دومین بودجه رئیسی در نقطه جوش مجلس

آرمان امروز: انتظار مي رفت با مستقر شدن دولتي همسو با مجلس و يک دست شدن قواي مجريه و مقننه، شاهد شرايط بي حاشيه و کم افت و خيزي بين دولت و مجلس باشيم اما دومين لايحه بودجه اي که دولت سيزدهم تقديم مجلس کرده بحث هاي جدي بين نمايندگان ايجاد کرده و اختلاف ديدگاه ها درباره بودجه ، بهارستان نشينان را به نقطه جوش نزديک کرده است.  به نظر مي رسد دولت از يک سو با تاخير در ارائه لايحه بودجه 1402 نقش خود را در شفاف کردن برنامه مالي خود براي سال آينده به خوبي ايفا نکرده و از سوي ديگر با ارائه نکردن سند برنامه هفتم توسعه، امکان تصميم گيري درباره بودجه سال آينده را نيز از نمايندگان مردم سلب کرده است.
راهکار خوش بين هاي مجلس براي حل مشکل
برخي نمايندگان همچون محمد صالح جوکار رئيس کميسيون امور داخلي و شوراهاي مجلس به حل اين مشکل خوش بين هستند و راهکار را تعامل مجلس و دولت مي دانند. البته اين خوش بيني و تعامل بيشتر بوي کوتاه آمدن مجلس از موضع خود را مي دهد به اين معني که مجلس نبايد بر اخذ برنامه هفتم قبل از بررسي لايحه بودجه اصرار کند. وي در اين باره مي گويد: اگرچه از نظر قانوني بايد ابتدا لايحه برنامه هفتم در مجلس بررسي و تصويب شود و در سايه قانون برنامه، لايحه بودجه به تصويب برسد اما با توجه به شرايط خاصي که امروز در آن قرار گرفته‌ايم در سايه تعامل مجلس با دولت مي‌توان ابتدا لايحه بودجه را بررسي و تصويب کرد. اگرچه بايد در زمان مقرر لايحه برنامه هفتم توسعه به مجلس ارائه مي‌شد اما با تعامل و همکاري دولت و مجلس اين مشکل حل خواهد شد.
ارائه برنامه هفتم قبل از تصويب لايحه بودجه ضروري نيست


برخي نمايندگان هم به صراحت طرفدار رسيدگي به بودجه 1402 و اولويت آن هستند مي گويند بودجه را نبايد معطل برنامه هفتم کرد.  به عنوان مثال رضا تقي پور انوري نماينده تهران با تاکيد بر ضرورت رسيدگي به لايحه بودجه مي گويد: دولت لايحه بودجه 1402 را تقديم مجلس کرد، هرچند که نحوه ارائه آن هم جاي سوال دارد. اما اينکه گفته شود بايد ابتدا برنامه هفتم توسعه به مجلس ارائه شود و پس از آن بررسي لايحه بودجه در دستور کار قرار بگيرد، ضرورتي براي اين موضوع نيست. چرا که طبق تاييد شوراي نگهبان، بررسي دو مرحله‌اي لايحه بودجه 1402 امکان پذير است.
برنامه ششم را مي توان تمديد کرد
عضو کميسيون صنايع و معادن مجلس درباره اينکه هيات رييسه متمايل به بررسي لايحه بودجه به صورت سه دوازهم است، افزود: بررسي سه دوازدهم لايحه بودجه يا نگه داشتن لايحه بودجه تا دريافت برنامه هفتم توسعه در شرايط فعلي کشور درست نيست و سبب رکود در امور جاري کشور مي‌شود. اما براي اينکه بررسي لايحه بودجه دچار تعويق نشود، مي‌توان برنامه ششم توسعه را به مدت 6 ماه تمديد کرد يا احکام لايحه بودجه 1402 را فعلا بررسي کنيم که شوراي نگهبان هم بر اساس طرح مجلس با بررسي دو مرحله‌اي لايحه بودجه موافقت کرده است.
بررسي همزمان برنامه هفتم و لايحه بودجه
برخي ديگر از نمايندگان معتقدند هر دو سند يعني برنامه هفتم و بودجه 1402 را مي توان همزمان در مجلس بررسي کرد. محمدخدابخشي عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس شوراي اسلامي در اين باره گفته است: براي اعلام وصول و بررسي سريعتر لايحه بودجه 1402، امکان رسيدگي به لايحه و برنامه هفتم توسعه به صورت همزمان در مجلس وجود دارد. به گفته وي، در بودجه‌هاي سنواتي گذشته شاهد بوديم که حدود 10 تا 20 درصد لايحه بودجه پس از ارسال به مجلس توسط نمايندگان دچار تغيير مي‌شود و بيش از 80 درصد لايحه بودجه بدون تغيير به تصويب مي‌رسد که از اين حيث نگراني براي اختصاص منابع و تحقق آن در لايحه بودجه بدون داشتن برنامه هفتم توسعه وجود ندارد. ضمنا از ديدگاه اين نماينده مجلس نيز بررسي و تصويب لايحه بودجه به صورت چند دوازهم معقول و منطقي نيست و بخش‌هاي مختلف کشور را دچار آسيب خواهد کرد.
تمديد برنامه ششم به صلاح کشور نيست
سميه محمودي عضو ديگري از کميسيون برنامه و بودجه مجلس است که با تصويب چند دوازدهمي بودجه سال آينده مخالفت کرده است. 
او بر اين باور است که لايحه بودجه بايد بر اساس اسناد بالادستي و برنامه هفتم بررسي شود، اما هنوز دولت لايحه برنامه هفتم به مجلس تقديم نشده است، لذا برخي از نمايندگان تمديد برنامه ششم را پيشنهاد داده‌اند اما تمديد برنامه ششم به صلاح کشور نيست. بر اساس گزارشات حدود 25 درصد برنامه ششم عملياتي شده است و از ابتداي تدوين برنامه هاي توسعه رقم محقق شدن اين برنامه ها بين 25 تا 30 درصد است که اين موضوع براي کشور خوب نيست و نياز است که دولت ها در اين زمينه با اراده بيشتري عمل کنند.
نمايندگان دست به کار شوند و برنامه ششم را تمديد کنند!
اين درحاليست که حجت‌الاسلام سيد محمدرضا ميرتاج‌الديني نايب رئيس کميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شوراي اسلامي طرفدار تمديد برنامه ششم است و مي گويد: هنوز نزديک به 70 روز تا پايان سال جاري فرصت داريم. اينکه ما بودجه را چنددوازدهم تصويب کنيم علامت خوبي براي اقتصاد جامعه و فعالان اقتصادي نيست و بهترين کار اين است که ما بودجه را تصويب کنيم. وي اظهار کرد: راهکار اين است که يا دولت همزمان با ارائه برنامه هفتم، يک بند هم براي تمديد برنامه ششم درخواست کند و يا خود نمايندگان مجلس دست به‌کار شوند و مانند سال قبل برنامه ششم توسعه را تمديد کند.اين نماينده مجلس يازدهم ادامه داد: البته يک نظر حقوقي هم اين است که کشور هم اکنون بدون برنامه بلندمدت نيست زيرا برنامه ششم تا اواخر سال جاري معتبر است و مي توان مقرر کرد که با برنامه هفتم، اجراي برنامه ششم خاتمه يابد.وي عنوان کرد: بنابر اعتقاد ما بر اين است که زماني که دولت برنامه هفتم و لايحه بودجه را ارائه مي‌کند، ما اولويت را به بررسي لايحه بودجه اختصاص دهيم و اگر نيازي بود برنامه ششم را هم تمديد کنيم. نايب رئيس کميسيون برنامه و بودجه مجلس درباره به تاخير افتادن تخصيص اعتبارت عمراني به استان‌ها با توجه به تصويب سه‌دوازدهم بودجه گفت: درست است اين موضوع مشکل زيادي ايجاد مي‌کند و اين موضوع نقطه ضعف براي مجلس يازدهم و دولت خواهد بود.