روزنامه اعتماد
1401/08/24
فرار سرمايه و نخبگان از ايران
در توسعه اقتصادي و اجتماعي ملت‌ها و رهايي از عقب‌ماندگي و وابستگي، مفهوم تشكيل سرمايه توانمند انساني و مالي جايگاهي بنيادي و با اهميت دارد. جامعه‌اي كه مدعي و آرزومند توسعه و ارتقاي سطح كيفيت مردم خودش است، براي توسعه، بازسازي و ترقي سطح زندگي و رفاه و تعالي فرهنگي و سياسي مردمان و كسب توان روزافزون براي مقابله با فشارهاي معيشتي داخلي و يا طمع خارجي، راهي جز اين ندارد كه به تدارك سرمايه و فراهم آوردن ظرفيت‌هاي سرنوشت‌ساز شغلي براي لشكر عظيم بيكاران جوان خويش بپردازد والا ناگزير است كه سرمايه لازم را از ثروت‌هاي طبيعي و پايان‌پذير خود يا از محل وام‌ها، مشاركت توام با وابستگي و استقراض خارجي تامين نمايد كه با منابع ملك و ملت مراتب سازگاري ندارد. در سازمان اقتصادي هر جامعه، علاوه بر داشتن قوانين كارآمد با رويكرد توليد كالا و خدمات با سه ويژگي كيفيت بهتر، كميت بيشتر و هزينه كمتر نسبت به رقبا در رقابت سالم و مفيد، در جمع عوامل توليد كالا يا خدمات يدي يا فكري، كارگر يا كارشناس و مدير سرمايه‌اي است كه ضمن كارآمدي و ثمربخشي سرمايه‌هاي ديگر مثل سرمايه مالي و فني و تكنولوژيك و تعيين‌كننده سمت و سوي عملي آنهاست. در كشورهاي پيشرفته نيز كه نقش دو عامل اخير در نظر اول بسيار بالاست و كاركرد عوامل سرمايه و تكنولوژي، در تحليل نهايي به عامل انساني برمي‌گردد. در جوامع در حال توسعه نقش عامل و سرمايه انساني، در حيات و بقا و تكامل جامعه بسيار مهم‌تر و اساسي‌تر است. اگر عامل انساني جامعه، با برخورداري از سياست‌هاي حمايتي حاكميت، در راه توليد و ايجاد خلاقيت با عوامل تكنولوژي و سرمايه به نحوي سازمان‌يافته باشد كه به سوي بازدهي بيشتر و بيشتر سير كند و كميت و كيفيت آن عامل، چنان باشد كه مستمرا توان توليد، ايجاد خلاقيت و نوآوري جامعه را بالاتر ببرد و هزينه‌هاي مادي و معنوي يا اقتصادي و اجتماعي و انساني جامعه را پايين‌تر بياورد، مي‌توان گفت كه عامل انساني جامعه به سرمايه انساني با بازدهي مثبت بدل شده است، اگر برعكس اين عامل به علل متعدد و دافعه‌ها، به لحاظ كمي و كيفي روي به كاهش و انحطاط نهد، يا كميت آن با فرار از كشور و يا از كيفيت لازم برخوردار نباشد بايد بگوييم كه سرمايه انساني روند نزولي و نگران‌كننده و انحطاطي را طي كرده و مي‌كند و ملك و ملت مستمرا از سرمايه انساني با‌كفايت و به تبع آن از سرمايه فني و مالي و كارآفريني محروم مي‌شود و تكنولوژي و سرمايه مالي آن به هدر مي‌رود و سير انحطاطي و فقر و عقب‌ماندگي و فساد و اختلاس تشديد مي‌شود. آمار نشان مي‌دهد در جامعه كنوني ايران، هم فرار سرمايه انساني و مالي و هم انحطاط سرمايه انساني را به طرز گسترده و نگران‌كننده‌اي ما گرفتار هستيم. و بي‌ترديد كشور با اين روند خسران‌آور، از آينده مادي و فرهنگي مطلوب به شدت محروم و محروم‌تر خواهد بود. واقعيت اين است كه در حوزه عمل سياسي - اجتماعي، آگاهانه و ناآگاهانه، جناح‌هاي درگير و رقباي قدرت معمولا تمام هم‌و‌غم‌شان در ميدان عمل صرف شناخت و مراقبت رقيبان يا مخالفان قرار مي‌گيرد و از اينكه كل جامعه و كشور و نظام و حاكميت در كدام مسير پيش مي‌رود و چه بر سر ملت و نخبگان جامعه مي‌آيد، غافلند و زماني بيدار مي‌شوند كه كار از كار گذشته و همه چيز با عملكرد دنيازدگي و انحصارگري جريان تندرو و خودحق‌پندار تنگ‌نظر تازه از راه رسيده و بي‌راهه رفتن خودشان، فرو ريخته است و ملك و ملت ظرفيت‌ها و فرصت‌ها و توانمندي‌هاي تاريخي و موجود فعلي بسياري را از دست داده است. منابع ملك و ملت ايجاب مي‌كند، به جاي برخوردهاي تنگ‌نظرانه و بي‌تفاوتي‌ها و دافعه‌ها، همه صاحب‌منصبان و علاقه‌مندان و دلسوزان بقا و ترقي و اقتدار سرزمين ايران و ملت ايران، اذهان خود را متحول كنند و حافظ نخبگان و دانشجويان و عموم سرمايه‌هاي ارزشمند مالي و انساني بوده و تصحيح رفتار و عدالت اجتماعي را در بطن تفكرات و جريانات و اقدامات خويشتن قرار داده و ببينند و در حد امكان، زمينه مهاجرت معكوس اين سرمايه‌هاي نفيس كشور را فراهم آورند. با اين سياست و اهتمام و رفتار صاحب‌منصبان كشورمان، مردم و شهروندان نيز مي‌توانند از اطمينان، اميد و نخبگان و كارآفرينان از دلخوشي و سرزندگي در ايران برخوردار باشند.
سایر اخبار این روزنامه
تن دادن به حكمراني‌خوب
تصميمات مهم حكومتي براي سيستان و بلوچستان
بدرقه تيم ملي در ميان بيم و اميد
محدوديت صداي زنان دليل توقف «نواي خرم»
زمستان سرد روابط ايران و اروپا
سنگين‌ترين خروج پول از بورس در دو هفته
5 ماه است كه جلسه شورايعالي كار برگزار نشده است
انتشار عكس حسين رونقي در بيمارستان پس از 48ساعت پر ماجرا
چشم‌انداز ايران
«جمع» مي‌كنيم «حل» نمي‌كنيم
سعيد مدني جامعه‌شناسي براي مردم
گفت‌وگو مثل آب خوردن نيست، لوازمي دارد
عمامه‌پراني و تناقض‌هاي اخلاقي
به فروپاشي كشيدن نظام پولي و بانكي كشور (1)
فرار سرمايه و نخبگان از ايران
