۲۸ مرداد هم اول عملیات رسانه‌ای شد

نظام سلطه که مدت هاست نسبت به هرگونه پیروزی در جنگ نظامی در برابر ایران ناامید است، تمام تلاش خود را انجام می‌دهد تا با تغییر از درون، نظام جمهوری اسلامی را که بیش از ۴۰ سال است دست درازی آن‌ها را به نقاط مختلف جهان قطع کرده‌است، سرنگون کند! بر همین اساس در یک جنگ تمام‌عیار همه توان خود را برای تأثیر بر مردم ایران به میدان آورده‌است، راهکاری که البته بار اول نیست که در این کشور اتفاق می‌افتد و تاریخ ایران نمونه‌های زیادی از این تلاش‌های نظام سلطه برای تأثیر در جامعه ایرانی را به خاطر دارد. برای بررسی بیشتر روش‌های معمول نظام سلطه برای تأثیر بر جامعه ایرانی با مسعود رضایی تاریخ‌پژوه به گفتگو نشسته‌ایم. در اغتشاشات اخیر شاهد هستیم که نظام سلطه تلاش دارد به وسیله‌های مختلف مخصوصاً از طریق رسانه بر جامعه ایران تأثیر بگذارد، آیا این تلاش نظام سلطه برای تأثیر در جامعه‌ای ایرانی پیش از این نمونه‌ای داشته است؟
ما به خصوص در یک دوره تاریخی دیگر شاهد همین گونه رفتار‌ها بوده ایم، البته با توجه به شرایط و امکانات هم تفاوت‌های زمان خودش را هم داشته‌است، مثلاً در دوره کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ همچون امریکا و انگلیس در فکر تسلط بر منابع نفتی ایران بودند، یک طرح مشترک برای انجام کودتا پی‌ریزی می‌کنند که این کودتا یک بخش عملیات نظامی و همچنین یک نقشه رسانه‌ای و تبلیغات سیاسی داشت، هر دو هم از نظر آن‌ها مهم بود و به همان اندازه که بخش عملیات نظامی برای آن‌ها اهمیت داشت، بخش عملیات روانی هم برای آن‌ها مهم بود، به همین دلیل هر دو را با هم پیش می‌بردند.
در آن زمان هم تمام امکانات رسانه‌ای و تبلیغاتی خود را بسیج کردند و همه عوامل داخلی و خارجی را برای ایجاد اغتشاش و آشوب در داخل کشور و همچنین تأثیرگذاری در قدرت شناخت مردم از واقعیت‌ها به کار گرفتند تا آن‌ها را دچار یک نوع سردرگمی و اغتشاش فکری کنند و با آن تبلیغات سنگین و انحرافی‌شان اجازه ندهند که جامعه مسیر درست را در این مرحله پیدا کند. باید بگوییم که متأسفانه این روش در آن زمان مؤثر واقع شد و، چون توانستند در حوزه عملیات روانی و تبلیغاتی شان به موفقیت دست پیدا کنند، زمینه آماده شد برای اینکه عملیات نظامی کودتا هم با موفقیت انجام شود و با سقوط دولت دکتر مصدق زمینه برای تسلط مجدد امریکا و انگلیس بر منابع نفتی ایران مجدداً فراهم شد که در نتیجه آن به مدت ۲۵ سال تسلط خود را ایران و چاه‌های نفت آن حفظ کردند. چه مقدار دسترسی عمومی به رسانه‌های آن زمان برای تأثیرگذاری وجود داشت و آن‌ها با چه روش‌هایی به دنبال تأثیر بر عموم مردم بودند؟ تأثیر رسانه‌های آن زمان نسبت به الان چه تفاوت‌هایی دارد؟
آن زمان به هر حال امکانات رسانه‌ای کم بود، ولی آن‌ها در تعدادی از رسانه‌ها نفوذ داشتند و از آن‌ها بهره می‌گرفتند، ولی کار‌های دیگری را نیز انجام می‌دادند، مثلاً اینکه یکسری نامه‌هایی را توسط عوامل خودشان یعنی عوامل امریکا و انگلیس در داخل کشور تهیه می‌کردند و در آن توهین‌هایی را نسبت به شخصیت‌های مذهبی، مقدسات و همچنین دین مردم انجام می‌دادند و آن را به اسم توده‌ای‌ها امضا می‌کردند، در واقع این‌ها نامه‌های جعلی بود که ما امروز به نام فیک‌نیوز‌ها می‌شناسیم، با همین اخبار جعلی و دروغ به صورت گسترده این کار‌ها را انجام می‌دادند و مردم را می‌ترساندند که اگر وضعیت به همین ترتیب ادامه پیدا کند، کشور به دست توده‌ای‌ها خواهد افتاد و توده‌ای‌ها دین، مذهب و همه مسائل مربوط به اعتقادات جامعه را زیرپا خواهند گذاشت، در حالی که این کار خود آن‌ها بود و یک فضاسازی بود که انجام می‌دادند؛ یا مثلاً کاریکاتور‌هایی را می‌کشیدند و با امضا‌های جعلی پخش می‌کردند یا نامه‌هایی را با امضا‌های جعلی می‌نوشتند و در خانه بعضی از شخصیت‌های مذهبی و سیاسی می‌انداختند، به هر حال از تمام امکاناتی که در آن روز برای آن‌ها میسر بود، استفاده می‌کردند کما اینکه امروز نیز از تمام امکاناتی که در اختیار آنهاست، استفاده می‌کنند و همین طور اخبار جعلی، دروغ و به اصطلاح فیک‌نیوز را به شکل گسترده در جامعه پخش می‌کنند تا جامعه را تحت‌تأثیر خودشان قرار دهند و به همان راهی بکشانند که مطلوب نظر آنهاست. اشاره شما به جنگ روانی برای تأثیرگذاری بر جامعه در جریان کودتای ۲۸ مرداد بود، اگر جلوتر بیاییم در بعد از انقلاب این موارد چگونه بود و تلاش‌های نظام سلطه برای تأثیرگذاری بر جامعه در آن زمان چه تفاوت‌هایی با اغتشاشات اخیر دارد؟


بعد از انقلاب هم حتماً این قضایا وجود داشت و طبیعی هم است؛ امریکا، انگلیس، اسرائیل و دیگر دشمنان با بهره‌گیری از شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی، ماهواره‌ای و در سال‌های اخیر با استفاده از شبکه‌های اجتماعی که در اختیار دارند این اخبار جعلی را توزیع و پخش می‌کردند و می‌کنند به خصوص اگر ما از این دوره اخیر فاصله بگیریم و به ابتدای انقلاب برویم، در آن زمان، گروهک‌های سیاسی مانند منافقین و سازمان چریک‌های فدائیان خلق در نشریات خود انواع و اقسام اتهامات و دروغ‌ها را نسبت به مقامات کشور و مخصوصاً نسبت به شهید بهشتی مطرح و به شکل خیلی گسترده پخش می‌کردند، چون شهید بهشتی را یک شخصیت کاملاً اثرگذار می‌دانستند، تمام تلاش خود را می‌کردند که ایشان را تخریب کنند، انواع و اقسام تهمت‌ها نسبت به ایشان را در نشریات خودشان چاپ می‌کردند و متأسفانه در آن دوره برخی از طرفداران و هواداران ایشان نیز تحت‌تأثیر اینگونه خبر‌های جعلی قرار گرفتند. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، این رفتار که جریان سلطه می‌خواهد روی افکار عمومی جامعه تأثیر بگذارد، فقط مخصوص ایران است یا در دیگر کشور‌ها نیز نمونه داشته‌است؟
آن‌ها هر کسی را بیشتر به حال خودشان مضر تشخیص دهند و بیشتر نسبت به او احساس خطر کنند و احساس کنند که او می‌تواند با سلطه‌گری آن‌ها بیش از دیگران مبارزه کند حجم شدیدتر و بیشتری از حملات تبلیغاتی خودشان را روی او متمرکز می‌کنند، خب مسلم است که ایران در رأس کشور‌ها و ملت‌هایی قرار دارد که پنجه در پنجه این سلطه‌جویان انداخته و طبیعتاً آن‌ها نیز بیشترین حجم تبلیغات خودشان را روی ایران متمرکز می‌کنند؛ بعد از ایران نیز روی محور مقاومت متمرکز هستند، چون محور مقاومت متشکل از جوامع و کشور‌های مبارز با سلطه غربی و صهیونیستی است به هر حال آن‌ها از این محور مقاومت هم کاملاً در هراس هستند و بیشترین حجم تبلیغات را روی آن‌ها متمرکز می‌کنند. با توجه به هجمه رسانه‌ای که اکنون نظام سلطه بر کشور ما آورده‌است وظیفه مردم و نخبگان کشور را چه می‌دانید؟
اول کاری که باید انجام شود، هوشیاری خود مردم است که بحمدالله ما در این برهه که شدیدترین حملات تبلیغاتی را هم داشتیم، دیدیم که مردم ما واقعاً هوشیارانه عمل کردند و جز یک تعداد اندکی که در مسیر اهداف آن‌ها قدم برداشتند عامه مردم و متن جامعه واقعاً هوشیار بودند و این نشان می‌دهد که این دقت نظر در بین مردم ما وجود دارد. ولی در اینجا فهم و نقش نخبگان را هم باید در نظر گرفت و آن‌ها هستند که باید با بیان خودشان و متن خودشان و از طرق مختلف از جمله کار‌های تصویری یا حتی نمایشی اینگونه ترفند‌های دشمن را برای مردم تشریح کنند و به شکل کاملاً مستدل و مستند و به گونه‌ای که جامعه دقیقاً متوجه ترفند‌های دشمن برای فریب افکاری عمومی شود و کاملاً قانع شود باید وارد شوند و این همان چیزی است که حضرت آقا از آن به عنوان جهاد تبیین نام بردند و همه کسانی که توانایی انجام این کار را دارند، حتماً باید در این مسیر قدم بردارند.