه؛ اما در تمنای رای مردم

‌‎آرمان ملی- حـــمید شجاعی: مناظرات انتخاباتی به پایان رسید اما آنچه از این مناظرات بر جای ماند نه مباحث کارشناسی مفید برای مردم که مباحثی بی سر و ته، بدون برنامه‌ریزی، حداقلی و از سر اجبار بود. کما اینکه خود کاندیداها نیز در مناظره دوم این مساله را به وضوح بیان کردند.  جالب اینکه با وجود انتقادات بسیار بازهم خبری از FATF و تحریم‌ها نشد و به مباحث حداقلی پرداخته شد. روال هم  اینگونه بود که همه کاندیداها همتی را بکوبند و او را از دور خارج کنند. چنانکه عبدالناصر همتی در بخشی از صحبت‌هایش اینگونه گفت:«مردم بدانند این جریانی که در برابر من ایستاده است می‌خواهد ما بدون دنیا زندگی کنیم. اولا شما بلد نیستید بدون دنیا زندگی کنید و ثانیا نتیجه زندگی بدون دنیا می‌شود این‌که رشد اقتصادی هشت درصدی به صفر کاهش می‌یابد و هزینه آن را هم مردم از جیب خود می‌پردازند.» لذا با دیدن هر 3 مناظره می‌توان این بیت شعر را در وصف این مناظره گفت که  « از کوزه همان برون تراود که در اوست» انتخابات حداقلی مناظره حداقلی به بار می‌آورد.    مناظره سوم ‎سومین و آخرین مناظره انتخابات ریاست جمهوری با تم دغدغه‌های مردم نیز روز گذشته با حضور کاندیداهای ریاست جمهوری برگزار شد و نامزدها کم و بیش به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دادند. اما این مناظره نیز مانند مناظره‌های پیشین رنگ و بویی از تخریب و هجمه علیه دولت داشت هر چند که نامزدها در این مناظره بیشتر به سمت وعده‌ و ارائه برنامه رفتند. البته مناظره سوم نیز به لحاظ بحث کارشناسی که دردی از مردم دوا کند و مشکلی از مشکلاتشان را چاره کند خالی از مفهوم بود و صرفا مملو از وعده‌هایی بود که تحقق آن چندان در دسترس نیست و فقط برای عبور از این مقطع و بدست آوردن رای مردم مطرح شده بود. نکته جالب این بود که با وجود انتقادات بسیاری که پیش از این به ساختار مناظره از سوی سیاسیون، مقامات و حتی خود کاندیداها مطرح شده بود اما این انتقادات هیچ تاثیری بر ساختار، روند و عملکرد مناظره نگذاشت و صدا وسیما طبق برنامه از پیش تعیین شده خود مناظره را طبق روال گذشته پیش برد. این در حالی است که پیش از کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری که 8دقیقه به دولت بابت پاسخگویی به اتهامات وارده زمان داده بود و اینگونه عنوان شده بود که در آغاز مناظره سوم این فرصت در اختیار دولت قرار خواهد گرفت اما چنین نشد. مناظره سوم را شاید بتوان به لحاظ فضای مناظره‌ای و روح حاکم بر این برنامه بهتر از برنامه‌های مناظره قبلی ارزیابی کرد هر چند که برخی کاندیداهای پوششی همچون زاکانی بیش از اینکه بخواهند در مناظره باشند در جایگاه محاکمه دولت قرار داشتند و عدم برنامه محوری آنها نیز موید همین امر بود. آنچه که در خصوص این مناظره که به مانند مناظره‌های قبلی بود می‌توان گفت اینکه اکثر کاندیداها صرفا متوسل به هر چیزی حتی آنچه بدان اعتقاد ندارند، شدند تا بتوانند نگاه مردم را به سمت و سوی خود متمایل کنند.   تکرار وعده‌ها ‎پیش از این هم پیش بینی می‌شد که با حضور افراد و چهره‌های حداقلی مناظرات مطلوب و جذابی نخواهیم دید اما مرور 3 مناظره‌ اخیر، سوالات مطرح شده در آن که شاید حتی نماینده 30 درصد از مسائل و مشکلات مردم و کشور نبود نشان داد که اوضاع انتخابات 1400 با این کاندیداها از آن چیزی که پیش بینی می‌شد نامطلوب‌تر است. پیش از این نیز بارها به این نکته تاکید شده بود که به جز دو نفر از کاندیداها یعنی محسن مهر علیزاده و عبدالناصر همتی هیچ یک از سایر کاندیداها سابقه فعالیت اجرائی در بدنه دولت را نداشته‌اند و همین امر نیز باعث شد تا صرفا براساس برخی نگاه‌های خاص در غیاب چهره‌های سرشناس چون جهانگیری و لاریجانی افرادی چون زاکانی، قاضی‌زاده و محسن رضایی با نگاهی غیرکارشناسانه فقط مشغول تخریب دولت و وعده‌های سر خرمن شوند. مناظره جایی بود که شاهد دو نوع دیدگاه در آن بودیم. دیدگاه‌های بسته که در ظاهر خود را موافق فضای آزاد اطلاعات، فضای مجازی و آزادی‌های مردم می‌دانست اما در باطن موافق فیلترینگ و ایجاد قید و بندهایی بر آزادي‌های مردم بود و دیدگاه دو نامزد دیگر که به جز مسائل اقتصادی که آن را زیربنای مباحث خود می‌دانستند به مباحثی همچون حفظ جمهوریت، آزادی فضای اطلاع‌رسانی و فضای مجازی، آزادی پوشش و رفت و آمد مردم و سایر آزادی‌های مدنی و بی‌اعتمادی مردم به روندهای موجود تاکید داشتند. جایی که محسن مهر علیزاده چهره اصلاح‌طلب حاضر در مناظرات بیان کرد: « این‌که امروز کشور با بحران اعتماد اجتماعی مواجه است؛ به ‌رغم توصیه‌های مکرر مسئولان و تبلیغات شبانه‌روزی و پوسترهای رنگارنگ هنوز فضای انتخابات سرد و بی‌روح است. به دلیل بی‌اعتمادی مردم به میزان تاثیرگذاری آنان و ناامیدی از رویاهایی است که داشتند و برآورده نشده است.»