روزنامه ایران
1401/04/29
حاکمیت سوریه خط قرمز است
اردوغان:به دنبال راه‌حل ریشه‌ای برای ادلب هستیم
پوتین:
ترور شهید سلیمانی شرارت امریکا بود
گروه سیاسی/ رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه که دوشنبه شب در رأس یک هیأت عالی‌رتبه وارد تهران شد، صبح دیروز در مجموعه فرهنگی- تاریخی سعدآباد مورد استقبال رسمی رئیس‌جمهور کشورمان قرار گرفت. سفر رئیس‌جمهور ترکیه به تهران، دو هدف را دنبال میکند؛ نخست برگزاری هفتمین نشست شورای‌عالی همکاری دو کشور که دیروز در سعدآباد انجام شد و پس از آن هشت یادداشت تفاهم همکاری میان مقام‌های دو کشور امضا شد. دیگری حضور در نشست سهجانبه آستانه با موضوع سوریه که با حضور رؤسای‌جمهور ایران، روسیه و ترکیه همراه است. اردوغان روز گذشته با رهبر انقلاب هم دیدار کرد؛ دیداری که طی آن، مسائل دوجانبه همچون حجم تجارت و نیز مسائل منطقه‌ای مانند مسأله نحوه برخورد با تروریست‌ها در سوریه مورد بحث قرار گرفت. تأکیدات رهبر معظم انقلاب در این دیدار خطاب به رئیس‌جمهور ترکیه، همچون احتراز از حمله نظامی به شمال سوریه یا دستکاری کردن مرزهای چندهزار ساله ایران و ارمنستان، از موضوعات مورد توجه این دیدار بود. رهبر معظم انقلاب همچنین در این دیدار، حجم مبادلات تجاری دو کشور را پایین‌تر از ظرفیت‌ها دانسته و خواستار تمرکز رؤسای‌جمهور دو کشور بر سر این مسأله شدند. به نظر می‌‌رسد مسائلی از این دست، از جمله موضوعات محوری گفت‌وگوهای رؤسای‌جمهور دو کشور در سعدآباد بود، بویژه اینکه آیت‌الله رئیسی و اردوغان، پس از برگزاری مراسم استقبال رسمی، به صورت دوجانبه با یکدیگر دیدار کردند و پس از آن بود که نشست شورای‌عالی همکاری دو کشور برگزار شد.
توافق برای ارتقای روابط اقتصادی
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، در هفتمین نشست شورای‌عالی همکاری ایران و ترکیه که با حضور آیت‌الله رئیسی و رجب طیب اردوغان و سایر مسئولان عالی‌رتبه دو کشور برگزار شد، راهکارهای ارتقای روابط میان تهران و آنکارا در حوزه‌های گوناگون بررسی شد. آیت‌الله رئیسی در این نشست با تأکید بر اراده جدی جمهوری اسلامی ایران بر توسعه سطح روابط با همسایگان، گفت: ایران از ارتقای سطح روابط با تمامی همسایگان خود استقبال میکند و جمهوری ترکیه نیز به دلیل اشتراکات فراوان و سابقه دوستی دیرینه با کشورمان، از جایگاه بسیار مناسبی در مراودات سیاسی و تجاری جمهوری اسلامی ایران در منطقه برخوردار است. رئیس‌جمهور مناسبات میان دو کشور را مثبت و رو به ارتقا ارزیابی و اظهار کرد: لازم است دو کشور با سیاست‌گذاری اصولی و توسعه همکاری‌ها، به سمت هدفگذاری ۳۰ میلیارد دلاری مبادلات تجاری سالیانه حرکت کنند.
افزایش 60 درصدی مناسبات
در این نشست با اشاره به افزایش ۶۰درصدی سطح روابط دو کشور در یک سال گذشته، دو طرف بر تعامل در زمینه‌های ساخت پارک‌های علم و فناوری، همکاری در بخش محیط‌زیست، استرداد مجرمان، رفع معضل ریزگردها، توسعه همکاری در حوزه‌های انرژی، اقتصادی و ورزشی و تسهیل در مراودات بانکی و سرمایه‌گذاری تأکید کردند. همچنین جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای تأمین انرژی پایدار برای ترکیه از طریق صادرات گاز اعلام کرد. در این زمینه توافق شد تمدید قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه برای ۲۵سال آینده و افزایش میزان صادرات گاز در دستور کار طرفین قرار بگیرد که مذاکرات آن آغاز شد. در این نشست همچنین دغدغه‌های ایران درباره رود ارس و ضرورت تأمین حقوق ملت ایران در این زمینه با طرف مقابل مطرح و مقرر شد موضوع در رایزنی‌های آتی دو طرف مورد توجه قرار گیرد.
امضای اسناد همکاری
در پایان مذاکرات هیأت‌های دو کشور، مقامات ایران و ترکیه در حضور رؤسای‌جمهور دو کشور 8 سند و یادداشت تفاهم همکاری در موضوعات متنوع سیاسی، اقتصادی، ورزشی و فرهنگی امضا کردند. طرح جامع همکاری بلندمدت میان ایران و ترکیه، موافقتنامه در زمینه‌های توسعه تأمین‌اجتماعی و ورزش، حمایت از بنگاه‌های کوچک اقتصادی، همکاری‌های رسانه‌ای،همکاری میان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران و دفتر سرمایه‌گذاری ریاست‌جمهوری ترکیه از اسناد و تفاهمنامه‌هایی است که به امضای مسئولان دو کشور رسید.
ولادیمیر پوتین که برای شرکت در اجلاس سه جانبه کشورهای ضامن روند آستانه به ایران سفر کرده، پس از ورود به تهران، با حضور در نهاد ریاست جمهوری اسلامی ایران، با آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان دیدار کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، در این دیدار دو طرف ضمن مرور آخرین وضعیت مناسبات میان دو کشور که در دوره اخیر رشد قابل توجهی داشته است، از جهش در روابط دوجانبه بخصوص در حوزه اقتصادی، امنیتی، زیرساختی، انرژی، تجارت و صنعت ابراز خشنودی کرده و اراده خود را تداوم این مسیر و تقویت آن ابراز کردند. در عین حال دو طرف ضمن یادآوری موفقیت‌های مشترک در مقابله با تروریسم، بر ضرورت توسعه همکاری‌ها در عرصه‌های جدید منطقه‌ای و فرامنطقه تأکید کردند و از اراده جدی خود برای تقویت امنیت کشورهای مستقل در منطقه خبر دادند.
آیت‌الله رئیسی در این دیدار اراده دو کشور بر توسعه مناسبات دوجانبه را قابل توجه خواند و گفت: پس از دیدار در مسکو و عشق‌آباد، روند همکاری‌ها رو به رشد بوده و این روند همچنان باید تقویت شود. رئیس جمهور با اشاره به سابقه همکاری موفقیت‌آمیز دو کشور در مبارزه با تروریسم در سوریه، این همکاری را زمینه‌ساز تقویت امنیت و ثبات در منطقه دانست و افزود: کشورهایی که در منطقه غرب آسیا مدعی مبارزه با تروریسم بودند، هیچ گام مؤثری در این زمینه برنداشتند اما این جمهوری اسلامی ایران و روسیه بودند که با همکاری جدی در بحث مبارزه با تروریسم، صداقت و اراده جدی خود را در این زمینه نشان دادند.
رئیس جمهور روسیه نیز در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از حضور در سرزمین میهمان‌نواز ایران، از افزایش همکاری‌های دو کشور در عرصه‌های مختلف بویژه در حوزه امنیت بین‌المللی خبر داد و گفت: ایران و روسیه سهم بسیار بزرگی در حل و فصل بحران سوریه دارند.
گروه سیاسی/ تهران این روزها به کانون دیپلماسی منطقه تبدیل شده است. حضور روز گذشته «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان»، رؤسای جمهور روسیه و ترکیه در تهران برای انجام مذاکرات صلح سوریه همراه با سفر «فیصل مقداد»، وزیر امور خارجه سوریه به کشورمان در امتداد پیگیری رویکردی است که دولت آیت‌الله رئیسی در چهارچوب «تعامل گسترده و سازنده» با کشورهای منطقه و جهان در دستور کار خود قرار داده است.
رویکردی که در این دوره به واسطه اثرگذاری دیپلماسی جدید دولت سیزدهم در طیف گسترده‌تری از کشورهای منطقه و خارج از منطقه با استقبال متقابل مواجه شده و اغلب کشورهای آسیا بویژه منطقه غرب آن را که در دولت گذشته از ایران فاصله گرفته بودند، به‌رغم ادامه یافتن دشمنی‌های امریکا و رژیم صهیونیستی، به سوی ترمیم و حتی گسترش رابطه ترغیب کرده است. تحولی که در اصل، ذیل یکی از شعارهای اصلی دولت رئیسی یعنی «سیاست همسایگی» تعریف میشود و تحقق این شعار نیز فارغ از دیپلماسی پویا و پرتحرک ممکن نخواهد بود.
پرونده سوریه و نقش فعال ایران
در همین چهارچوب سیاست خارجی ایران در دوره جدید تمرکز ویژه‌ای را بر حل بحران‌های جاری و تقویت مناسبات منطقه‌ای خود قرار داده است. از میان این مسائل، سوریه از جمله موضوعاتی بود که نیاز به تحرک دیپلماتیک ویژه تهران داشت و دولت رئیسی در این خصوص با پیگیری فعالانه دیپلماسی خود سعی کرده نهایت تأثیرگذاری ایران در پایان بخشیدن به بحران سوریه را به منصه ظهور بگذارد.
اینچنین است که ایرانی که در دو الی سه سال اخیر به واسطه سیاست‌های دولت پیشین به نوعی حضور چندان اثرگذاری در روند مذاکرات صلح سوریه از خود نشان نداده بود، اینک به یکی از طراحان اصلی نشست جاری در قالب «اجلاس سران آستانه» با حضور روسیه و ترکیه تبدیل شده است و حالا چشم‌ها برای حل موضوع پیش آمده درباره رویکرد ترکیه در قبال شمال سوریه و حمله احتمالی آنکارا، به تحرکات ویژه ایران در این نشست دوخته شده است؛ امر مهمی که در سخنان رهبر معظم انقلاب در جریان دیدار رئیس‌جمهور ترکیه نیز مورد توجه قرار گرفت و بر لزوم حل و فصل سیاسی مسائل سوریه تأکید شد.
این در حالی است که ترکیه در ماه‌های اخیر از هدف خود برای حمله نظامی به شمال سوریه برای تکمیل منطقه حائل مورد نظر خود به عنوان منطقه «پاکسازی شده از تروریسم» در خاک سوریه و در امتداد مرز ترکیه خبر داد. اقدامی که به اعتقاد مقام‌های آنکارا با این ارزیابی از صحنه میدانی شکل گرفته که نیروهای کرد قصد به وجود آوردن یک منطقه خودمختار در مرزهای ترکیه و سوریه را دارند. در واکنش به این اقدام احتمالی است که دولت رئیسی دیپلماسی ویژه‌ای را با هدف حل و فصل سیاسی این رویداد به جریان انداخته و این موضوع را به عنوان یکی از اصلی‌ترین موضوعات در دستور کار نشست سه جانبه تهران قرار داده است.
تفاهم‌های مهم دوجانبه
برگزاری مذاکرات «آستانه» در حاشیه خود با مذاکرات دوجانبه مهم مقام‌های عالی‌رتبه کشورمان با رهبران ترکیه و روسیه نیز روبه‌رو شد. امضای هشت سند و یادداشت تفاهم همکاری در عرصه‌های مختلف میان مقامات و مسئولان ایران و ترکیه از نتایج مهمی بود که در جریان دیدار دوجانبه رئیسی و اردوغان صورت گرفت.
هدفگذاری تجاری 30میلیارد دلاری، همکاری فعالانه‌تر برای انتقال گاز ایران به ترکیه، تفاهم برای توسعه سرمایه‌گذاری بین دو کشور و همچنین تقویت همکاری دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی دو کشور از دیگر موضوعات مهم مورد توافق در دیدار رؤسای جمهور ایران و ترکیه بود.
امضای بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری تاریخ صنعت نفت
از سوی دیگر حضور اخیر «پوتین» در تهران فراهم‌کننده فرصتی است تا طرح مشارکت راهبردی بلندمدت تهران و مسکو مورد پیگیری جدی مقام‌های دو کشور قرار گیرد. طرحی که آورده‌های گسترده‌ای در عرصه سیاسی و بویژه اقتصادی برای ایران در پی خواهد داشت.
در همین خصوص «یوری اوشاکوف»، مشاور رئیس جمهور روسیه یک روز پیش از سفر «پوتین» به تهران از وقوع تحولات جدیدی پیرامون این طرح راهبردی خبر داد و اعلام کرد که یک توافقنامه جدید بین دولتی در این زمینه در حال آماده شدن است که جزئیات آن به زودی اعلام خواهد شد. در کنار اهمیت رویداد دیپلماتیک جاری در تهران نیز باید به امضای بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری تاریخ صنعت نفت ایران میان ایران و روسیه اشاره کرد که به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت کشورمان با انجام این سرمایه‌گذاری 10 میلیارد دلاری توسط شرکت گازپروم و توسعه دو میدان گازی کیش و پارس شمالی بیش از یکصد میلیون مترمکعب در روز به تولید گاز کشور افزوده میشود.
به هر روی برگزاری نشست تهران که با دیدار دوجانبه رهبران روسیه و ترکیه با یکدیگر نیز همراه خواهد شد، فرصتی است تا همزمان با وقوع تحولات مهم در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی، مقام‌های عالی‌رتبه کشورهای اثرگذار در این تحولات به صورت چهره به چهره به گفت‌و‌گو بنشینند و از فرصتی که تهران برای انجام این رایزنی‌ها فراهم کرده است، نهایت بهره‌برداری را کنند.
