حرف‌های تازه تئاتر مقاومت در حوزه بین‌الملل

با پایان اجراهای خیابانی هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت در شهر یزد، این جشنواره مهم تئاتر در یکی از بخش‌های خود به پایان رسید. وحید فخرموسوی، دبیر این دوره از جشنواره تئاتر مقاومت در گفت‌وگو با «جوان» به موضوع اهمیت پرداخت به موضوع محوری «مقاومت» و تأثیر‌ بین‌المللی این جشنواره پرداخته است.       به عنوان دبیر جشنواره اگر بخواهید وجه تمایز دوره هجدهم برگزاری تئاتر مقاومت را با دوره‌های قبل بیان کنید به چه نکاتی خواهد پرداخت؟ هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت در این دوره از چند جهت مورد توجه است، ابتدا اینکه ما با توجه به گسترش عدالت فرهنگی و توجه به ارائه تولیدات نمایشی به عموم مردم کشور، امسال تصمیم گرفتیم سه بخش جشنواره را در سه استان متفاوت برگزار کنیم. در همین راستا هفته گذشته بخش تئاتر خیابانی و میدانی جشنواره را در استان یزد برگزار کردیم و دو بخش رادیو تئاتر در استان فارس و صحنه‌ای در مشهد مقدس طی ماه آتی برگزار خواهد شد. مسئله دوم که در این دوره از جشنواره مدنظر قرار گرفته، تبدیل جشنواره از سراسری به بین‌المللی است.    بین‌المللی شدن جشنواره تئاتر مقاومت یک نقطه عطف بود و به نظر می‌رسد که باید خیلی پیش‌تر از این به چنین سطحی از اجرا برسیم!  خب سال‌ها بود که این اتفاق قرار بود رخ دهد، اما بحمدالله در این دوره از جشنواره با زحمات شبانه‌روزی ستاد جشنواره این اتفاق رقم خورد و بخش اول بین‌الملل ما در کشور عراق و در ایام پیاده‌روی اربعین حسینی برگزار شد. اقدامی که به نوبه خود جریانی متفاوت در عرصه تئاتر مقاومت و ایجاد ارتباط بینا فرهنگی با مخاطبانی از کشورهای مختلف و هنرمندان عراقی شد. بخش دوم بین‌الملل نیز در کشورهای لبنان، بوسنی و هرزگوین، سوریه و پاکستان طرح‌ریزی‌ شده است که امیدواریم با فراهم شدن شرایط بتوانیم آثاری را در راستای همکاری‌های بینا فرهنگی و الگوسازی و جریان‌سازی هنر مقاومت به این کشورها ارسال کنیم.   امسال نمایش‌های خیابانی جشنواره در شهر یزد اجرا شدند، استقبال از این نمایش‌ها چطور بود، به‌خصوص که اجراها در کنار مزار شهدای گمنام بود؟ با میزبانی بسیار خوب مسئولان و هنرمندان شریف و یکدست استان یزد، بخش خیابانی جشنواره با حضور 13 گروه نمایشی از 10‌استان مختلف برگزار شد و ما طی سه روز، 50 اجرای تئاتر خیابانی در نقاط مختلف شهر یزد و شهرستان مهریز داشتیم. در این دوره با توجه به نگاه مردمی جشنواره اجراهایی را ویژه مدارس قرار دادیم که بسیار خوب بود. به هر شکل باید در اینجا هم از میزبانی بسیار خوب انجمن هنرهای نمایشی استان یزد به مدیریت احمد ندافی تشکر کنم که طی این یک هفته هر آنچه در توان داشتند همراه با هنرمندان یزدی در اختیار این بخش از جشنواره قرار دادند. استان یزد به دلیل برخورداری از ظرفیت بالای هنرمندان نمایشی میزبان دومین بخش این جشنواره بین‌المللی شده است.   از نظر فرم، جشنواره مقاومت در چند بخش برگزار شده و امسال بین‌المللی هم شد، اما موضوع کیفیت آثار است که باید به آن به عنوان دستاورد اصلی نگاه کرد، به عنوان کارشناس تئاتر، اجراها را چطور ارزیابی می‌کنید؟ بنده نزدیک به 30 سال است در عرصه تئاتر فعالیت می‌کنم و عمده فعالیت خودم نیز در عرصه تئاتر خیابانی بوده است باید بگویم تئاتر خیابانی ما امروز نه‌تنها به جهت علمی و آکادمیک، بلکه به لحاظ محتوایی توانسته است به موضوعات مهمی در عرصه مقاومت ایران و کشورهای اسلامی بپردازد. این اتفاق مبارکی است که هنرمندان ما برای تولید یک اثر، مطالعات پژوهشی و میدانی وسیعی دارند و گاهی حتی موضوعی که انتخاب می‌کنند اتفاقات جالبی در رابطه با این موضوع می‌افتد. مثلاً در این دوره از جشنواره نمایش «اتیکت یک جوان تازه تفحص شده» به کارگردانی بهنام کاوه در رابطه با یک شهید مفقود‌الاثر بوده، اما به فاصله انتخاب این اثر تا حضور در جشنواره این شهید تفحص و شناسایی شده است. این نوع اتفاقات نقاط معنوی تئاتر مقاومت است که گاهی برکت اصلی یک چنین جشنواره‌ها و محافلی می‌شود. تلاش داریم در دیگر بخش‌های جشنواره هم میزبان آثاری باشیم که چه به لحاظ فرمی و چه محتوایی برای مخاطب تخصصی و عمومی جذاب و تأثیرگذار باشد.   جشنواره هنوز بخش‌های اجرا نشده هم دارد؟ چه بخش‌هایی قرار است در آینده اجرا شوند؟  ما تاکنون دو بخش را برگزار کرده‌ایم. البته این یکی از ویژگی‌های این دوره از جشنواره است که از 15 شهریور جشنواره از کربلای معلی آغاز شده و اکنون در ایستگاه یزد است و همین‌طور بخش‌های دیگر در مقاطع زمانی مشخص برگزار می‌شوند که شامل نمایشنامه‌نویسی، صحنه‌ای، تله‌تئاتر، رادیو تئاتر و بخش بین‌الملل دوم است به واقع ما تاکنون 30 درصد از جشنواره را برگزار کرده‌ایم و امیدواریم بتوانیم دیگر بخش‌ها را نیز به خوبی برگزار کنیم.   پیش از این قرار بود آثار برگزیده تئاتر مقاومت به جشنواره فجر معرفی شوند، امسال این اتفاق می‌افتد؟ خوشبختانه با نگاه تعامل‌گرایی که وجود دارد و همچنین توجه دکتر کاظم نظری، مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی در تمامی بخش‌های جشنواره آثار برگزیده را به این دوره از جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر معرفی می‌کنیم و امیدواریم این آثار بتوانند در جشنواره تئاتر فجر هم حضور داشته باشند و جریان تئاتر مقاومت تا پایان سال به این شکل نیز ادامه یابد.   به نظر شما تئاتر مقاومت تا چه حد می‌تواند اهداف و نگاه استراتژیک جمهوری اسلامی به مقوله مقاومت را تبیین کند؟ تئاتر، هنری زنده و تأثیرگذار است و به واقع آنچه مخاطب از تئاتر دریافت می‌کند مانند حکاکی روی سنگ است و تا سالیان زیاد در ذهنش باقی می‌ماند. هرچند تولید و عرضه اثر خوب هم شرط است، اما آنچه در این دوره مدنظر قرار گرفته اهمیت دادن به موضوعات کمتر توجه شده در داخل و خارج از کشورمان است، به عنوان مثال در این دوره ما آثاری را در رابطه با کشتار مسلمانان در بوسنی و هرزگوین داریم یا آثاری در رابطه با شهدای مدافع سلامت داریم. به هر حال تلاش ما این است هم به موضوعات تازه در عرصه کشورهای اسلامی بپردازیم و هم آثاری داخلی موضوعاتی را مطرح کنند که اگر هم قرار باشد در بخش بین‌الملل اجرا شود تأثیرات استراتژیک خود را داشته باشند