درهای باز مدارس به روی خانواده ها

اکرم رضایی
خبرنگار
حالا دو سال می‌شود که تقریباً درهای مدارس روی دانش‌آموزان بسته است. هرچند بسیاری از مدارس کشور از داشتن سرانه استاندارد فضای ورزشی محروم هستند یا استانداردهای لازم برای داشتن یک حیاط مناسب را ندارند اما عموم مدارس دولتی خصوصاً در کلانشهرها دارای فضاهای خوبی در درون مدرسه هستند. در ایام ماه رمضان یا محرم و صفر شاهد بودیم که بسیاری از مدارس در این دو سال در اختیار هیأت‌های مذهبی قرار گرفتند تا در یک فضای سرباز و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی این مراسم برپا شود که تجربه موفقی نیز بود. از آن گذشته مدت‌هاست این طرح در آموزش و پرورش مطرح بوده است که مدارس به عنوان کانون‌های محله و به‌واسطه فضایی که در اختیار دارند در ساعات غیر از برگزاری کلاس درس بتوانند در اختیار اهالی محله قرار بگیرند. موافقان این طرح معتقدند این رفت و آمد تعلق اهالی محل را نسبت به این اماکن افزایش می‌دهد و مخالفان می‌گویند با این کار شاید خللی در امر آموزشی و تربیتی رخ بدهد و این رفت و آمدها پیامدهایی برای دانش‌آموزان یعنی صاحبان اصلی مدارس داشته باشد. اینها همه در حالی است که تقریباً در کشورهای پیشرفته دنیا دیوار مدارس خیلی وقت است که برداشته شده است تا مدارس با اجتماع، یک درهم آمیزی داشته باشد؛ البته حریم مدرسه و دانش‌آموزان حفظ می‌شود. حالا طرحی توسط معاونت تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش ارائه شده است که نامش را گذاشته‌اند طرح آزادسازی مجموعه‌ها و اماکن ورزشی مدارس که مبتنی بر سیاست مردمی دولت سیزدهم و بر اساس «مردمی سازی» و «مردم محوری» دنبال می‌شود.
قرار است در گام اول از ۴ هزار مکان ورزشی در کشور، تعداد هزار واحد از این اماکن را به صورت رایگان، در اختیار خانواده‌ها و فرزندانشان قرار دهند. این اماکن متعلق به آموزش و پرورش، در آخر هفته‌ها در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرد و به این ترتیب در روزهای پنجشنبه‌ دختران دانش‌آموز و مادرانشان و در روزهای جمعه پسران دانش‌آموز به همراه پدرانشان در این مجموعه‌ها حضور خواهند یافت.


استفاده از این فضاها در گام اول در ۱۰ استان اجرا می‌شود. اجرای این طرح از این هفته در تهران، البرز و آذربایجان شرقی آغاز شده و تا پایان سال تحصیلی در تمام استان‌ها اجرا خواهد شد.
صادق ستاری‌فرد، معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با «ایران»، درباره هدف طرح آزادسازی فضاهای ورزشی توضیح می‌دهد: طرح آزادسازی مجموعه‌های ورزشی وزارت آموزش و پرورش مبتنی بر اصل سوم قانون اساسی است که به موضوع تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح اشاره دارد. همچنین به استناد اصل دهم قانون اساسی موضوع خانواده محور شدن همه برنامه‌ها حائز اهمیت است. علاوه بر آن در اجرای سند تحول بنیادین هدف‌های عملیاتی چهار و شش سند تحول بنیادین موضوع تقویت بنیادین خانواده و کمک به افزایش مهارت‌های خانواده و همچنین افزایش میزان مشارکت خانواده‌ها در فعالیت‌های آموزشی‌، تربیتی و ورزشی دنبال می‌شود.
وی در ادامه می گوید: این بستر و نگاه ما به موضوع زیرساخت‌های ورزشی به عنوان یک محیط تربیتی یادگیری است که باید در اختیار دانش‌آموزان قرار داده شود و چون سند تحول بنیادین موضوع ایجاد یک شبکه‌ای از محیط‌های یادگیری را اعم از کتابخانه، اردوگاه، نمایشگاه و ورزشگاه تعریف کرده لذا ما موضوع استفاده از ورزشگاه‌ها و مجموعه‌های ورزشی‌مان را به عنوان یک محیط تربیتی و یادگیری برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها پیش‌بینی کردیم تا بتوانیم به توسعه و تقویت تربیت بدنی دانش‌آموزی و سلامت جسمانی دانش‌آموزی کمک کنیم.
ستاری‌فرد می‌گوید: در این طرح همچنین تلاش می‌شود با مشارکت خانواده‌ها، بتوانیم آنها را درگیر فرایندهای تعلیم و تربیتی کنیم که نتیجه این آزادسازی مشارکت خانواده‌ها در ورزش و فرایندهای تعلیم، تربیتی، توسعه و تعمیم ورزش همگانی خواهد بود. با توجه به اینکه سیاست دولت این است که مردم محوری سرلوحه همه برنامه‌های وزارتخانه‌ها باشد لذا وزارت آموزش و پرورش در صدد است که زیرساخت‌های ورزشی خارج از مدرسه‌ را در خدمت خانواده‌ها بگذارد.
معاون وزیر آموزش و پرورش در توضیح طرح می‌گوید: به طور کل چهار هزار فضای ورزشی داریم که از این تعداد هزار مکان ورزشی ظرفیت آن را دارند که آخر هفته‌ها در خدمت خانواده‌ها و دانش‌آموزان باشند و خانواده‌ها به صورت کاملاً رایگان می‌توانند از آنها استفاده کنند. در فاز اول این طرح ۱۰ استان و تا پایان اسفند ۱۶ استان یعنی در بیش از نیمی از استان‌ها آیین افتتاح و بهره‌برداری و آزادسازی را انجام می‌دهیم. تا پایان سال تحصیلی یعنی پایان اردیبهشت ماه همه مجموعه‌های ورزشی خارج از مدارس را در اختیار دانش‌آموزان و خانواده‌ها قرار می‌دهیم به گونه‌ای که پنجشنبه‌ها مادران و دختران، جمعه‌ها پدران و پسران در این مجموعه‌ها باشند. البته پیش‌بینی کردیم که اگر خانواده‌ها بخواهند با هم شرکت کنند فضاهای سرپوشیده را در خدمت مادر و دختر و فضاهای روباز را در خدمت پدر و پسر قرار دهیم. همچنین در صدد فراهم کردن دستورالعملی هستیم که  پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها همراه نوه‌هایشان بتوانند در فضاهای ورزشی حضور داشته باشند. علاوه براین امکان حضور مادران باردار برای فعالیت ورزشی در یک محیط امن و ایمن فراهم خواهد شد.
وی خاطر نشان می‌کند: در فاز بعدی این طرح ما به سمت استفاده از فضاهای مدارس می‌رویم که در تابستان آخر هفته‌ها و در بعدازظهرها بتوان از این فضاها استفاده کرد. چون در سند تحول بنیادین آمده که مدرسه باید کانون تربیتی محله باشد، کانون تربیتی محله نمی‌تواند و نباید پنجشنبه، جمعه و ایام تعطیل، تعطیل باشد بلکه باید خانواده‌ها در ایام یا اوقاتی که امکان حضور و امکان فراغت بیشتری دارند، ‌بتوانند از این خدمات استفاده کنند.
ستاری فر بیان می‌کند: تا کنون هر کسی نقد می‌کرد که چرا مدارس آموزش و پرورش چهار ساعت باز است و ۱۰ ساعت تعطیل است و چرا آخر هفته‌ها، اوقات تعطیل و تابستان‌ها از فضای مدرسه استفاده نمی‌کنید و اینها را در اختیار دانش‌آموزان قرار نمی‌دهید، پاسخشان هم این بود که قانون لازم را برای باز گذاشتن مدارس نداریم.ما سال گذشته توانستیم از طریق مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهادی را به مجلس ارائه کنیم و در آنجا تصویب شد که وزارت آموزش و پرورش می‌تواند در ساعات غیر آموزشی اماکن و فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی خود را در اختیار بخش غیردولتی و حتی دانش‌آموزان قرار دهد تا نسبت به فوق برنامه‌ها و غنی‌سازی اوقات فراغت همکاری کند.
معاون وزیر آموزش و پرورش می‌گوید: چیزی که خیلی برایمان مهم است موضوع دسترسی آسان خانواده‌ها به مدارس‌مان است. مدارس ما محله محور هستند و دانش‌آموزان و خانواده‌ها با کمترین زمان و هزینه می‌توانند به محوطه مدارس دسترسی مناسب داشته باشند. از سوی دیگر محیط امنی برای فعالیت ورزشی خانواده‌ها بخصوص دختران و مادران است.
وی ادامه می‌دهد: کاهش سرانه فضای ورزشی و گران شدن ورزش یک مشکل کنونی است. خانواده‌ها باید بتوانند امکان استفاده رایگان را داشته باشند در حالی که اکنون ورزش در کشور به یک کالای لوکس تبدیل شده است. ورزش یک ابزار تربیتی برابرساز در جامعه است. یکی از مجموعه‌های دولتی ما برای انجام یک فعالیت دو و میدانی و یک فعالیت پیاده روی ساده برای یک سال بیش از یک میلیون تومان حق ورودی می‌گیرد و واقعاً حق مردم این نیست. وزارت آموزش و پرورش از خودش شروع کرده و هم اماکن ورزشی خود و هم محوطه مدارس و مراکز آموزشی خود را در اختیار دانش‌آموزان قرار داده است. توقع و انتظار ما این است که سایر دستگاه به خصوص شهرداری و وزارت ورزش و جوانان در این رویکرد با استفاده از زیرساخت‌های ورزشی که دارند، حمایت کنند زیرا این مجموعه‌ها اختصاصی نبوده و برای مردم است.