روزنامه آفتاب یزد
1400/10/23
تعمیق نگاه به شرق
آفتاب یزد:آذرماه امسال بود که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه پس از دیدار با نخست وزیر یونان، ابراز امیدواری کرد که رئیسی دعوت وی را برای بازدید از روسیه بپذیرد.این دعوت پس از آخرین گفتگوی تلفنی میان سران دو کشور صورت گرفت؛ گفتگویی که در آن بر توسعه روابط تجاری و اقتصادی تهران –مسکوتاکید شده بود.به دنبال این سخنان بود که دیمیتری پسکوف، سخنگوی مطبوعاتی پوتین اعلام کرد که مقدمات مذاکرات بین روسای جمهور ایران و روسیه در حال انجام شدن است.>اهداف متعدد سفر رئیسی به روسیه
روشن است که این سفر اهداف متعددی را دنبال می‌کند. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه در این باره می گوید: از جمله مواردی که در این سفر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد امضای سند همکاری‌های ایران و روسیه است. وی با اشاره به اینکه برخی از اسناد و تفاهم نامه نیزدراین سفر پیگیری خواهد شد، تاکید دارد: سند بالا دستی تنظیم روابط راهبردی میان دو کشور، درحال تمدید شدن است.
سند راهبردی۲۰ ساله ای که خطیب زاده به آن اشاره دارد، توافقنامه‌ای است که عرصه‌های مختلفی را از حمل و نقل و ذوب آهن و ماهیگیری گرفته تا ساخت نیروگاه‌های برق را در بر می‌گیرد.
از سوی دیگر، به نظر می‌رسد در این سفر حوزه‌های مختلف سیاسی، امنیتی، فرهنگی، نظامی، اقتصادی و تجاری موضوعات مختلف بین دو رئیس جمهور مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد.
>سلاح های روسی به ایران می آیند؟
تعمیق توافقات دفاعی هم، از دیگر اهداف این سفر در نظر گرفته میشود. شبکه تی آر تی روسیه در گزارشی در این باره نوشت: رئیسی قرار است قرارداد همکاری امنیتی و دفاعی۲۰ ساله به ارزش ۱۰ میلیارد دلار را امضا کند که به طور بالقوه شامل خرید ماهواره خواهد بود.
در ادامه گزارش تی آر تی آمده است: تهران انتظار دارد حداقل ۲۴ جت جنگنده سوخو و ۳۵ چند منظوره فوق مانورپذیر خریداری کند. دو جنگنده سوخو ۳۰ اس‌امSukhoi Su-۳۰و سوخو ۳۵Sukhoi Su-۳۵از نسل ++۴ گزینه‌های مدنظر ایران برای جایگزین شدن با تامکت اف ۱۴ هستند که پس از ۵ دهه استفاده گسترده فرسوده شده و توان خود را دست داده‌اند.
تعمیر و نوسازی دوجین هواپیمای می‌گ۲۹ و ۲۵ سوخو-۲۴ام کی نیروی هوایی نیز دیگر موضوعاتی است که در این سفر دنبال میشود. در عین حال، این فرض وجود دارد که ایرانی‌ها سامانه‌های پدافند هوایی اس-۴۰۰ روسیه را خریداری کنند.
روزنامه نیزاویسیما گازیتا نیز در گزارشی نوشت: خرید هیولای روسی در سفر رئیسی به مسکو نهایی میشود و این سلاح قدرتمند در اختیار نیرو‌های مسلح ایران قرار می‌گیرد.
این روزنامه روسی اضافه کرد: روسلان پوخوف مدیر مرکز تحلیل استراتژی‌ها و فناوری‌ها، معتقد است که ایران تسلیحات زمینی را تولید می‌کند و دریا هم برای آن‌ها اولویت نخست را ندارد و تهدید اصلی از نگاه ایرانی‌ها در هواست چون هرگونه حمله احتمالی به ایران از این طریق رخ خواهد داد.
>نگاه به شرق دولت رئیسی
این سفر درحالی انجام میشود که از جمله راهبرد‌های سیاست خارجی دولت سیزدهم نگاه به شرق عنوان شده و این سفر از قول برخی از مسئولان نقطه عطفی در روابط دو کشور عنوان میشود. حضور در اجلاس شانگ‌های و عضویت ایران در پیمان شانگ‌های نشان می‌دهد که اتخاذ این راهبر از سوی کرملین نیز مورد توجه است.
با انتشار خبر عضویت ایران در پیمان شانگ‌های، دنیس راس، مشاور ارشد وزارت خارجه دولت باراک اوباما در امور خاورمیانه در توئیتر نوشت: «اکنون ایران عضو دائم سازمان شانگ‌های است. چیزی که از مدت‌ها پیش به دنبال آن بود و سرانجام روسیه و چین این امکان را فراهم کردند. ایران با چرخش به سمت شرق قادر خواهد بود از فشار‌های ایالات متحده در امان بماند و دولت آمریکا اکنون به نقشه بی‌نیاز دارد.»
همچنین واکنش‌ها در روسیه نیز حکایت از استقبال مسکو از چنین راهبرد‌هایی است. حضور هیات قابل توجهی از روسیه برای شرکت در مراسم تحلیف رئیسی و پیام تبریک لاوروف به‌امیرعبداللهیان پیش از سایر کشور‌ها نشان از این مدعا دارد.
>سیاست‌های مشترک دو طرف
باید در نظر داشت که سیاست‌های منطقه‌ای ایران و روسیه از نقاط مشترک بسیاری برخوردار است که زمینه ساز توسعه روابط میان دو طرف است. روسیه و ایران مهم‌ترین حامیان بشار اسد، رئیس جمهور سوریه هستند و هر دو کشور به تسلط طالبان در افغانستان با سوء ظن نگاه می‌کنند.
در عین حال روسیه در مذاکرات هسته‌ای با ایران نیز شرکت می‌کند که به همراه چین مواضعی نزدیک به ایران اتخاذ کرده است.
>مذاکرات وین و آلزایمر نداشتن روسیه و چین
نقش چین و روسیه در جریان مذاکرات کنونی برای احیای برجام در وین نیز از دیگر دلایلی است که می‌تواند در جریان این سفر مورد توجه کارشناسان و صاحبنظران سیاست قرار داشته باشد به ویژه اینکه خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه در مورد رویکرد این دو کشور در جریان مذاکرات گفته است: مسکو و پکن، بر خلاف تروئیکای اروپایی دچار آلزایمر نیستند.
وی تاکید کرد: «همکاری و مواضع ایران، روسیه و چین چه در مورد موضوع مذاکرات وین و چه مسائل غیر از آن به هم نزدیک است.»
کارشناسان بر این باورند که نقش جدی چین و روسیه در این دوره از مذاکرات مورد استقبال طرف ایرانی قرار گرفته و توانسته تا حدی وزن‌کشی مذاکرات را به نفع ایران تغییر دهد.
در این میان اما همزمانی این سفر با با مذاکرات وین، از منظر برخی از صاحبنظران به عنوان شیطنت روسها برای امتیازگیری از ایران مطرح میشود.
این گروه تاکید می‌کنند که در حال حاضر روسیه با شرکای غربی خود دچار تنش است و تمایلی ندارد موقعیت ویژه توازن‌گری ایران در منطقه بدون در نظر گرفتن موقعیت آن‌ها، تثبیت شود. همچنین پوتین تیزبینانه به دنبال آن است که با متعهد کردن ایران در یک سند بلندمدت، احتمال هرگونه همکاری قابل توجه با غرب بدون در نظر گرفتن نقش روسیه را پیش‌دستانه از بین ببرد.درحقیقت مسکو تلاش می‌کند تا در شرایط حاضر تهران را متعهد به تعهداتی کند تا مانع از دور زدن روسها توسط ایرانی‌ها شود.
دعوت شخصی پوتین از رئیسی و نوع ادبیات دوستانه روسها نشان می‌دهد که ارتباط مسکو با طرف ایرانی فراتر از مناسبات عادی و یک رابطه راهبردی است. درنتیجه خسارت به شرکای روسیه ، خسارت به روسیه محسوب خواهد‌شد و این پیام مهمی به طرف آمریکایی است که نشان می دهد، روسیه در تقابل با آمریکا به‌شدت نیازمند بازی با کارت ایران است.
>چرا سفر رئیسی مهم است؟
اما سوالی که در این بین مطرح است این است که چرا سفر رئیسی به روسیه تا این اندازه حائز اهمیت است؟ احمد شیرزاد، تحلیلگر مسائل بین الملل در این رابطه با آفتاب یزد می گوید:« روسیه در مجموع در سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران وزنه بسیار مهمی محسوب می شود؛ در واقع در خلا رابطه با کشور های غربی نقش روسیه برجسته و مهم شده است.»
وی تصریح می کند:« رابطه ما با روس ها از چند جهت اهمیت دارد، اول اینکه نقش روسیه در مسائل و معادلات منطقه مهم است، دوم اینکه نقش روسیه در برجام و مذاکرات هسته ای بسیار راهگشا است. البته یک نگرانی و شک و تردید در افکار عمومی به خصوص در نخبگان کشور نسبت به روس ها وجود دارد و آن هم به دلیل سوابق بسیار بدی است که روسها در رابطه خارجی خود با ایران از زمان سزار تاکنون داشته اند، است. جنگ هایی که بین ایران و روسیه وجود داشته نگرانی هایی ایجاد می کند که البته شبیه این نگرانی ها در رابطه با غربی ها نیز وجود دارد. در هر حال این مسائل نباید مانع تعامل سازنده و درست شود. در اصل این مسائل
نمی تواند مانع این شود که ما منافع خودمان را در رابطه با کشور ها دنبال کنیم. به همین دلیل سفر آقای رئیسی بسیار مهم است.»
او در پاسخ به این سوال که به نظر شما رئیس جمهور در این سفر زیر بار چه تعهداتی نباید برود؟ تاکید می کند:« در حال حاضر صحبت از یک پیمان مودت بلند مدت با روس ها در میان است. پیمان های دراز مدت اگر متن حقوقی‌شان به درستی و دو طرفه نباشد قطعا می تواند مفید و قابل استناد باشد چون در مسائل سیاست خارجه یک اطمینان بخشی دراز مدت به ما می دهد. ما از روزها انتظار داریم در برجام نقش مثبت و مفیدی ایفا کنند و از حقوق ملت ایران که با عهد شکنی آمریکا زیر پا گذاشته شده است، به خوبی دفاع کنند. در حال حاضر تعهد دادن موضوعیتی ندارد. ما همیشه یک همسایه خوب برای روس ها بوده ایم و از این به بعد هم می تواند این روابط ادامه پیدا کند.»
سایر اخبار این روزنامه
از کفن‌پوش‌ها خبری نیست!
شفاف‌سازی درباره انتصاب مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس
بازگشت اعتماد با عمل به وعده‌ها
برخی تصادفات جاده‌ای ناشی از خرابی دوربین‌هاست
سفر مهم رئیسی
بیچاره نوبل
عصر «روابط‌عمومی متاورس»
مسئله فقط مرغ است؟!
گذری کوتاه بر مالکیت انهار طبیعی در محدوده قانونی شهرها
«حسادت» منشا بزه‌های جدید
تعمیق نگاه به شرق
الیانوف سخنگوی ما نیست
سفر مهم رئیسی
گذری کوتاه بر مالکیت انهار طبیعی در محدوده قانونی شهرها
بیچاره نوبل
عصر «روابط‌عمومی متاورس»
مسئله فقط مرغ است؟!
