دوستي‌مان را در دوران سخت ثابت كرده‌ايم

در روزهايي كه پس از چند نوبت رفت‌وآمد مذاكره‌كنندگان هسته‌اي ايران و 1+5 به وين، زمزمه‌هايي از گوشه و كنار به گوش مي‌رسد كه چشمان ناظران را به آسمان وين دوخته تا ببيند بالاخره كي دود سفيد از دودكش هتل كوبورگ بيرون خواهد آمد، انتشار اخباري غيررسمي درخصوص سفر وزير خارجه دولت ابراهيم رييسي به محل مذاكرات احياي برجام، باعث شد بعضي ناظران حتي درباره احتمال مذاكره مستقيم با وزير خارجه دولت بايدن گمانه‌زني كنند. اما در شرايطي كه دبير شوراي عالي امنيت ملي هرگونه مذاكره مستقيم با امريكا و منابع مطلع در دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي نيز سفر وزير رييس اين دستگاه را به وين تكذيب كرده‌اند، آنچه بي‌حرف پس و پيش و بدون اما و اگر مي‌توان از آن صحبت كرد، سفر ابراهيم رييسي است به دوحه قطر و همنشيني و همكلامي ابراهيم رييسي با شيخ تميم بن حمد آل ثاني؛ سفري دو روزه كه در پي دعوت رسمي امير قطر و به ‌منظور شركت در ششمين اجلاس سران اوپك گازي در دستور كار ابراهيم رييسي قرار گرفته و آن‌طوركه حميدرضا دهقاني، سفير جمهوري اسلامي در قطر، در تشريح جزييات برنامه‌هاي اين سفر به ايرنا گفته، هدف از آن، افزايش همكاري تهران- دوحه جهت كاهش تاثير تحريم‌هاست. ابراهيم رييسي كه حوالي ساعت 9 صبح ديروز با بدرقه حجت‌الاسلام محسن قمي معاون بين‌الملل دفتر رهبري انقلاب، محمد مخبر، معاون اول و جمعي از اعضاي دولت، تهران را به مقصد دوحه پايتخت قطر ترك كرد، به جز ديدار و گفت‌وگو با امير قطر و نشست هيات‌هاي عاليرتبه دو كشور، امضاي چند قرارداد و تفاهم‌نامه همكاري و ديدارهايي جداگانه با ايرانيان مقيم قطر و همچنين تجار قطري و ايراني را در برنامه‌هايش خواهد داشت. رييسي كه قرار است امروز و در دومين روز از اين سفر، با حضور در ششمين اجلاس سران مجمع كشورهاي صادركننده گاز، در اين اجلاس سخنراني كند و پس از آن نيز احتمالا با تعدادي از سران و مقامات ارشد كشورهاي حاضر در اين اجلاس ديدار و گفت‌وگو خواهد كرد، در حالي از صبح ديروز سفر خود را آغاز كرده كه تعدادي از اعضاي كابينه ازجمله وزيران امور خارجه، نفت، نيرو، راه و شهرسازي و صمت او را در اين سفر همراهي خواهند كرد.  اين درحالي است كه رييسي پيش از ترك تهران به مقصد دوحه، ابراز اميدواري كرد كه اين سفر گامي در راستاي ارتقاي روابط سياسي، اقتصادي و تجاري بين كشورهاي منطقه باشد، همچنين اين سفر را اقدامي در راستاي فعال‌سازي «ديپلماسي همسايگي به‌ويژه با كشورهاي خليج فارس» توصيف كرد. رييس دولت سيزدهم كه «مجمع كشورهاي توليدكننده و صادركننده گاز» را كه با ابتكار جمهوري اسلامي انجام شده است، تشكيلاتي توصيف كرد كه گسترش فعاليت‌هايش مي‌تواند زمينه‌ساز همكاري بيشتر كشورهاي توليدكننده و صادركننده گاز باشد. اما در شرايطي كه رييسي كه پيش از نيمروز گذشته به فرودگاه دوحه رسيد، مورد استقبال امير قطر قرار گرفت و پس از برگزاري مراسم رسمي ازسوي شيخ تميم بن حمد آل ثاني در ديوان اميري، با او ديدار و گفت‌وگو كرد. همچنين هيات‌هاي عاليرتبه دو كشور در ادامه به رياست رييس‌جمهوري ايران و امير قطر تشكيل جلسه دادند. اين در حالي بود كه حضور امير قطر در فرودگاه دوحه و استقبال از رييسي در اين محل، برخلاف اعلام قبلي صورت گرفت و سران عالي دو كشور پس از اين استقبال رسمي، به اتفاق عازم ديوان اميري شدند. امير قطر همچنين پيراهن تيم ملي فوتبال اين كشور را كه به امضاي تمامي اعضاي اين تيم رسيده بود، به عنوان يادبود برگزاري جام جهاني ۲۰۲۲، به ابراهيم رييسي اهدا كرد و در ادامه نيز در يك نشست خبري مشترك با رييسي حاضر شد. ابراهيم رييسي كه در ابتداي اين نشست خبري، با تشكر از دعوت امير قطر، «توسعه روابط دوجانبه ايران و قطر» و «شركت در نشست سران مجمع كشورهاي صادركننده گاز در دوحه» را دو هدف اصلي اين سفر خواند، با اشاره به ديدار خود با امير قطر گفت: «در اين ديدار توافق كرديم دو كشور از ظرفيت‌ها و فرصت‌هاي موجود براي گسترش همكاري‌ها و تعميق مناسبات در عرصه‌ها و حوزه‌هاي مختلف بهره‌مند شوند.» رييسي خاطرنشان كرد: «طرفين با توجه به قرابت سرزميني و همسايگي و منافع و مزيت‌هاي مشترك اقتصادي تصميم گرفتند با افزايش روابط و تنوع‌بخشي به زمينه‌هاي همكاري گام‌هاي جدي و جديدي براي تقويت روابط بردارند.» او همچنين از توافق دو كشور در حوزه‌هاي اقتصادي، انرژي، زيرساختي، تجاري، سرمايه‌گذاري، امنيت غذايي، سلامت و فرهنگ جهت افزايش همكاري‌هاي دوجانبه خبر داد و همچنين گفت: «ايران براي برگزاري هرچه بهتر بازي‌هاي جام جهاني كه قطر ميزبان آن است، آمادگي كافي دارد.» رييسي با اشاره به همكاري‌هاي دو كشور در حوزه‌هاي مختلف اظهار داشت: «مزيت‌هاي بي‌نظير ايران در حوزه‌هاي مختلف از جمله، جغرافيايي، زيست‌محيطي، ترانزيتي، اقتصادي، علمي و به خصوص نيروي انساني جوان و تحصيلكرده زمينه تبديل شدن هرگونه همكاري دو يا چند جانبه به رشد اقتصادي و امنيت منطقه‌اي را تضمين مي‌كند.» رييس دولت سيزدهم با بيان اينكه «جمهوري اسلامي به‌دنبال تحول و جهش در روابط منطقه‌اي است» سفر دو روزه به دوحه قطر را زمينه‌ساز آغاز «فصلي نوين در روابط ايران و قطر» دانست و گفت: «البته اين سفر يكي از گام‌هاي تحول‌آفرين در روابط با كشورهاي همسايه به‌ويژه همسايگان در منطقه خليج فارس قلمداد مي‌شود.» او با بيان اينكه «سطح همكاري‌هاي موجود بين كشورهاي منطقه متناسب با ظرفيت‌هاي عظيم موجود نيست»، بر تمايل جمهوري اسلامي براي كمك به تقويت و ارتقاي روابط منطقه‌اي در چارچوب سياست همسايگي تاكيد كرد و گفت: «جمهوري اسلامي ثابت كرده كه هميشه كنار منافع كشورها و ملت‌هاي مستقل مي‌ايستد.» او يادآور شد كه جمهوري اسلامي در دوران سختي، دوستي خود را به همه كشورهاي منطقه ثابت كرده و با بيان اينكه «بسياري از كشورهاي منطقه اين حقيقت را درك كرده‌اند و در اين زمينه تجربيات مشابهي دارند»، اعلام كرد: «جمهوري اسلامي ايران فاتح دو ميدان جنگ عليه تروريسم و كارزار فشار حداكثري اقتصادي بوده است.» رييسي با بيان اينكه «امريكا بايد اراده خود را براي برداشتن تحريم‌هاي اصلي به اثبات برساند»، تصريح كرد: «براي رسيدن به توافق «تامين منافع ملت ايران به خصوص لغو تحريم‌ها»، «تضمين معتبر» و «بسته شدن پرونده‌هاي ادعاهاي سياسي»، ضروري است.» او كه معتقد است «منطقه وارد مرحله جديدي شده»، گفت: «بعد از چند دهه حضور متجاوزانه و اشغالگرانه نيروهاي سلطه‌گر منطقه در حال بازگشتن به دست ملت‌هاي منطقه است و اين پيروزي نيست مگر با مقاومت ملت‌ها.» رييسي درس مهم تحولات چند دهه گذشته را برشمرد و گفت كه اين درس عبارتند از اينكه «اول تجاوزگري محكوم به شكست است، دوم مقاومت جواب مي‌دهد و سوم اينكه هيچ‌يك از مسائل منطقه راه‌حل نظامي ندارد.» رييسي پس از اعلام مواضع جمهوري اسلامي درباره وضعيت حاكميت افغانستان به عنوان يكي از كشورهاي منطقه كه طي ماه‌هاي گذشته شرايطي پيچيده‌ را از سر مي‌گذراند، به نكاتي نيز درمورد وضعيت ملت يمن پرداخت و ضمن تقدير از ميهمان‌نوازي امير قطر گفت: «تنها راه‌حل بحران يمن، توقف تجاوز و گفت‌وگوهاي يمني-  يمني است.» او گفت: «همان‌طوركه در روز تحليف اعلام كردم، دست دوستي به سوي همه كشورهاي منطقه علي‌الخصوص همسايگان در راستاي منافع متقابل ملت‌ها و تعامل حداكثري دراز مي‌كنم.» شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر نيز در اين نشست خبري مشترك، با ابراز خوشنودي از امضاي چند توافقنامه و يادداشت تفاهم بين قطر و جمهوري اسلامي، به مساله فلسطين اشاره كرد و با تاكيد بر اينكه «مساله فلسطين مساله اصلي منطقه است»، گفت كه در گفت‌وگو با ابراهيم رييسي، دو طرف بر ضرورت توقف تجاوزات اسراييل عليه ملت فلسطين و ايجاد راه‌حلي براساس قطعنامه‌هاي بين‌المللي و حق ملت فلسطين براي تعيين سرنوشت خودشان و زندگي مسالمت‌آميز و با كرامت تاكيد كرده‌اند.