هزار توی واردات خودرو
گروه صنعت و تجارت: واردات خودرو همچنان با ابهام و بلاتکلیفی همراه است. در حالی که وزارت صمت از نزدیک شدن خودروهای وارداتی به کشور خبر میدهد، گمرک اعلام میکند که شرکتهای واردکننده هنوز حتی ثبت سفارش انجام ندادهاند. واردات خودرو پس از یک سال ابهام و پشت سر گذاشتن پستیها و بلندیهای فراوان، گویا به مرحله اجرا رسیده است. گرچه به گفته مسئولان خودروهای وارداتی به پشت مرزهای کشور رسیده و بیلبوردهای تبلیغاتی آنها در سطح شهر نصب شده است، اما همچنان ابهاماتی در رابطه با برند خودروهای وارداتی به کشور وجود دارد.
پیش از نهایی شدن بحث واردات، گمانهزنیهایی در رابطه با واردات خودروهای هندی به کشور وجود داشت. اما پس از اینکه کارشناسان و مردم نسبت به ورود خودروهای هندی واکنش منفی نشان دادند، وزارت صمت این موضوع را تکذیب کرد. شهریورماه بود که امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد: خودروهای هندی و برزیلی وارد کشور نمیشوند. شرکتهای ایرانی با برندهای خوب اروپایی وارد مذاکره شدند و برخی از خودروهای کرهای باکیفیت که در رده خودروهای اقتصادی کره قرار گرفتهاند، وارد کشور میشوند. حالا پس از گذشت سه ماه، این صحبت وزارت صمت نیز رنگ و بوی واقعیت به خود گرفت. اکنون صدیف بدری، نایبرئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با دنیای خودرو گفت: «با سازوکاری که برای واردات خودرو پیشبینی شده است زمینه واردات خودروهای چینی و هندی فراهم میشود. این امر نمیتواند تاثیری بر کیفیسازی و ایمنسازی خودروهای داخلی داشته باشد.».
به نظر می رسد که این روزها واردات خودرو به کلافی سردرگم تبدیل شده است. از ابتدای سال جاری وزارت صمت بارها وعده داد که طی یک هفته موضوع واردات به مرحله اجرا برسد. این روند تا جایی ادامه داشت تا بالاخره وزارت صمت خبر از رسیدن خودروهای وارداتی به پشت مرزهای کشور داد. اما به نظر میرسد این صحبت نیز وعدهای بوده که قرار نیست بهزودی به واقعیت پیوندد. درست مانند «یک هفته»هایی که هیچگاه فرا نرسیدند. 13 آذر سال جاری امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، در صفحه توییتری خود نوشت که فرآیند واردات خودرو سرعت گرفت. حتی برای برخی مدلها، خودروها به پشت مرز رسیده و فرآیند تبلیغات محیطی آنها همانگونه که دیده میشود، آغاز شده است. این تنها اظهار نظر در رابطه با ورود خودروهای خارجی به کشور نبود. 21 آذر ماه نیز رضا فاطمیامین، وزیر صمت، در حاشیه مراسم امضای تفاهمنامه وزارت صمت و بانک مرکزی اعلام کرد که نخستین محموله خودروهای وارداتی تا هفته آینده وارد گمرکات کشور میشود. اکنون که یک هفته از این وعده وزیر گذشته است، پیگیریها نشان میدهد که همچنان خودرویی وارد کشور نشده است. اما احتمالاً در روزهای آینده اولین خودروهای سواری وارد ایران شود. در این میان مرتضی عمادی، سخنگوی گمرک، در گفتگو با مهر در مورد رسیدن خودروهای وارداتی به گمرک گفت: تا به این لحظه هیچ مشخصاتی اعم از اظهارنامه، مدارک واردات، اطلاعات مربوط به ثبت سفارش و … خودروهای وارداتی به گمرک اظهار نشده است. نکته قابل توجه در اظهارات سخنگوی گمرک عدم ثبت سفارش شرکتهای واردکننده برای واردکردن خودروهای سواری به کشور است. اینکه شرکتها هنوز ثبت سفارش نکردهاند و وزارت صمت وعده نزدیک بودن خودروها را به مردم میدهد جای پرسش دارد!
سرنوشت واردات خودرو
در همین حال علیرضا مناقبی، رئیس مجمع واردکنندگان خودرو، در گفتگویی اعلام کرد: واردات خودرو با ضد و نقیضهایی همراه است و فرآیند واردات برای هیچکس مشخص نیست. این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی افزود: مشخص نیست که فرآیند ثبت سفارش تا ورود محمولههای خودرو چقدر زمان میبرد؟ ممکن است این فرآیند طی چند هفته صورت بگیرد. نکته قابل توجه در این میان، موجودی خودرو در مبدا است و باید طرف معامله شرکتهای واردکننده موافقت کنند و بعدا فرآیند واردات صورت بگیرد.
رئیس مجمع واردکنندگان خودرو در ادامه توضیح داد: ادعای گمرک مبنی بر اینکه ثبت سفارشی در رابطه با واردات خودرو انجام نشده یعنی اینکه شرکتهای واردکننده هنوز هیچ خودرویی خریداری نکردهاند. چراکه برای خرید خودرو ابتدا باید مجوزهای موردنیاز را کسب و ثبت سفارش کرد. به نظر میرسد شرکتهای واردکننده قادر به واردات خودرو در آیندهای نزدیک نیستند. او تاکید کرد: واردکنندهای که قصد واردات هر کالایی به کشور را داشته باشد، ابتدا باید ثبت سفارش کند. در این صورت میتواند به دنبال مراحل اجرایی واردات، یعنی آمادهسازی و بارگیری کالاها برود.
مناقبی گفت: اما تناقض در صحبتهای مسئولان در رابطه با واردات خودرو نشاندهنده بلاتکلیفی وزارت صمت و شرکتهای واردکننده است که به نظر میرسد برای اجرای این طرح با مشکلات زیادی مواجه هستند. رئیس مجمع واردکنندگان خودرو در رابطه با مدل خودروهای وارداتی توضیح داد: گرچه وزارت صمت از ورود خودروهای وارداتی به کشور خبر میدهد، اما هنوز تصمیم قطعی در این رابطه گرفته نشده و تمام اظهارات مبنی بر ورود خودروهای هندی یا چینی تنها در حد گمانه باقی مانده و چیزی مشخص نیست.
ماجرای واردات خودرو از هند
برخی گزارش ها طی روزهای گذشته اعلام کرده اند که برخلاف تصور عموم مردم مبنی بر بیکیفیت بودن خودروهای هندی، باید به این نکته توجه کرد که صنعت خودروسازی این کشور در سالهای گذشته با پیشرفتهای چشمگیری همراه شده و اکنون به یکی از کشورهای صادرکننده خودرو در جهان تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند با توجه به قدرت خرید شهروندان هندی و تولید محصولات کراس اوور در این کشور، بازار هند شباهت زیادی به بازار ایران دارد. به همین دلیل خودروهای هندی گزینه مناسبی برای واردات خودرو به نظر میرسند. در این میان باید این نکته را یادآور شد که گرچه هندیها خودروهای اقتصادی زیادی تولید و به بازارهای جهانی عرضه میکنند، اما هیچ خودرو وارداتی نخواهد بود که با قیمت اقتصادی به بازار ایران برسد.
از طرف دیگر، برخی گمانهها مبنی بر بازگشت رنو با کمک هند به ایران زده میشود. از آن جایی که ایران در شرایط تحریمی قرار دارد و شرکتهای واردکننده نمیتوانند خودروهای برند رنو را بدون واسطه به کشور وارد کنند، گفته میشود به دلیل سالها سرمایهگذاری رنو در هند، احتمالا ایران خواستار خودروهای این برند باشد. با توجه به اینکه همچنان پتلفرمهای رنو در ایرانخودرو موجود است و برخی از محصولات این شرکت بر اساس این پلتفرم تولید میشوند، احتمال واردات خودرو از برند رنو از هند را تقویت میکند.
زمان نهایی واردات خودرو
در همین حال مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به فراهم شدن زمینههای لازم برای عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا، از ورود نخستین خودروهای خارجی به کشور از هفته آینده یا حتی هفته جاری به کشور و پذیرش آنها در بورس خبر داد. توکلی لاهیجانی ادامه داد: برنامه داریم تا امکان پیشفروش و سایر فروشهای متنوع خودروسازان در بورس انجام شود و به عبارتی همه عرضه خودروسازان به بورس بیاید. همه تلاش ما این بوده که ساز و کار حاکم در سامانه یکپارچه خرید خودرو را از طریق بورس کالا عملیاتی کنیم. مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صمت تصریح کرد: با افزایش عرضه در بورس کالا، همچنین نزدیک شدن زمان واردات نخستین خودروهای خارجی و البته مطرح شدن موضوع مالیات بر عایدی که در مسیر خوبی است، انتظار میرود بهزودی شاهد شکسته شدن التهاب بازار خودرو باشیم و سوداگران از گردونه خارج شوند.