روزنامه جوان
1402/04/05
حجاب زن برای تقید و مسئولیت‌پذیری مرد است
شاید امروز در بیرونی‌ترین لایه جامعه با زنان و دخترانی مواجه باشیم که چندان در قید و بند حجاب نیستند؛ قشری که بی‌تردید اکثریت زنان و دختران ما را تشکیل نمی‌دهند، اما گروهی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. اگر پای صحبت‌های این زنان و دختران بنشینید، متوجه خواهید شد آن‌ها مطالباتی دارند و پشت نوع پوشش آن‌ها تفکری وجود دارد که به آن‌ها القا می‌کند این نوع از پوشش به معنی آزادی است و درست همین جاست که ما متوجه می‌شویم تبیین مسئله حجاب در جامعه ما به درستی انجام نشده و در خلأ این تبیین درست است که گروهی با شبهه‌اندازی و القای تعبیر وارونه از آزادی در تلاشند ذهن و رفتار زن و دختر عفیف ایرانی را در دست بگیرند. بی‌هیچ توجیهی باید پذیرفت دستگاه‌های فرهنگ‌ساز و ذائقه‌ساز ما با وجود در اختیار داشتن تریبون در تبیین مسئله حجاب کوتاهی کرده‌اند؛ حجابی که حکمتش ارتقای شخصیت معنوی زن و وادار کردن مرد به تقید و مسئولیت‌پذیری در قبال زن است. برای تبیین مسئله حجاب و چالش‌های موجود در این مسیر پای صحبت‌های فاطمه اثنی‌عشری مدیر حوزه علمیه اهل بیت (ع) می‌نشینیم. خانم اثنی‌عشری! به نظر می‌رسد بخشی از مشکلی که ما در حوزه عفاف و حجاب در جامعه داریم به تبیین نشدن درست مسئله برای نسل جوان ما باز می‌گردد. شما چالش اصلی مسئله حجاب در جامعه را چه می‌دانید؟ما دیر با این سؤال و این مسئله مواجه شده‌ایم! متأسفانه در یک حالت راحتی بودیم و تصور می‌کردیم که ما شیعه و مسلمان هستیم و انقلاب کردیم و خون شهدا همه چیز را بیمه کرده است. درست است که در وصیتنامه شهدا بر مسئله حجاب تأکید شده، اما این اخبار هم به نسل جدید و فرزندان‌مان نرسیده است. در واقع ما تلاش محکمه‌پسندی برای تبیین مسئله حجاب نداشته و در این حوزه منفعل عمل کرده‌ایم. از سوی دیگر جبهه مقابل هم انگار ما را رصد می‌کرد که غافل و خواب هستیم و جوانان ما هم بی‌خبر و منفعل از حجاب هستند، در نتیجه متوجه شدند نقطه اصلی برای هدف گرفتن آنچه همه چیز را زیر سؤال ببرد، همین مسئله حجاب است و با شعار آزادی و آزادی‌طلبی وارد عرصه شدند. وضعیت امروز جامعه لااقل در بیرونی‌ترین لایه آن برای ما مشهود است. از نگاه شما راهکار مواجهه ما با این شرایط و تبیین مسئله حجاب چه چیزی باید باشد؟
هم اکنون هر اقدامی که ما انجام دهیم باید خیلی حساب‌شده باشد.
چطور؟
اول اینکه ما باید جوانان‌مان را به ضرورت طرح سؤال برسانیم. این‌ها باید به سؤال برسند و به دنبال جوابش بگردند. ما در حوزه عفاف و حجاب اصول بیشتر معرفتی شخصیتی داریم تا اصول دینی و بحث واجب و مستحب. به نظر من اگر جوانان ما، بیشتر دختران به این پرسشگری برسند بخشی از چالش‌های‌مان در این حوزه حل میشود. آیا در این بین پسران وظیفه‌ای ندارند؟
پسران هم در این زمینه بی‌وظیفه نیستند که ما بخواهیم همه چیز را متوجه دختر‌ها کنیم و پسر‌ها را معاف کنیم. مسئولیت‌پذیری به نظر من یکی از اصول کلیدی است که هر انسان فهیم و کسی که به شخصیت خودش احترام می‌گذارد آن را در نظر می‌گیرد. در حال حاضر مخالفان حجاب، مسئله حجاب را اهانت به شخصیت عنوان می‌کنند و می‌گویند به دختران و زنان اهانت میشود و زن‌ها را اسیر کرده‌اند و جامعه مردسالاری است. نمونه‌اش همین مسئله حجاب و چادر سر کردن است و با این نگاه جنسیتی است که مطالبه را ایجاد می‌کنند. این در حالی است که فارغ از نگاه جنسیتی ما بخواهیم یا نخواهیم خداوند زن را نسبت به مرد برتر آفریده است. هرچند قانون مساوات رعایت شده ولی زنان نسبت به مردان خلقت برتری دارند. استدلال شما برای اینکه بخواهیم بگوییم خداوند زن را برتر از مرد آفریده چیست؟
یک دلیلش همین که در تمام تاریخ تلاش کرده‌اند زن را بکوبند و ضعیفه بنامند. ریشه‌های این ماجرا برای این است که اهل دنیا وارونه به دنیا نگاه می‌کنند، البته قرار است این جریان عوض شود. اینکه ما همه منتظر ظهور هستیم به خاطر وعده الهی است. یکی از نماد‌های مستضعف فی الارض زن است که به او ظلم شده و نظام مردسالار غربی زن را ضعیفه و تحت سلطه مرد معرفی می‌کند. علامه طباطبایی می‌فرمایند: مردان بی‌مبالات در عدالت چنین تعبیر و تفسیری از زن دارند. نظام آفرینش تقسیم به مساوات کرده است. قدرت بدنی و نیاز به امنیت را در مرد آفرید و همه نیاز‌های مرد را در وجود زن به امانت قرار داد. اگر مردی می‌خواهد به این نیاز‌های خودش دسترسی پیدا کند، خداوند شرایطی را برای او مهیا کرده است و این هم ناگزیر است. خداوند تمام نیاز مرد را در نهاد زن قرار داده و شرط دستیابی مرد به این ثروت و گنج، محرمیت و مسئولیت‌پذیری مرد در قبال زن است. حالا مردانی که می‌خواهند بدون محرمیت، ازدواج و بدون تشکیل خانواده و مسئولیت نفقه و اداره زندگی را داشته باشند، این فتنه‌ها را برپا می‌کنند و با بهانه اینکه این زن آزاد باشد و در اجتماع بیاید و در عمل یعنی زن بیاید و در دسترس مرد قرار بگیرد و به این در دسترس قرار گرفتن ببالد و مباهات کند، چنین سازو‌کار‌هایی را طراحی می‌کنند. پس اینکه از بی‌حجابی تحت عنوان آزادی زنان یاد میشود و حجاب را برای زن از قید‌های دست و پاگیر به شمار می‌آورند، از نگاه شما چه توجیهی دارد؟
این شعار آزادی زنان در واقع به نفع مردان است!
چطور این شعار می‌تواند به نفع مردان باشد؟
این زن نیست که طالب آزاد از هر قید و بندی است بلکه مردان بی‌مسئولیت هستند که می‌خواهند زن از قید و بند‌ها آزاد باشد و در حقیقت آن‌ها آزادی خودشان را می‌خواهند. حقیقت این است که مؤثر‌ترین شیوه برای اقناع حس کمال‌طلبی زن چه مسلمان و چه غیرمسلمان مسئله حجاب است. از ضروریات اجتماعی تمام جوامع بشری است و شیوه و تعریفی که می‌تواند حس کمال‌طلبی زن را حفظ کند، حجاب است. کمال‌طلبی زن ۹برابر مرد است. مرد‌ها شاید جاه‌طلب باشند، اما زنان کمال‌طلب هستند و عفاف و حجاب این حس را اقناع می‌کند. این بزرگ‌ترین ابزار برای کنترل مرد در تمامی جوامع است که زن همیشه عفاف و حجاب را حفظ کند. خداوند متعال مسئله حجاب را در قرآن تبیین می‌فرماید. پوشاندن برجستگی‌های بدن، پوشاندن سر و مو و گردن. همچنین یک پوشش فاخر دیگری را معرفی می‌کند که علاوه بر آنکه برجستگی‌های بدن را می‌پوشاند، باید موضع زینت را بپوشاند. قرآن توصیه می‌کند بالاپوشی سراسری داشته باش که همه پیکر را بپوشاند و این به عنوان یک پوشش فاخر است که با شخصیت‌ترین افراد معنوی از آن استفاده می‌کنند. افرادی که شخصیت معنوی ضعیف‌تری دارند، از پوشش‌های کمتر استفاده می‌کنند، بنابراین شخصیت معنوی افراد از نوع پوشش آنان در جامعه مشخص میشود. پس حکمت حجاب در اسلام برای بخشیدن تشخص معنوی به زن و همچنین تقید مرد به رعایت حق و حقوق زن‌هاست. درست است؟
و علاوه بر این‌ها قرآن در ادامه ضمن بیان سطوح پوشش می‌فرماید این‌ها را گفته‌ایم تا این خانم‌ها در جامعه شناخته شوند به شهرت برسند، مدارج عالی اجتماعی را طی کنند، اما گرفتار آزار و اذیت اجتماعی نشوند، یعنی در حقیقت حجاب را یک دژ مستحکم ترسیم می‌کند که در عین اینکه آزادی، حس کمال‌طلبی و به مدارج عالی رسیدن و مشهور شدن شما را مانع نمی‌شود، اما در عین حال از مردان هرزه و شهوترانی که به دنبال لذت بی‌زحمت هستند، سلب آزادی می‌کند. به خاطر همین است که مدعیان حجاب برای بحث بی‌حجابی مسئله آزادی را مطرح می‌کنند. در حالی که نگاه اصلی این است که زنان برای مردان زندگی و آزادی را تأمین کنند و در واقع زندگی و آزادی‌شان را به مردان شهوتران بدهند و اسیر زندگی و آزادی آنان شوند. درست شبیه اینکه شما یک خانه با وسایل و زندگی فاخر داشته باشید، اما در آن را باز بگذارید. نتیجه چنین عملکردی به جز غارت چه خواهد بود؟ اگر کسی در خانه‌اش یک چیز با ارزش کوچک هم داشته باشد، قفل و بست و محافظت آن را بیشتر می‌کند. زنی که شأن و شخصیت بالایی دارد و اول از همه می‌خواهد خودش را و بعد جایگاهش را در جامعه پیدا کند، مهم‌تر از همه این است که خودش را بازیچه نکند و در دسترس فرصت‌طلبان قرار ندهد. افرادی که حجاب را تقبیح می‌کنند، طالب اینکه زن به جایگاه و درجه برسد و رتبه‌ای پیدا کند و سری در سر‌ها دربیاورد نیستند. همه جوامع به حجاب اعتقاد دارند و همچنان هم این مسئله ادامه دارد. از آغاز خلقت بشر زن در پوشش و حجاب بوده است، چون ذات زن عفیف است. در اسلام، اما هیچ چیز نمی‌تواند جلوی زن را بگیرد. در اسلام زن می‌تواند رشد کند، ثروت داشته باشد و مرد حق ندارد به ثروت زن چشم داشته باشد. هر قدر هم زن ثروتمند باشد، مرد نمی‌تواند از نفقه و حق و حقوق زن بزند. برای مواجهه با مسئله حجاب در جامعه امروز باید چه کار کرد؟
ما باید این را در نظر داشته باشیم که اگر حجاب قانون است، پایبندی به قانون از شرایط عدل و انصاف و به هر حال از شرایط انسان متمدن اجتماعی که در جامعه زندگی می‌کند، این است که در هر جایی زندگی می‌کند تابع قانون باشد. وقتی افراد در مسیر قانون قرار بگیرند، در مرحله بعدی می‌توان فلسفه قانون را برای آن‌ها بیان کرد. ما نه بر قانون زرتشتی هستیم که حجاب در آنجا در نهایت خود بود و نه بر قانون ساسانیان هستیم که حجاب در حد اعلای آن وجود داشت. حجاب در ریشه همه تمدن‌ها و همه جوامع انسانی و انسان‌پرور بوده است و فقط برخی از جوامع برای لاابالی‌گری مرد‌ها از عریانی زن‌ها لذت می‌برند. برای مقابله با این مسئله شرط اول استقرار قاطعانه قانون و بعد برانگیختن سؤال برای زن و مرد جوان و پیر است. ما دوست نداریم هیچ خللی به قامت باور‌های جامعه ایرانی و نسل جدید بیفتد تا آن‌ها در حقانیت راهی که در آن قرار دارند، شک کنند. شما گفتید ما برای جوانان‌مان سؤال ایجاد بکنیم در حالی که این مسئله و این شبهات و سؤالات در حال حاضر هم وجود دارد!
شبهه هست، اما عرصه‌ای برای پرسش و پاسخ باید فراهم کنیم. در حال حاضر کشور‌های غربی به شدت در حال شبهه‌سازی در ذهن جوانان هستند. اتفاقاً باید بگذاریم آن‌ها شبهه‌سازی کنند، اما باید به این شبهات پاسخگو بود. آن‌ها خودشان برای شبهاتی که ایجاد می‌کنند، پاسخی ندارند. ما باید از این سلسله‌شبهات استفاده کنیم و کسانی باید باشند تا این شبهات را پاسخ دهند. دست‌اندرکاران و کسانی که تریبون و بودجه دارند می‌توانند این مسئله را فراگیر کنند و همین شبهات را طرح سؤال کرده و جوانان را در موضع منتقد به عرصه بکشانند. باید جوانان را پای طرح سؤال و انتقاد مستدل کشید تا مستدل صحبت کنند. در عین حال باید کسی متولی پاسخگویی به این سؤالات شود. امر به معروف و نهی از منکر باید سازمان‌یافته و تشکیلاتی باشد. یک مؤسسه، یک سازمان و یک وزارتخانه‌ای باید باشد و به صورت تخصصی به کار امر به معروف و نهی از منکر بپردازد. این تشکیلات باید تحت حمایت حاکمیت باشد. باید مجموعه‌ای باشد که در درجه نخست کارش به صلاح آوردن نظام اجتماعی باشد. هر کدام از این‌ها مسئولیت‌های مجزا هستند. یک مسئولیت تعریف شده هم باید این باشد که مردم را به خوبی و نیکی دعوت کنند. معروف مقدم از نهی از منکر است. ما اشتباه متوجه شدیم که نهی از منکر مقدم بر معروف است. این سخنان را امام حسین (ع) در مسیر کربلا فرمودند: عمل به معروف داریم نه امر به معروف، این عمل باید آنقدر زیبا باشد که هیچ کسی منکرش نشود. باید خیلی روی این عمل به معروف کار و فکر شود و تصمیم‌گیری شود که چگونه این عمل به معروف مطلوب و خواستنی عمومی باشد. یک چنین اتفاقی جهانی و فراگیر میشود. دستورات قرآن جزئی و منطقه‌ای نیست بلکه جهانی است. در مرحله بعد منکر و نهی از منکر داریم. این‌ها باید به جامعه معرفی و کنترل شوند. در حالی که این مسئله امر به معروف و دعوت به خیر خیلی سرسری گرفته شده و به خانواده مساجد و بخش‌های محدودی از جامعه واگذار شده است و در این زمینه ما کوتاهی کرده‌ایم و یک تشکیلات منسجم و هدفمند که پاسخگو باشد نداریم؛ و کلام آخر...
بچه‌های ما و این دختران ما پاره‌های تن و نور چشم ما هستند و حیف است که ما سرمان به کار خودمان باشد، اما از فرزندان خودمان غافل شده باشیم. ما به بچه‌ها و جوانان‌مان خیلی احتیاج داریم. فرزندان ما به جای آنکه فکر و ذهن‌شان به طرف فساد و خوشگذرانی برود، باید به سمت خلاقیت نوآوری، عرق دین، مذهب، ملت و وطن بیاید و حرف آخرشان شود.
سایر اخبار این روزنامه
آن سیاهی شهادت و سوگواری در چشمان شماست!
شهدا سرنوشت ایران را عوض کردند
شما نظر شهید بهشتی را درباره حجاب منتشر کنید!
رسانه‌های اصلاح‌طلب رسانه‌های غیررسمی لاریجانی؟!
خیانت بخش خصوصی به مردم در پالایشگاهی که پلاسما گرفت پالایش نکرد
شهریه مدارس غیردولتی لطیفه‌ای که خنده دار نیست!
حاشیه‌های یک اتاق غیرشیشه‌ای
فیلم تأثیرگذار، فیلمساز تأثیرگذار می‌خواهد
بی‌تفاوتی به عادی شدن مرگ‌های جمعی در جاده‌ها تا کی؟
پوتین سحر واگنری واشنگتن را باطل کرد
رمزگشایی از شورش واگنر‌ها
بدنه کارشناسی و نیروی انسانی ساترا کجاست؟
«فرجام منافقین» سرنوشت گروه‌هایی که به ملت پشت می‌کنند
حجاب زن برای تقید و مسئولیت‌پذیری مرد است
