روزنامه آرمان ملی
1400/10/01
مذاکرات درمسیر توافق
داریوش قنبری استاد دانشگاه تیم جدید هسته‌ای در ابتدا یکسری پیشنهادات مطرح کرد که با استقبال چندانی مواجه نشد و حتی کشورهایی مانند روسیه و چین هم از آن حمایت کافی نکردند. بعد از آن که این پیش‌نویس مورد استقبال قرار نگرفت، تیم هسته‌ای در نشست بعدی خود به نوعی به مبنایی که تیم قبلی مذاکره‌کننده گذاشته بود، برگشت و بر همان مبنا پیش رفت. اکنون خبرهایی که می‌رسد حکایت از این دارد که تا حدودی دورنمای امیدوارکننده‌ای برای حل مسئله هسته‌ای شکل گرفته است. این درحالی است که با اینکه طرف مقابل هم باتوجه به پیشنهاد اولیه تیم جدید، صحبت‌های ناامیدکننده‌ای مطرح کرد و بحث از این بود که مذاکرات به این شکل به نتیجه‌ای نمی‌رسد. اما با توجه به توافقی که ایران با آژانس برای دسترسی به دوربین‌های سایت کرج انجام داده، گام مثبتی در جهت حل مسئله برداشته شد. چون آنچه باعث نگرانی بود اینکه پرونده ایران به شورای امنیت برگردد ولی الان تا حدود زیادی فروکش کرده و از بین رفته و ایران گام مثبتی در جهت اعتمادسازی طرف مقابل برداشته است. باید ببینیم باتوجه به اظهارنظرهای خوشبینانه‌ای که صورت گرفته، بعد از این اتفاق، مذاکرات آتی به چه سمت و سویی حرکت می‌کند و تیم مقابل چه تصمیماتی خواهند گرفت. از این رو تاحدود زیادی بهانه‌هایی که تیم مقابل می‌تواند داشته باشند از آنها گرفته شده و این احتمال برای رسیدن به یک توافق را بیشتر تقویت کرده؛ هرچند که فعلا زود است بگوییم در یک نشست دیگر توافق قطعی حاصل میشود. اظهارنظرهای داخل هم حکایت از این دارد که ایران عزم خود رابرای رسیدن به توافق جزم کرده و از این رو هدفگذاری اقتصادی برای سال آینده تاحدود زیادی ناشی از خوش‌بینی به حصول توافق است. می‌دانیم که رسیدن به توافق و رشد اقتصادی با توجه به معیارهای علمی دیگر به این راحتی ا‌مکان‌پذیر نیست. ایران در مجموع برای رسیدن به توافق جدی است و توافق اخیری که با آژانس هم کرد در همین راستا قابل تفسیر و ارزیابی کرد. این امیدواری وجود دارد که تا آخر سال شمسی و اوایل سال میلادی آینده ایران باطرف‌های مذاکره‌کننده دربحث برجام بتواند به نوعی به موفقیت‌هایی دست یابد و به آن وضعیتی که بعد از برجام در سال 94 ایجاد شد، برگردد. از یک طرف کشورهای غربی نیاز به توافق دارند، تا آنچه به عنوان نگرانی خود یاد می‌کنند، خاتمه دهند از طرفی ایران هم نیاز به توافق دارد تا بتوانند سر و سامانی به اضاع اقتصادی دهد. با توجه به همین مسئله و این فرض که بازیگران هر دو طرف عقلانی هستند و تجربه هم ثابت کرده، به نظر می‌رسد خوش‌بینی زیادی وجود دارد که به زودی طرفین بتوانند به توافقی دست پیدا کنند. نحوه بحث کردن تیم مذاکره کننده و ورودشان به مسائل به گونه‌ای باشد که بتوانند به شکل مناسبی در راستای منافع ملی به توافق برسند. قطعا پرداختن به برخی مسائلی که در نتیجه عدم بررسی دقیق جوانب مختلف موضوع باشد، می‌تواند به نوعی صورت مسئله را تغییر دهد و دوباره مشکلات جدیدی ایجاد کند. بنابراین مهارت تیم مذاکره‌کننده خیلی می‌تواند مهم باشد واینکه به چه شکلی ورود پیدا کنند دارای اهمیت است. ایران باید این مساله را به طرف مقابل ثابت کند که تغییر دولت‌ها تغییری در اراده کشوردر مسیر توافق ایجاد نکرده و به هر حال تغییر دولت‌ها باعث تغییر استراتژی ایران نشده است. اتفاقی که در دوران ترامپ تجربه کردیم واحتیاج به تصویب سنا دارد و یک مقدار اصرار بر این موضوع معلوم نیست که چه سرنوشتی پیدا کند، فلذا درکل سطح دولت‌ها راحت‌تر می‌توان به یک توافقی رسید. ایران می‌تواند فعلا یک توافق موقت را داشته باشد و بعد از آن با توجه به بهبود شرایط در فرصت مناسب تلاش کند یک توافق دائمی را دردستورکار خود قرار دهد. اینکه دولت آینده در آمریکا یک دولت جمهوریخواه است و با این نگاه تلاش کنند که مذاکرات را به نتیجه برسانند و تضمین‌های لازم را بگیرند، ایران نگرانی خروج مجدد آمریکا را دارد اما این را هم باید در نظر داشت که آمریکا هم از خروج ترامپ از برجام تا حدودی درس گرفته و به این نتیجه رسیده که اگر دوباره بخواهد تزلزلی در مواضعش نشان دهند و توافق را برهم بزند، ایران هم همین مواضع را تکرار می‌کند. به نظرمی‌رسد اگر تیم مذاکره کننده به این سمت برود که تضمین‌ها را به این شکل در متن برجام اضافه کند، مفیدتر است، نسبت به این موضوع که آمریکایی‌ها تضمین دهند ازبرجام خارج شوند. اضافه کردن برخی بندهای خاص که جنبه جلوگیری کننده از خروج برجام برای همه طرف‌ها داشته باشد به واقعیت بیشتر نزدیک است تا تاکید بر برخی جنبه‌هایی که شاید در مقام عمل امکان تحقق آنها وجود نداشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
شكاف٤٠٠متري؟- جاده هراز ايمن نيست
لااقل بين«رقيب داخلی» و «كشورهای غربی» تعادل ايجاد كنيد
بيم و اميدهاي برجامي
انتقاد شورا به انتصاب‌هاي زاكاني
شكست مذاكرات راه برخورد نظامي را باز نمي‌كند
چالش اصلاح طلبان؛ نگاه توامان به جامعه و قدرت
محدودیت‌های دیرهنگام، نوشداروی اُمیکرون نشود
يارانه بنزين به افراد هم، گراني مي‌آورد
انتشار نامه محرمانه تعقيب قضايي دارد
نگران‌کننده‌ترین بخش بودجه ۱۴۰۱
انتخاب سخت دولت برای مسکن
مذاکرات درمسیر توافق
توافق در «وین 8» حاصل میشود؟
الزامات صندلی قدرت
