روزنامه جوان
1402/03/07
احداث «تصفیه‌خانه» علیه فرونشست زمین
کارشناسان بار‌ها در مورد مخاطرات این بمب ساعتی که زیر پای عابران و اتومبیل‌ها و ساختمان‌ها قرار دارد، هشدار داده‌اند. فرونشست زمین پدیده‌ای است که بسیار آرام و نامحسوس رخ می‌دهد و در طولانی‌مدت آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری را وارد می‌کند. به همین دلیل توجه به این موضوع ضروری است و تا دیرتر از این نشده باید به جای حرف زدن برای مقابله با آن عمل شود.برداشت آب‌های زیرزمینی مهم‌ترین عامل فرونشست زمین
روز گذشته علیرضا زاکانی، شهردار تهران در آیین افتتاح تصفیه‌خانه خلیج فارس و طرح‌های مدیریت منابع آب در منطقه ۱۹ گفت: «سیلاب، زلزله، فرونشست زمین و طوفان چهار مخاطره اصلی تهران است. برای حل این مخاطرات از روز نخست راهکار داشتیم. به عنوان مثال در حوزه روان‌آب‌ها، با ساماندهی و توسعه شبکه ۵۳۰ کیلومتری آب‌های زیرزمینی شهر تهران را به ویژه نواحی غرب آن از خطر سیلاب مصون نگه داریم.» او ادامه داد: «مهم‌ترین عامل فرونشست زمین برداشت از سفره آب‌های زیرزمینی است. راهکار عبور از این بحران بازچرخانی آب با هدف به حداقل رساندن استفاده از سفره‌های آب زیرزمینی است.»
زاکانی اظهار داشت: «در رابطه با مدیریت مصرف آب شرب، چاره‌ای جز فرهنگ‌سازی و استفاده درست و بهینه از آب نداریم. سال گذشته برای تأمین آب باکیفیت ۴۹ چاه آب در شهر تهران مورد استفاده دستگاه‌های مختلف قرار گرفت و در کنار آن ۵۰ نقطه دیگر نیز برای حفر چاه عمیق در نظر گرفته‌شد.»
او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «سالانه ۱۸۵ میلیون متر مکعب آب صرف آبیاری فضای سبز در شهر تهران میشود که از این میزان، ۱۳۵ میلیون متر مکعب به وسیله چاه و باقی با بازچرخانی آب تأمین میشود. همچنین در کل حدود ۱۱ میلیون متر مکعب آب تهران نیز سهم روان آب‌هاست.»
شهردار پایتخت افزود: «مطابق تفاهمنامه‌ای که با وزارت نیرو امضا کردیم تا سال ۱۴۱۰، ۱۴۵میلیون مترمکعب آب تهران از طریق بازچرخانی تأمین میشود. این در حالی است که مطابق افق ۱۴۱۰ برای آبیاری فضای سبز تهران به ۲۱۰میلیون مترمکعب آب نیاز داریم و مطابق آمار حتی با وجود تفاهمنامه وزارت نیرو حداقل ۶۵میلیون متر مکعب منابع آبی برای آبیاری فضای سبز تهران کم خواهیم داشت.»
زاکانی در پایان تأکید کرد: «در چنین شرایطی چاره‌ای نداریم جز اینکه شهرداری تهران جداگانه نیز به فکر افتتاح پروژه‌هایی مانند تصفیه‌خانه خلیج فارس باشد. کلنگ پروژه خلیج فارس ۲۷ سال قبل بر زمین خورده بود و تا پنج ماه قبل پروژه تنها ۳۰ درصد پیشرفت داشت، اما در این مدت اندک با کار جهادی فاز نخست پروژه تکمیل شد و فاز دوم نیز پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد. در مجموع با بهره‌برداری کامل تصفیه‌خانه خلیج فارس به ظرفیت بازچرخانی آب در تهران سالانه ۵/۲ میلیون متر مکعب افزوده میشود.»
لزوم ایجاد تصفیه‌خانه
در همین رابطه مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران گفت: «در شرایط سخت و بحران آبی قرار داریم و باید با روش و اقدامات صحیح این بحران را با مدیریت کلان از جمله وزارت نیرو شهرداری و همه دستگاه‌ها دخیل بتوانیم اقدامات خوبی داشته باشیم.»
وی ادامه داد: «در سال ۱۳۸۴ با تصویب تبصره ۳ مربوط به آب و فاضلاب اقدام خوبی در خصوص آب شهر تهران انجام شد و امید است که بتوانیم بحث بحران آب را به خوبی مرتفع سازیم.»
چمران گفت: «سازمان آب و فاضلاب نقش مهمی در حوزه آب شهر تهران خواهد داشت و باید تمام همت خود را در این خصوص انجام دهد.»
رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: «در بحث آبیاری فضای سبز شهر تهران باید تصفیه‌خانه‌هایی در تمام نقاط شهر داشته باشیم تا از چاه‌های که قبلاً برای آبیاری فضای سبز حفاری شده‌است جلوگیری کنیم تا دچار فرونشست نشویم.»
وی گفت: «مدیریت یک پارچه شهری را باید در تمام حوزه‌ها به صورت جدی پیگیری کنیم و همه دستگاه‌ها پای کار باشند تا شهر بتواند به بهترین شکل مدیریت شود.»
فرونشست زمین، بحران تهران در سال‌های پیش‌رو
پیش از این نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در رابطه با بحران فرونشست زمین هشدار داده و گفته‌بود: «فرونشست‌ها به سرعت در حال نزدیک شدن به مرکز تهران هستند، چراکه آبفا ناچار شده چاه‌های آب را اضافه کند. به این ترتیب بحران فرونشست در شیب جنوب غربی و شمال شرقی پیش می‌رود و بحران یک یا دو سال آینده تهران فرونشست زمین است و در سطح چند هکتار پیش می‌رود و می‌تواند شریان‌های حیاتی را تحت‌تأثیر قرار دهد.»
او ادامه داده بود: «در حوزه بین‌الملل با ژاپن، الجزایر و ترکیه اقداماتی را انجام داده‌ایم. در خصوص گود‌های پرخطر نیز اقدامات با جدیت دنبال خواهد شد.»
نصیری اظهار داشته‌بود: «هر نقطه شهر تهران یک معین از استان‌های کشور دارد. تهران پنج پهنه دارد و هر پهنه بر عهده یک استان است.»
جای خالی مقررات ملی فرونشست زمین در ساخت‌وساز‌ها
در این رابطه علی بیت اللهی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به «جوان» می‌گوید: «خوشبختانه موضوع مهم فرونشست زمین روی میز مسئولان شهری آمده‌است؛ موضوعی که بسیار مهم است و باید با جدیت پیگیری شود.»
او درباره مناطقی که بیشتر در معرض فرونشست زمین قرار گرفته‌اند، این گونه توضیح می‌دهد: «مناطق جنوبی شهر تهران مثل مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ بیشتر در معرض فرونشست زمین هستند که علاوه بر ساختمان‌های مسکونی بسیاری از تأسیسات مهم مثل پالایشگاه نفت، مخزن سوخت و مراکز صنعتی عدیده در همین زون قرار گرفته‌اند. این زون فرونشستی به سمت غرب تا دشت شهریار و از آنجا به سمت جنوب کرج تا مرز اشتهارد ادامه دارد.»
او ادامه می‌دهد: «نزدیک به ۳۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان تهران حفر شده و از آنجایی که فرونشست زمین با افت سطح آب زیرزمین در ارتباط است. بنابراین نقش این‌ها در کاهش سطح آب زیرزمینی و افزایش فرونشست زمین محرز است.»
بیت‌اللهی اظهار می‌دارد: «برای مقابله با فرونشست زمین باید مباحثی چند‌وجهی و چند‌جانبه‌ای را در نظر داشته‌باشیم؛ مبارزه با چاه‌های غیرمجاز باید با شدت و جدیت ادامه پیدا کند که این کار برعهده وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای است. همچنین چاه‌های مجازی در تهران وجود دارد که از آن‌ها استفاده غیرمجاز میشود. ضرورت دارد با نصب کنتور‌های هوشمند مصرف بی‌رویه این چاه‌ها کنترل شود.»
او به ضرورت توجه وزارت جهاد کشاورزی نسبت به شیوه آبیاری محصولات کشاورزی اشاره می‌کند و می‌گوید: «باید وزارت جهاد کشاورزی در نوع کشت و زرع و نوع محصولات کشاورزی که در حاشیه و دشت‌های جنوبی تهران کاشته میشود، تجدیدنظر کند. همچنین شیوه آبیاری زراعی در این مناطق باید بازنگری شود و این مسئله بسیار مهمی است.»
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه باید چاه‌هایی با جذب روان‌آب‌ها و آب باران احداث شود، می‌گوید: «به دلیل شهرسازی بی‌رویه و پوشش سطحی شهر با آسفالت، کاشی و موزاییک، شهر نفوذناپذیر شده‌است، بنابراین ضرورت دارد که حفر چاه‌های جدید با هدف هدایت آب‌های سطحی به سفره‌های آب زیرزمینی انجام شود.»
او به مسئله آبیاری بهینه نیز اشاره می‌کند و اظهار می‌دارد: «در آبیاری و نوع فضای سبز شهری تهران باید به طور جدی تجدیدنظر شود. متأسفانه بخش اعظمی از آب‌هایی که برای آبیاری فضای سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد به صورت تبخیر هدر می‌رود. در هر حالت ما با یک شرایطی روبه‌رو هستیم که این کار‌ها الزام‌آور و اجتناب‌ناپذیر شده‌است.»
بیت اللهی تصریح می‌کند: «اماکن صنایع آب‌بر که در حواشی کلانشهر‌های کشور وجود دارند باید رابطه و قوانین خاص خودشان را داشته باشند، اما در این زمینه جای خالی مقررات ملی فرونشست زمین در کشورمان بیش از پیش حس میشود، چراکه هیچ ضابطه و آیین‌نامه‌ای برای ملاحظات فرونشست زمین برای ساخت‌وساز، مکان‌یابی و احداث بنا وجود ندارد. البته اقداماتی را در این زمینه آغاز کرده‌ایم و امیدواریم با کمک و موافقت دولت این اقدامات به زودی شروع شود.»
او می‌گوید: «اگر الزامات مطرح‌شده پیگیری و اجرا شود و این‌ها فقط در حد حرف باقی نماند و عملیاتی شود، آن وقت می‌توان امیدوار بود که با تمهیداتی مانع از فرونشست زمین شویم. همانگونه که آزمون‌های موفقی در کشور‌هایی مثل ژاپن و چین وجود داشته‌است و آن‌ها کار‌هایی انجام دادند که در نتیجه آن توانستند پدیده فرونشست زمین را مدیریت کنند. البته تأکید می‌کنم که اگر از سوی مسئولان جدیت وجود داشته باشد.»
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
برنامه هفتم نشانی از ایدئولوژی مشخص ندارد
احداث «تصفیه‌خانه» علیه فرونشست زمین
جواب رندانه مالک به مستأجر
نهضت ملی مسکن در رهن کارشکنی بانک‌ها
ازغدی: رسانه ملی داشتیم. اما زبان تبیین نداشتیم
تل‌آویو در وحشت جنگ «روز قیامت»
اردوغان پیروز احتمالی انتخابات امروز
مخدوش کردن چهره قانون
مدال‌های آسیا تقدیم به شهید ضرغام و تهرانی‌مقدم
حوزه جمعیت راه‌حل دقیق و تغییر فرهنگ می‌خواهد
نه انتخابات، نه اعتراضات!
خشم بنیاد صهیونیستی از پیشرفت موشکی ایران
مشارکت و استصواب
ماجراجویی طالبان در مرز ایران
انتفاعی در شهریه و غیرانتفاعی در تعلیم!
