صداوسیما بلاتکلیف بین حقوق کارمندان و هزینه تولید

​​​​​​​فاطمه ترکاشوند/ روزنامه‌نگار: روابط عمومی سازمان صداوسیما دیروز در بیانیه‌ای ضمن تکذیب شایعه‌ها درباره میزان افزایش بودجه سالانه صداوسیما در لایحه بودجه سال 1402، نسبت به کاهش منابع این سازمان و تبعات آن نظیر افت کمی و کیفی تولیدات رسانه ملی هشدار داد.
در این بیانیه تأکید شده است: «مطابق قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف است حداقل هفت دهم درصد از بودجه عمومی‌ کشور را به‌عنوان بودجه صداوسیما در نظر بگیرد، رقمی که اساساً در مقایسه با سایر بخش‌های کشور و سطح تأثیرگذاری آنها و نیز شبکه‌های رقیب بسیار ناکافی است. با این حال همین مبلغ نیز عملاً هیچ‌گاه محقق نشده است.»
کمبود منابع درآمدی کشور در سال‌های اخیر متأثر از مجموعه شرایط سیاسی و اقتصادی، بیش از سال‌های پیشین، روی فعالیت سازمان‌ها و نهادهای ارتزاق‌کننده از بودجه خصوصاً سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی اثر گذاشته است. اتفاقی که باید دست‌کم یک دهه پیش با برنامه‌ریزی‌های کلان، همه این سازمان‌ها را به شکلی مؤثر به سمت استقلال از بودجه و درآمدزایی سوق می‌داد و رسانه ملی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای فرهنگی-رسانه‌ای کشور با برخورداری از یک طرح توسعه اقتصادی، وضعیت کاری خود را به سامان می‌رساند.
روشن است که رسانه ملی با هزینه‌های جاری هنگفت و پرداخت حقوق بیش از 50هزار نفر پرسنل، بار زیادی را به دوش می‌کشد. از یک‌سو، تلاش‌های معدود و شاید بدون برنامه بلندمدت برای کوچک‌سازی این سازمان، شکست خورده‌اند و از سوی دیگر، خود مدیران ادوار مختلف سازمان، نسبت به عدم توازن منابع و مخارج این سازمان اذعان داشته و حتی مانند پیمان جبلی، رئیس کنونی صداوسیما، شکایت دارند که بودجه سازمان صداوسیما اساساً به تولید نمی‌رسد و خرج هزینه‌های جاری می‌شود.


بیانیه روابط عمومی سازمان هم در این رابطه تصریح می‌کند: «در سال ۱۴۰۲ بودجه عمومی دولت ۲۱۶۴ همت است و با یک محاسبه ساده مشخص می‌شود باید حداقل ۱۵ همت به‌عنوان بودجه صداوسیما در بودجه امسال تخصیص داده شود. امسال با انتقال اعتبار مصوب صداوسیما در تبصره ۱۴ به ردیف اصلی عملاً این ردیف نسبت به سال ۱۴۰۱ تنها حدود ۱۵ درصد رشد داشته و این نسبت حتی کمتر از افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارکنان دولت در لایحه پیشنهادی است.»
معلوم نیست که چند درصد بودجه سازمان عملاً وارد بخش تولید می‌شود اما نسبت غیرقابل مقایسه سهم تولید با سهم مدیریت هزینه‌های جاری از بودجه مصوب صداوسیما، همگان را با این سؤال مواجه کرده است که چطور می‌توان بهره‌وری را در این سازمان بالا برد و منابع را به‌صورت هدفمند به سمت مأموریت‌های اصلی صداوسیما سوق داد.
اما بیانیه صداوسیما که در بند قبل به این مشکلات اذعان داشته با چشم‌پوشی از این مسأله، افت کیفی و کمی تولیدات را نتیجه اصلی کاهش رشد بودجه سازمان می‌داند و ضمن مقایسه با رقبای خود، هشدار می‌دهد: «با توجه به فاصله تقریباً ۴ برابری نرخ‌های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ‌های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سال‌های متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عملاً آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد و پاسخگوی نیاز برحق مخاطبان و تولید و پخش آثار فاخر نمایشی و غیر نمایشی برای عموم مخاطبان نخواهد بود. از سوی دیگر بودجه جداگانه‌ای نیز برای دو مجموعه تاریخی الف ویژه فاخر و در دست ساخت حضرت موسی و حضرت سلمان در نظر گرفته نشده است. لذا انتظار می‌رود روند تولید این دو مجموعه نیز متوقف یا به شدت کند شود.»
تردیدی نیست که با در نظر گرفتن موقعیت کنونی کشور در فضای رسانه‌ای جهان، بمباران افکار عمومی از سوی رسانه‌های معاند فارسی‌زبان، در‌هم‌ریختن نظم قبلی اکوسیستم رسانه در داخل کشور و ظهور رقبای سرسخت و غیرقابل انکار، صداوسیما همچنان برخی از مزیت‌های رقابتی خود را حفظ کرده و هنوز می‌تواند مهم‌ترین نقش را در آگاهی افکار عمومی داشته باشد. بیانیه در این رابطه می‌نویسد: «دلیل جیغ‌های بنفش رسانه‌های معاند و دروغ‌گو درخصوص بودجه رسانه ملی معلوم است. صداوسیمای قوی و پرمخاطب باطل السحر نقشه‌های شوم دشمنان ایران اسلامی است پس دستور کار روشن است: «حمله به بودجه صداو سیما با هدف هزینه‌زایی برای وکلای ملت در تقویت رسانه ملی» در این مقابله اما هم‌نوایی برخی رسانه‌های داخلی موجب تعجب است. انتظار رهبر معظم انقلاب از دولت و مجلس در تقویت رسانه ملی در سیاست‌های کلی برنامه هفتم به روشنی بیان شده است. امیدواریم با تصمیم قاطع مجلس انقلابی و همراهی دولت مردمی‌ پاسخ محکمی‌ به طراحی رسانه‌ای دشمنان قسم خورده ملت ایران داده شود و شرایط جهت تحقق تحول کمی و کیفی در تولید آثار هنرمندانه و جریان‌ساز هویت‌محور و عدالت‌گستر مهیا شود.»
صداوسیما اما خود، اولین مخاطب این گفته‌های درست شمرده می‌شود و وظیفه این سازمان در حفظ مزیت‌های خود در رقابت با رقبای داخلی و خارجی و دشمنان کشور، حتماً خطیرتر از سایر دستگاه‌های همراه و پشتیبان است. به نظر می‌رسد راهی جز یک برنامه‌ریزی جدی، بلندمدت و دوراندیشانه همراه با اجرای شجاعانه آن برای عبور از بن‌بست مشکلات صداوسیما باقی نمانده و انتظار می‌رود این برنامه‌ریزی در اولویت مدیریت جدید و تحول‌خواه سازمان قرار گیرد.