روزنامه آرمان امروز
1401/08/24
جنگ و صلح؛ فصل دوم
آرمان امروز-پورحسين: همه چيز از زمان محاصره کي‌اف آغاز شد. در حالي که ارتش روسيه چند کيلومتر تا دروازه هاي شهر کي‌اف فاصله داشت، خبر نخستين عقب نشيني ارتش روسيه به گوش رسيد. خبري که شايد بسياري را شوکه و بسياري ديگر را به فکر فرو برد. به راستي چه اتفاقي سبب شد تا بزرگ ترين قدرت هسته اي و دومين ارتش برتر جهان ديگر به سوي فتح کي‌اف، اين شهر خسته و تنها گام بر نداشت؟در همان لحظات اوليه بسياري بر اين باور بودند که مقاومت شگرف رئيس جمهوري و مردم اوکراين يکي از عوامل اصلي عقب نشيني ارتش روسيه بوده است. امري که به گفته بسياري از تحليلگران تا حدودي مي تواند صحت داشته باشد اما گويي اتفاقات ديگري نيز در حال رقم خوردن بود.
نظريه دوم در اين ميان مبتني بر اين بود که پوتين به دنبال تغيير نظام در اوکراين نيست و صرفا قصد دارد تا خط حائلي ميان روسيه و جهان غرب ايجاد کند. امري که با عقب نشيني روسيه از شهر خارکيف بيشتر به ذهن خطور مي کرد. اين روند ادامه پيدا کرد تا دقيقا همين چند هفته پيش بود که روسيه ديگر به سمت «اودسا» پيش روي نکرد و تمام تلاش خود را براي حفظ 4 منطقه عمدتا روس نشين اوکراين يعني لوهانسک، دونتسک، خرسون و ژاپوريژيا انجام داد. مناطقي که يک ششم خاک اوکراين است و مشخصا از دست رفتن اين ميزان از خاک نيز براي اوکرايني ها قابل تحمل نبود.
به نظر مي رسد کليد اين سلسله اتفاقات زماني زده شد که پوتين به اين احساس رسيد که زمانه عوض شده است و ديگر حداقل در قاره اروپا نمي توان با تحميل هزاران کشته، پايتخت يک کشور را تصرف کرد و به شکلي ديگر حداقل جهان غرب چنين موردي را به آساني نمي پذيرد. گواه اين مساله نيز در حضور صدها سرباز از کشورهاي ديگر و گسيل هزاران هزار موشک و اسلحه براي پشتيباني از زلنسکي بود.
در چنين شرايطي بود که زمزمه هاي مذاکره روسيه و اوکراين بيشتر به گوش رسيد و اين بار علاوه بر ساير کشورها، سران روسيه و اوکراين نيز خواهان مذاکره شدند هرچند براي يکديگر شروطي سخت تعيين مي کردند. در بحبوحه نطق ها در خصوص مذاکره روسيه و اوکراين، خبري بزرگ به گوش رسيد. ارتش روسيه از قسمت غربي «خرسون» عقب نشيني کرد و يگان هاي خود را به قسمت شرقي رودخانه دنيپرو منتقل کرد. در حالي که طرفداران پوتين و جبهه شرق اين عقب نشيني را تاکتيکي مي دانستند و طرفداران اوکراين، اين را پيروزي و نشانه قدرت کي‌اف تفسير مي کردند، عده اي ديگر نيز بر اين باور بودند که اين چراغ سبز روسيه براي غرب و به خصوص ايالات متحده آمريکا بود.
ميرقاسم مومني، تحليلگر ارشد مسائل بين الملل در اين خصوص مي گويد: عقب نشيني ارتش روسيه فارغ از اين که تاکتيکي بوده يا زير فشار اوکرايني ها صورت گرفته است، يک پيغام مهم دارد. اين پيغام اين است که روسيه براي توقف جنگ و جلوگيري از کشته شدن نظاميان و غيرنظاميان حاضر است از برخي از خواسته هاي خود در اوکراين چشم پوشي کند و اين يک چراغ سبز بزرگ به غرب براي سوق دادن زلنسکي به سمت مذاکره است.
بر همين اساس شنيده ها حاکي از اين است که جيک ساليوان در سفر 4 نوامبر خود به کي‌اف اين پيام را به زلنسکي داد که او و مقاماتش بايد خواسته‌ها و اولويت‌هاي واقع‌بينانه را براي گفت و گوها تدوين کنند و احتمالاً در هدف اعلام‌شده خود براي بازگرداندن کنترل کريمه تجديد نظر کنند.
به نظر مي رسد واشنگتن همچنين پيشنهاد کرده است که کي اف بايد ايده مذاکره با روسيه را براي به دست آوردن اهرم فشار بپذيرد.
در ميانه اين تحرکات ديپلماتيک ناگهان نام يک کشور از خاور دور براي کاهش تنش ها به ميان آمد؛ اندونزي.
اندونزي که ميزبان نشست گروه 20 است به نظر مي رسد با تشويق کشورهايي ديگر برنامه هايي دارد تا حداقل مواضع ضدروسي به حداقل رسيده و شرايط سياسي براي رايزني، مذاکره و سرانجام پايان جنگ در اوکراين فراهم شود.
بر همين اساس جوکو ويدودو، رئيس جمهور اندونزي از رهبران کشورهاي غربي خواسته است با کم کردن از ابعاد لفاظي‌هاي ضد روسي خود بر سر بحران اوکراين موافقت کنند. قرار است اجلاس دو روزه گروه 20 از سه شنبه در شهر بالي اندونزي شروع شود و اندونزي اميدوار است زمينه‌هاي مشترک کافي براي آن که همه اعضاي گروه 20 از جمله روسيه و چين بتوانند بر مبناي آن ها با صدور يک اعلاميه دسته جمعي موافقت کنند، پيدا کند.
رئيس جمهوري اندونزي همچنين قصد دارد مسير دنباله روي گروه 20 از مسير گروه هشت که با اخراج کردن مسکو در واکنش به الحاق شبه جزيره کريمه به روسيه تبديل به گروه هفت شد، جلوگيري کند. گروه هفت در بيانيه اي در اوايل ماه جاري ميلادي روسيه را از بابت آنچه که جنگ تجاوزکارانه عليه اوکراين خواند محکوم کرد و خواستار آن شد که تمامي نيروهاي روسيه از اوکراين خارج شوند. اين گروه همچنين روسيه را به ارتکاب جنايات جنگي در اوکراين متهم کرد و کرملين را به لفاظي‌هاي غيرمسئولانه هسته‌اي متهم کرد.
چنين بيانيه‌اي احتمالا در اجلاس بالي، جايي که سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه به نمايندگي کشورش در آنجا حضور دارد با اتفاق نظر همراه نخواهد شد. به نوشته پلتيکو، چند عضو ديگر گروه 20، از جمله چين، هند، برزيل و عربستان سعودي هم در امضاي بيانيه اي با محتواي توبيخ روسيه اکراه دارند. در چنين شرايطي يکي از احتمالات، صدور يک بيانيه مشترک کلي تر است که خواستار پايبندي به قوانين شود.
اما اين روند سياسي به نظر مي رسد صرفا معطوف به روسيه، اوکراين و غرب نباشد زيرا سران کشورهاي ديگر نيز پالس هاي صلح طلبانه خود را از چند روز پيش براي رقباي خود ارسال کرده اند که شايد مهم ترين آن ها اظهارات بايدن در خصوص اين موضوع است که به سمت درگيري سخت با چين نخواهند رفت. در همين راستا و پس از مدت‌ها انتظار، رئيس جمهوري چين دوشنبه به بالي اندونزي رسيد تا پيش از شروع نشست گروه 20 ديداري با جو بايدن داشته باشد. شي جين پينگ، رئيس جمهوري چين و جو بايدن، رئيس جمهوري آمريکا درخصوص مسئله تايوان، بحران اوکراين و مسائل مربوط به پرونده هسته‌اي کره شمالي گفت و گو کرده اند.
رئيس جمهوري چين در قسمت هايي از صحبت هاي خود عنوان کرده است، در حال حاضر روابط چين و آمريکا در شرايطي است که همه ما به آن اهميت زيادي مي دهيم زيرا در راستاي منافع اساسي دو کشور و ملت نيست و آن چيزي نيست که جامعه بين‌المللي انتظار دارد. ما به عنوان رهبران دو کشور بزرگ بايد مسير مناسبي را براي روابط آمريکا با چين ترسيم کنيم. ما بايد مسير درستي را براي روابط دوجانبه در آينده پيدا کنيم و روابط را ارتقا دهيم. جهان انتظار دارد که چين و ايالات متحده روابط را به درستي مديريت کنند. نشست ما توجه جهان را به خود جلب کرده است، بنابراين ما بايد با همه کشورها همکاري کنيم تا اميد بيشتري به صلح جهاني، اعتماد بيشتر به ثبات جهاني و انگيزه قوي براي توسعه مشترک ايجاد کنيم.
شي گفت که آماده است با بايدن در مورد موضوعات داراي اهميت استراتژيک در مورد روابط چين و ايالات متحده و در مورد مسائل مهم جهاني و منطقه اي تبادل نظر "صريح و عميق" داشته باشد. ما بايد مسير روابط دوجانبه خود را اصلاح کنيم و آماده گفت‌وگوي صريح براي بررسي روابط مهم استراتژيک ميان دو کشور و همچنين روابط بين‌المللي هستم. ما هميشه ارتباط بين خود را حفظ کرده‌ايم، اما همه اينها نمي‌تواند ديدارهاي مستقيم ما را جبران کند و جاي آن را بگيرد. روابط چين و آمريکا براي ما مهم است و به نفع هر دو کشور است. براي صلح، ثبات و عبور از بحران‌ها بايد با همه کشورها همکاري کنيم و آماده تبادل نظر صريح هستيم. من مشتاقانه منتظر همکاري با شما براي بازگرداندن روابط دوجانبه در مسير درست به نفع دو کشور و جهان هستم.
وي افزود: بشريت با چالش هايي روبرو است، جهان بر سر دوراهي قرار دارد؛ و اينکه کجا بايد رفت، سوالي است که نه تنها ما، بلکه همه کشورها به آن فکر مي کنند.
بايدن نيز گفت: من متعهد هستم که خطوط ارتباطي بين من و شما شخصا و دولت‌هاي ما در سراسر جهان باز باشد، زيرا دو کشور ما چيزهاي زيادي دارند که ما فرصت مقابله با آنها را داريم. به‌عنوان رهبران دو کشور، از نظر من، مسئوليت مشترکي داريم تا نشان دهيم که چين و ايالات متحده مي‌توانند اختلافات را مديريت کنند، و از تبديل شدن رقابت به چيزي حتي نزديک به درگيري جلوگيري کنند و راه‌هايي براي همکاري در موضوعات فوري و جهاني که نياز به همکاري متقابل ما دارد، پيا کنيم.
بايدن تاکيد کرد: ما بايد با هماهنگي و گفت‌وگو به شيوه‌اي شفاف در راستاي منافع‌مان و منافع جهان کار کنيم. ما ارتباط خود را با چين حفظ مي‌کنيم و مسئوليت مشترکي براي مديريت اختلافات و اجتناب از تبديل آنها به درگيري داريم. ايالات متحده آماده است تا در صورت تمايل با شما همکاري کند. جهان از آمريکا و چين انتظار دارد که نقش مهمي در رسيدگي به مسائل مربوط به تغييرات آب و هوايي و امنيت غذايي ايفا کنند. بنابراين، رئيس جمهور شي، من مشتاقانه منتظر گفتگوي مستمر، صادقانه و بازمان هستم که هميشه داشته‌ايم، و از شما براي اين فرصت تشکر مي‌کنم.
موضوعات مطرح شده ميان روساي جمهوري چين و آمريکا از محورهاي اصلي نشست گروه 20 نيز است. نشستي که مي تواند فصل دوم جنگ و صلح سال هاي اخير در جهان را ورق زده و به دنبال راه حلي براي ايجاد ثبات در جهان باشد.
سایر اخبار این روزنامه
مطالبات دانشجویان به حق بود
نخستین گام اصلاح، استقبال از اعتراض است
جزییات دیدار مولوی عبدالحمید با نمایندگان رهبر انقلاب
اوکراین؛ میدان تقابل ایران و اسرائیل
بدرقه مردمی کاروان امید
از هر دو جناح استقبال کنید
پیش نیازهای گفت و گو
کاهش آستانه تحمل، افزایش افسردگی
مرگ برجام تورم را 70 درصد بالا برد
جنگ و صلح؛ فصل دوم
زمین های ساحلی شخم زده می شود
مطالبات دانشجویان به حق بود
۳۸ بازداشتی حوادث اخیر سیستان و بلوچستان آزاد شدند
