روزنامه ابتکار
1401/06/02
منوچهر اسماعیلی دوبلور سرشناس سینما و تلویزیون درگذشت وداع با مرد هزار صدای دوبله ایران
منوچهر اسماعیلی دوبلور هنرمند، پیشکسوت و معروف به مرد هزار صدای دوبله ایران درگذشت.منوچهر اسماعیلی دوبلور مطرح و مرد هزار صدای ایران شب گذشته دوشنبه ۳۱ مردادماه دار فانی را وداع گفت.
مجید نقی یی مدیر دوبلاژ سیما در تایید این خبر بیان کرد: متاسفانه منوچهر اسماعیلی شب گذشته بر اثر ایست قلبی در منزل خود دار فانی را وداع گفت. وی در جزییاتی درباره تشییع پیکر این هنرمند عرصه دوبله تصریح کرد: ایشان چند روزی در بیمارستان بستری بود با این حال به منزل آمده بود و شب گذشته ۳۱ مرداد بر اثر ایست قلبی درگذشت. به گفته مدیر امور دوبلاژ سیما احتمال دارد محل خاکسپاری این دوبلور فقید در بهشت سکینه کرج باشد.
منوچهر اسماعیلی دوبله فیلم‌های بیشماری را بر عهده داشته است و همچنین مدیر دوبلاژ آثار مختلفی بوده است.
او به صحبت کردن به جای چند شخصیت در یک فیلم با صداهای متنوع و تیپ گویی (صحبت با صداهای مختلف) شهرت دارد. در سریال «هزاردستان اسماعیلی همزمان به جای شعبان (محمدعلی کشاورز)، رضا تفنگچی (جمشید مشایخی)، هزاردستان (عزت‌الله انتظامی) و جمشید لایق صحبت کرد.
منوچهر اسماعیلی صداپیشگی در آثار سینمایی بسیاری را هم در کارنامه حرفه‌ای خود داشت. او به جای آنتونی کوئین در نقش حمزه در فیلم محمد رسول‌الله (ص) صحبت کرده بود.
اسماعیلی همچنین دوبله بازیگران مطرحی، چون استیو مک کوئین، همفری بوگارت، چارلتون هستون و کرک داگلاس را در کارنامه داشت.
از میان بازیگران مطرح سینمای ایران هم که او دوبله نقش‌هایشان را برعهده داشته می‌توان به گویندگی به جای بهروز وثوقی در فیلم‌های متعددی همچون «قیصر» و «رضا موتوری»، جمشید مشایخی در فیلم‌های «قیصر» و «کمال‌الملک»، داریوش ارجمند در سریال «امام علی (ع)» و فیلم «ناخدا خورشید» اشاره کرد. یکی از ماندگارترین هنرنمایی‌های اسماعیلی هم در فیلم «مادر» زنده یاد علی حاتمی بود که همزمان به جای سه بازیگر یعنی محمدعلی کشاورز، جمشید هاشم‌پور و اکبر عبدی صحبت کرده بود.
منوچهر اسماعیلی گوشه‌گیر نبود، این اواخر بیمار بود
منوچهر والی‌زاده، دوبلور باسابقه با ابراز تاسف از درگذشت منوچهر اسماعیلی، صدای ماندگار کشورمان که شامگاه دوشنبه دار فانی را وداع گفت، این شخصیت را یکی از عجایب جهان در دوبله می‌داند. والی‌زاده می‌گوید: سالی که وارد دوبله شدم اولین شخصیتی که با او برخورد داشتم منوچهر اسماعیلی عزیز بود. ایشان واقعا بی‌بدیل بود. من در کنارش بسیار آموختم. منوچهر اسماعیلی انسان عجیبی بود.
منوچهر والی‌زاده در پی درگذشت منوچهر اسماعیلی در گفت‌وگویی با ایسنا شرکت کرد و از خاطرات و همکاری‌اش با این هنرمند گفت.
او گفت: به جرات می‌توانم بگوییم امروز دوبله یکی از بزرگ‌ترین گویندگان جهان را از دست داد. نسلی در حال از بین رفتن است و نسلی جدید جایگزین میشود و این قانون طبیعت است. منوچهر اسماعیلی واقعاً استاد این کار بود. او بی‌نظیر و بی‌بدیل بود. حرفی نمی شود درباره‌ی او زد چون همه کارهایش موجود است و همه دیده‌اند و شنیده‌اند. من دیگر هرچه بگویم زیاده‌گویی است. ایشان واقعاً یک بود و در دنیا بی‌نظیر بود. اگر چنانچه دوبله‌ای در دنیا وجود داشته باشد، منوچهر اسماعیلی در راسش قرار داشت. خدا بیامرزدش.
والی‌زاده سپس درباره اینکه فکر می‌کنید چرا مرحوم اسماعیلی اواخر عمرش بیشتر گوشه‌گیری می‌کرد؟ توضیح داد: این اواخر ایشان مریض احوال بود و مسئله گوشه‌گیری نیست. به هر حال کاری که باید می‌شد تقریباً ایشان انجام بدهد پیش نمی‌آمد و چون سنشم بالای ۸۰ بود این اواخر کسل بود و به آن صورت کار نمی‌کرد. مرحوم اسماعیلی به ندرت نقش‌های حساسی مثل شاه لیر، شکسپیر و مشابه آنها را می گفت. او با وجود بیماری که داشت، وقتی پشت میکروفون می‌نشست و واقعاً بی‌نظیر بود. ناخوشی‌اش را فراموش می‌کرد و فقط به آن شخصیت فکر می‌کرد.
وی درباره آشنایی‌اش با منوچهر اسماعیلی و همکاری هایی که با او داشت هم یادآور شد: آشنایی ام با آقای اسماعیلی تقریباً به سال ۱۳۳۸ برمی‌گردد. اولین شخصیتی که در دوبله برخورد کردم ایشان بود و همیشه هم دوست داشتم او را ببینم. برای اولین بار در یک استودیو به نام شاهین فیلم در خیابان بهار ایشان را دیدم و از همان زمان هم به این شخصیت علاقه‌مند شدم و همیشه دوستش داشتم. من در کنارش بسیار یاد گرفتم. روحش در آرامش.
شرح حال منوچهر اسماعیلی یک سال قبل از مرگ
درست یک سال قبل از درگذشتش بود. شهریور ۱۴۰۰. خبرنگار ایسنا برای جویا شدن احوال منوچهر اسماعیلی به خانه‌اش زنگ زد و می‌دانست که کار سختی در پیش دارد. اسماعیلی اهل مصاحبه نبود. او از همان جوانی هم به سختی تن به مصاحبه می‌داد. مخصوصا در این سال‌های پایانی عمر که حتی از فضای دوبله هم کناره گرفته بود.
نکته اینجاست که اطرافیانش هم چندان اهل مصاحبه نیستند. زهره شکوفنده که با او نسبت نزدیک خویشاوندی دارد و خود از صداهای ماندگار دوبله است هم نه تنها مصاحبه نمی‌کند که گویی اغلب با خبرنگاران سر جنگ دارد. همین امروز هم که پس از انتشار خبر درگذشت منوچهر اسماعیلی به قصد تسلیت با او تماس گرفتیم، با لحنی تند ما را به خبرجمع کنی متهم و به سرعت گوشی را قطع کرد. و اینگونه است که تا ساعت‌ها پس از فوت این هنرمند ارزشمند عرصه دوبله، بسیاری از رسانه‌ها، علاقه‌مندان به او و حتی سایت‌ها و نهادهای تخصصی مرتبط با دوبله خبر درگذشتش را نتوانستند اعلام کنند.
با این همه منوچهر اسماعیلی با آن صدای مخملی‌اش آنقدر بر گردن دوبله ایران و هنر کشورمان منت دارد که با تمام توان برایش بنویسیم.
به یک سال قبل برگردیم. همان روزی که به قصد گفت‌وگو با او با خانه‌اش تماس گرفتیم. آنچه در ادامه می‌خوانید شرح آن ماجراست.
مدتی است که نه کار می‌کرد و نه تمایلی به مصاحبه و حرف زدن با خبرنگارها داشت. شاید کرونا و روزهای تلخ و از دست دادن عزیزان، دلیل این همه سکوت و بی‌علاقگی حتی برای یک احوالپرسی ساده باشد از سوی صدای ماندگاری که شنیدنش حتی برای لحظه‌ای مخاطب را سر ذوق می‌آورد.
با این همه او هیچگاه اهل نمایش نبود؛ نگاهی به سال‌های گذشته به سرعت این حقیقت را یادآوری می‌کند. منوچهر اسماعیلی در همه این سال‌ها بیش از همه ترجیح داد در خدمت کارش باشد و هنرش را با صدایش به رخ همگان کشید.
خبرنگار ایسنا در راستای گفت‌وگو با هنرمندان دوبله، سراغ این صدای ماندگار هم رفت؛ هنرمندی از نسل طلایی دوبله.
منوچهر اسماعیلی چندان اهل مصاحبه نبود، پیشترها وقتی جویای احوالش می‌شدیم، حداقل چند کلامی مهربانانه بینمان رد و بدل می‌شد و در اغلب موارد محترمانه درخواستمان را برای گفت وگو رد می‌کرد؛ اما دیگر مدت ها بود که در خانه‌اش استراحت می‌کرد و سر کار هم نمی‌رفت.
با منزلش تماس گرفتیم تا چند کلمه ای با او صحبت کنیم. همسرش تلفن را جواب داد. بعد از شنیدن درخواستمان از ما خواست منتظر بمانیم، و بعد از گذشت چند ثانیه، پاسخ این بود: «ببخشید می‌گوید تمایلی به صحبت ندارم.» و در ادامه دیالوگ‌هایی از توصیف شرایط و شرح حال آن روزهای استاد، بینمان رد و بدل شد که بر حسب امانتداری از انتشار آنها منصرف شدیم.
با این همه حیفمان آمد، این گزارش را ننویسم تا شاید همین جملات هم بهانه یادآوری صدایی باشد که بسیاری از نقش‌های ماندگار را در دوبله ایران جان داد. »
منوچهر اسماعیلی هشتم فروردین ماه سال ۱۳۱۸ در کرمانشاه متولد شد. او کار دوبله را از سال ۱۳۳۶ با رل گویی در نقش های کوتاه آغاز کرد و از سال ۱۳۴۲ مدیریت دوبله بسیاری از فیلم های بزرگ جهان را برعهده داشت.
اسماعیلی در سال ۱۳۳۸ در فیلم «دروازه های پاریس» به مدیریت دوبلاژ مرحوم علی کسمایی خوش درخشید و اوج کارش را در دوبله فیلم «بن هور» به مدیریت دوبلاژ مرحوم احمد رسول زاده در سال ۱۳۴۱ تجربه کرد.
این دوبلور باسابقه و مطرح کشورمان همچون ناصر طهماسب به صحبت کردن به جای چند شخصیت در یک فیلم با صداهای متنوع و به اصطلاح تیپ گویی شهرت داشت.
اسماعیلی در فیلم «هزار دستان» مرحوم علی حاتمی به جای شخصیت شعبان (محمدعلی کشاورز)، رضا تفنگچی (جمشید مشایخی) و همچنین به جای صدای عزت الله انتظامی و جمشید لایق نیز صحبت کرد. او پسرعمه زهره شکوفنده، دیگر دوبلور مطرح کشورمان است.
منوچهر اسماعیلی در طول این سال ها، مدیریت ارشد دوبلاژ بیش از ۲۰۰ فیلم سینمایی، تلویزیونی و سریالی و همچنین برنامه های رادیویی را انجام داد. او به جای بسیاری از بازیگران ایرانی و خارجی صحبت کرد که از جمله آثار ماندگار او در مقام گوینده فیلم و سریال های خارجی می توان به «محمد رسول الله» در نقش آنتونی کویین، «پاپیون» در نقش استیومک کوئین، «دروازه های پاریس» به جای پیر براسور، «انتقام جویان»، «بابا لنگ دراز»، «مرد هزار چهره»، «یوزپلنگ»، «قانون»، «سمندر»، «شیوع» و ...اشاره داشت.
از جمله آثار ایرانی که اسماعیلی در آنها نقش گفته و یا مدیر دوبلاژی شان را برعهده داشته، می توان به «خاک»، «قیصر»، «هزاردستان»، «پهلوانان نمی میرند»، «دزد عروسک ها»، «دایی جان ناپلئون»، «حسن کچل»، «ناخدا خورشید»، «امام علی(ع)»، «مادر»، «دکل»، «کاراگاه» و «بایکوت» اشاره داشت. منوچهر اسماعیلی در گفت و گویی که سال ۹۲ با خبرنگار ایسنا داشت، درباره دلیل ماندگاری صداها در دوبله گفته بود: مایه اصلی ماندگاری صدا، فیلم است. اگر فیلم خوب، دلسوزی، توجه و تعهد در کار باشد و دوستان در کار دوبله سری دوزی نکنند و بدانند چه می کنند، قطعا صداها می تواند مثل گذشته ماندگار شود.
این استاد تیپ سازی همچنین به ممنوعیت ورود فیلم ها اشاره کرده و تاکید کرده بود: اگر ممنوعیت ورود فیلم‌ها چه خصوصی و چه دولتی برای اکران در سینماهای کشور برداشته شود، کار دوبله هم از سکسکه درمی آید.
سایر اخبار این روزنامه
پروژه سدسازی عراق چه بر سر خوزستان می‌آورد؟
آب شور بلای جان کارون و اروندرود
« ابتکار» ابعاد مختلف احتمال آزادسازی واردات لوازم خانگی را بررسی کرد
پایان انحصار؟
« ابتکار» تازه‌ترین تحولات مذاکرات هسته‌ای را بررسی می‌کند
قفل برجام در واشنگتن
منوچهر اسماعیلی دوبلور سرشناس سینما و تلویزیون درگذشت
وداع با مرد هزار صدای دوبله ایران
ژوبین صفاری
در احوالات سرگردانی جامعه
اربعین امسال چه خدمات ارتباطی به زائران ارائه میشود؟
جدایی طبقات اجتماعی و تشکیل طبقه تازه
وزیر نفت:
پول نفتمان را در سررسید دریافت کرده‌ایم
