48 ساعت در نبرد با مرگ
ساعت یک بامداد، سرباز جوان تازه از شیفت بازگشته و برای هواخوری به بیرون پادگان آمده بود که فریادهای کمکخواهی مردی را شنید. ابتدا فکر کرد بهخاطر خستگی شیفت دچار توهم شده است، اما تکرار پژواک صدا در منطقه او را مطمئن کرد که کسی از قعر درههای اطراف پادگان کمک میخواهد. سریعا داخل پادگان رفت و موضوع را به مسئول بالادستی گزارش داد. هر دو به بیرون پادگان آمدند و به مسیری که صدای کمکخواهی به گوششان میرسید، رفتند. صدا از میان درهها بود اما تاریکی هوا چیزی را مشخص نمیکرد. سریعا موضوع را به مرکز فوریتهای جمعیت هلالاحمر اطلاع دادند. گزارش حادثه ساعت یکوبیست دقیقه به امداد کوهستان جمعیت هلالاحمر استان البرز اطلاع داده شد. آرش رضازاده، مسئول تیم عملیات امداد کوهستان هلالاحمر استان البرز و فرمانده عملیات نجات میگوید: «مرکز فوریتهای هلالاحمر ابتدا موضوع را به پایگاه امدادونجات جادهای ما اطلاع داده بودند اما به لحاظ موقعیت خاص حادثه و نیاز به انجام عملیات امدادونجات تخصصی کوهستان، تیم نجات کوهستان استان البرز به همراه 4 تن از نجاتگران به منطقه اعزام شدند.»
مسیر سخت نجات در دل تاریکی شببا حضور تیم نجات کوهستان در منطقه با همراهی دو تن از ارتشیان پادگانی که موضوع را اطلاع داده بودند، نجاتگران به مسیریابی دقیق برای نجات این فرد پرداختند: «مسیری که باید نجاتگران طی میکردند تا به این فرد برسند هم صخرهایوسخت بود، هم تاریک و این کار بچهها را بهشدت سخت کرده بود.»
پیمان پالیزگیر، یکی از نجاتگران حاضر در این ماموریت میگوید: «تیم نجات کوهستان ما حدود ساعت دوونیم بامداد به منطقه رسید. برآورد اولیه حکایت از آن داشت که برای رفتن به نقطهای که این فرد در آن گرفتار است باید از یک مسیر ریزشی و سخت عبور کنیم این تازه بخشی از ماجرا بود چراکه سختترین قسمت این ماموریت عبور از آبشار صدمتری، آن هم در دل تاریکیشب بود.»
راهی شدن به مناطق کوهستانی سخت آن هم بدون اطلاع و شناخت کامل منطقه در کنار صعود به تنهایی و همراه نداشتن کسی از عوامل مهم تهدیدکننده سلامت افراد است. کسانی که گاه نجاتشان در گرو معجزه است.
به گفته پیمان، نجاتگران با راهنمایی نظامیان ارتش از یک مسیر به سمت دره میروند: «به سختی از این مسیر گذشتیم اما در نقطهای از مسیر به دیوارهای مرتفع و صخرهای رسیدیم که امکان عبور از آن وجود نداشت بهخاطر همین مجبور شدیم راه آمده را برگردیم و از مسیر دیگری خود را به قعر دره برسانیم. از هر مسیری که میرفتیم دیوارهای صخرهای و ریزشی تهدیدآمیز مقابلمان بود چارهای نداشتیم جز عبور از یکی از آنها که حدود 250 متر ارتفاع داشت. با ایجاد کارگاههای فنیوتخصصی از این دیواره گذشتیم و سرانجام به ته دره رسیدیم.»
نجات در ناامیدی تمامنجاتگران بعد از رسیدن به قعر دره تاریکومخوف در دل شب مسیر رودخانه را در پیش میگیرند و به سمت نقطهای که صدای کمکخواهی مرد حادثهدیده را شنیده بودند به پیش میروند: «در ادامه مسیر رودخانه به آبشار دومتری رسیدیم صدا از آنسوی آبشار بهگوش میرسید. برای اینکه یکی از نجاتگران را راهی محل حادثه کنیم کارگاه فنی را ایجاد کردیم و نجاتگر ما بعد از طی مسیر از طریق کارگاه موفق شد فرد حادثهدیده را که مردی 40 ساله بود، پیدا کند.»
48 ساعتی از سقوط این فرد به قعر دره میگذشت. تمام لباسهایش خیس و از ترس بهخود میلرزید. گرچه صدمه شدیدی ندیده بود اما ضعف عمومی توان پاهایش را برای راهرفتن گرفته بود: «این فرد که برای جمعآوری گیاهان دارویی به منطقه آمده بوده بعد از سقوط 48 ساعت بدون آبوغذا در این نقطه گرفتار شده بود. نه لباس مناسبی به تن داشت و نه کفش استاندارد کوهروی. همین مسأله باعث شده بود تا از دیواره دره به پایین سقوط کند. با کمک نجاتگران و از طریق کارگاههای تخصصیوفنی که ایجاد کرده بودیم او را به بالا منتقل کردیم. آتشی در همان نقطه روشن کردیم تا کمی گرم شود.»
این مرد 40 ساله که با خوردن کمی موادغذایی و گرمشدن در کنار آتش حالش بهتر میشود، میگوید بعد از دو روز فریادزدن و کمکخواهی دیگر امیدم را برای نجات از دست داده بودم: «اگر صدای کمکخواهی او در ابتدا توسط آن سرباز شنیده نمیشد و تلاش تیم نجات ما در آن تاریکی شب نبود واقعا امکان زندهماندن این فرد وجود نداشت. چراکه در نقطهای کور سقوط کرده بود.»
کوهروهای بیاحتیاطاین عملیات که تا ساعت ششونیم صبح ادامه داشت در نهایت به نجات جان این مرد ختم شد اما به گفته آرش رضازاده، مسئول تیم عملیات امداد کوهستان جمعیت هلالاحمر با شروع فصل بهار وقوع این حوادث هرروز در مناطق کوهستانی تکرار میشود و متاسفانه کوهروها هیچ توجهی به هشدارها ندارند: «با شروع فصل بهار و رویش گیاهان کوهی ما شاهد صعود کوهروها به مناطق سختوصعبالعبور کوهستانی هستیم. افرادی که نه زمان برگشت از ارتفاعات را رعایت میکنند نه اصول ایمنی صعود را. این افراد عمدتا با لباسوکفش نامناسب راهی مناطق کوهستانی و درهای استان البرز میشوند و در پی سُرخوردن از دیوارههای صخرهای به درهها سقوط میکنند.»
عدمآشنایی به مسیر کوهپیمایی ایمن و به بیراههرفتن افراد از دیگر عللی است که رضازاده بهعنوان عوامل موثر در بروز حوادث کوهستان برای کوهروها برمیشمارد و میگوید: «راهی شدن به مناطق کوهستانی سخت آن هم بدون اطلاع و شناخت کامل منطقه در کنار صعود به تنهایی و همراه نداشتن کسی از عوامل مهم تهدیدکننده سلامت افراد است. کسانی که گاه نجاتشان در گرو معجزه است.»
نجات از مرگ در ارتفاع 2500 متری