فلاحتیان: افزایش ظرفیت تولید نفت به بیش از 4 میلیون بعد از 14 سال

گروه اقتصادی / ظرفیت تولید نفت خام کشور در سال 1400 نزدیک به یک میلیون بشکه در روز افزایش یافت و به 3 میلیون و 838 هزار بشکه در روز رسید. به این ترتیب ظرفیت تولید نفت کشور که به دلیل انجام نشدن تعمیرات اساسی و حفظ و نگهداشت چاه‌ها در سال‌های اخیر از دست رفته بود، به رقم پیش از تحریم‌ها بازگشت. در همین حال شرکت ملی نفت ایران برای افزایش 500 هزار بشکه‌ای تولید در کوتاه‌ترین زمان ممکن نیز یک مانور موفق در اسفندماه این سال اجرا کرد. اما برنامه افزایش ظرفیت تولید نفت خام کشور به همین رقم خلاصه نشد و  امسال نیز قرار است با مجموعه اقداماتی ظرفیت تولید نزدیک به 200 هزار بشکه بیشتر شود و به رقم  4 میلیون و 38 هزار بشکه در روز برسد. رقمی که در 14  سال اخیر بی سابقه محسوب می‌‌شود؛ اما چگونه؟
معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت در این باره به «ایران» می‌‌گوید: «برنامه این است که ظرفیت تولید نفت خام تا پایان سال 1401 به بیش از 4 میلیون بشکه در روز افزایش یابد و در این راستا 3 اقدام دنبال می‌شود؛ نخست، طرح‌های نگهداشت توان تولید و افزایش تولید نفت خام در قالب چهارچوب قراردادی EPC–EPD (مهندسی، تأمین تجهیزات، اجرا یا حفاری)؛ دوم، انجام عملیات حفاری توسعه‌ای و ترمیم چاه توسط شرکت‌های زیرمجموعه و سوم، وارد مدارشدن دو ردیف فرآورشی میدان مشترک آزادگان جنوبی به ظرفیت 160 هزار بشکه در روز.»
هوشنگ فلاحتیان ادامه می‌‌دهد: «به این ترتیب بخش قابل توجهی از افزایش ظرفیت تولید نفت امسال از میادین مشترک رقم خواهد خورد و این ارقام برمبنای برآورد کارشناسی شرکت‌هاست و قابل تحقق است.»
فلاحتیان درخصوص روند افزایش ظرفیت تولید نفت در سال گذشته نیز می‌‌گوید: «با توجه به کاهش ظرفیت تولید نفت در شرایط تحریم به کمتر از 3 میلیون بشکه در روز، افزایش ظرفیت تولید نفت کشور به میزان قبل از تحریم‌ها در دستور کار قرار گرفت و این ظرفیت در دولت سیزدهم به 3.8 میلیون بشکه در روز با انجام اقداماتی از جمله تکمیل چاه‌های جدید، اجرای طرح‌های بازسازی و  نوسازی تأسیسات و خطوط لوله رسید.»


 اقدامات انجام شده برای افزایش ظرفیت تولید طی یک سال اخیر
هدفگذاری این دولت برای ظرفیت تولید نفت کشور، رقمی بیش از 4میلیون بشکه در روز است. به طوری که اخیراً وزیر نفت گفته بود « با توجه به حجم ذخایر هیدروکربوری ما می‌توانیم به تولید 5،7 میلیون بشکه نفت در روز برسیم؛ اما در صورتی که در این صنعت سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهیم. ما هنوز سراغ بعضی میادین جدید نرفته‌ایم یا میادینی هم که توسعه داده‌ایم، هنوز کامل نشده است.»
حالا معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت درخصوص اینکه چه اقداماتی طی یک سال اخیر برای افزایش ظرفیت تولید نفت ایران، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر نفتی جهان انجام شده، می‌‌گوید: «در این زمینه طی یک سال اخیر بیش از 5 قرارداد و تفاهمنامه امضا شده است. انعقاد قرارداد توسعه میدان مشترک سهراب با شرکت داناانرژی و اخذ مصوبه شورای اقتصاد در بهمن‌ماه 1400، امضای قرارداد توسعه فاز دوم لایه نفتی میدان مشترک پارس جنوبی در اسفندماه 1400 با مشارکت شرکت تأسیسات دریایی و یک شرکت خارجی، تفاهم با کشور عمان برای تشکیل کمیته مشترک فنی به منظور توسعه یکپارچه میدان مشترک هنگام، امضای تفاهمنامه مرحله دوم توسعه میدان نفتی مسجدسلیمان با هلدینگ انرژی گستر سینا در اسفند 1400، انعقاد تفاهمنامه توسعه میادین نفتی دهلران و دانان با شرکت روسی از جمله این موارد هستند.»
بر اساس آنچه فلاحتیان می‌‌گوید، اکنون علاوه بر توان داخلی، شرکت‌های خارجی مانند شرکت‌های نفتی روسی نیز در طرح توسعه میادین نفتی کشور دیده شده‌اند و در این رابطه قراردادها و تفاهمنامه‌هایی به امضا رسیده که در شرایط کنونی محرمانه است.
در همین حال برنامه‌ریزی وزیر نفت به دستیابی سقف تولید 65 هزاربشکه در روز نفت خام در فاز 1 توسعه میدان آذر طی یک سال اخیر اشاره می‌‌کند که این موضوع نیز به بالا رفتن ظرفیت تولید نفت کشور کمک کرده است.
 توسعه در غرب کارون
علاوه بر این در میادین مشترک غرب کارون نیز طی یک سال اخیر، برخی اقدامات توسعه‌ای انجام شده است تا سهم این بخش در افزایش ظرفیت تولید حداکثری شود. فلاحتیان می‌‌گوید: «امضای تفاهمنامه توسعه یکپارچه میدان نفتی مشترک آزادگان با استفاده از تمامی ظرفیت‌های ملی و توان شرکت‌های صاحب صلاحیت داخلی با هدف افزایش ظرفیت تولید نفت خام میدان به 570 هزار بشکه در روز یکی از این موارد است.» او ادامه می‌‌دهد: «برای افزایش تولید نفت از این میادین مشترک، حفاری 164 حلقه چاه در میدان آزادگان جنوبی و تحویل 110 حلقه چاه به شرکت بهره‌بردار در فاز اول توسعه تاکنون انجام شده است.»
معاون وزیر نفت با اشاره به واگذاری احداث واحد بهره‌برداری فرآورش اصلی CTEP میدان آزادگان جنوبی با ظرفیت فرآورش 320 هزار بشکه در روز به شرکت پتروپارس می‌‌گوید: «مطابق آخرین برنامه‌ریزی، احداث دو ردیف فرآورشی تا پایان سال 1401 و دو ردیف باقی‌مانده تا شهریور 1402 به پایان خواهد رسید.»
در همین حال، فلاحتیان می‌‌گوید که قرارداد توسعه یکپارچه میدان یاران (شمالی و جنوبی) با شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا منعقد شده و در حال تنفیذ قرارداد به پیمانکار با اخذ مصوبه شورای اقتصاد است.
در همین حال، معاون وزیر نفت از پیگیری مذاکرات با شرکت سینوپک چین جهت توسعه فاز دوم میدان یادآوران خبر می‌‌دهد. با مجموع این اقدامات ظرفیت تولید نفت ایران در کوتاه مدت از رقم 4.5 میلیون بشکه نیز فراتر خواهد رفت.

برش
افزایش سریع صادرات نفت ایران با احیای برجام
اگرچه میزان تولید نفت و ظرفیت تولید دو موضوع مجزاست اما ظرفیت بالاتر تولید نفت کمک می‌کند تا کشور در اولین فرصت با حداکثر توان وارد بازار نفت شود و از سوی دیگر خود نیز یک قدرت چانه‌زنی در مذاکرات به شمار می‌رود. در رابطه با تولید نفت و ظرفیت تولید نفت ایران خبرگزاری بلومبرگ می‌نویسد: بازگشت نفت خام ایران به بازار جهانی همچنان نامشخص است، اما در صورت حصول توافق هسته‌ای، تولید نفت این کشور می‌تواند به سرعت افزایش یابد و حتی سریع تر وارد بازار شود.
 خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی به تاریخ ۳۰ مرداد (۲۱ اوت) نوشته است؛ کشورهای اتحادیه اروپا هنوز حدود ۱.۲ میلیون بشکه در روز نفت خام روسیه را از طریق دریا وارد می‌کنند که دو سوم مقداری است که قبل از حمله روسیه به اوکراین، وارد می‌کردند. اما تحریم‌های نفتی که قرار است دسامبر سال‌جاری میلادی علیه روسیه اعمال شود، این جریان را محدود خواهد کرد و در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای، صادرات ایران می‌تواند به پر کردن این شکاف کمک کند. طبق این گزارش «بنابراین آنچه اکنون لازم است، یک توافق است.» منابع ثانویه بازار می‌گویند که ایران به واسطه ظرفیت تولیدی که دارد، بیش از یک میلیون بشکه در روز می‌تواند تولید خود را افزایش دهد.