روزنامه آفتاب یزد
1396/04/28
دلواپسی ظریف
گمانه‌زنی کارشناسان از لحن متفاوت وزیر خارجه کشورمان در خاک آمریکادلواپسی ظریف
آفتاب یزد- گروه سیاسی: محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه ایران که به نیویورک سفر کرده است، این روزها در گفتگو با رسانه‌ها‌ی آمریکایی حرف‌ها‌یی می‌زند که کمتر از جنس ظریف این چهارساله است.
وزیری که برای برجام، تمام حیثیتش را گذاشت و تا آخرین نفس پای توافق هسته‌ای ایستاد، ظاهرا آب و هوای ایالات متحده به جای آنکه ادبیات او را با دولت این کشور همسان‌تر و همخوان تر بکند، برعکس، خوی ضد آمریکایی وی را تشدید
کرده است. او در این چند روز در مصاحبه‌هایش سخنان تند و تهدیدآمیزی به زبان آورده. با صراحت، ترامپ را نه تنها به نقض کننده روح برجام بلکه ناقض متن آن نیز معرفی می‌کند و در گفتگو با سی ان ان، می‌گوید: "آژانس، از زمان اجرایی شدن برجام فکر می‌کنم هفت بار تایید کرده که ایران این توافق را وفادارانه و تمام و کمال اجرا کرده است. متاسفانه، همین را درباره ایالات متحده نمی‌توانیم بگوییم".
محمد جواد ظریف در این مصاحبه ادامه داده: «ایالات متحده، در عمل به وعده‌هایش (در اجرای توافق) ناکام بوده است. به‌عنوان مثال، کاخ سفید دو روز پیش اعلام کرد که رئیس‌جمهور ترامپ از حضورش در‌ها‌مبورگ در جریان نشست گروه 20 برای منصرف کردن سران سایر کشورها در همکاری‌های تجاری با ایران استفاده کرد. این، نقض نه‌تنها روح، بلکه متن برجام است."
-اشاره ظریف به اظهارات «سارا سندرز»، سخنگوی کاخ سفید بعد از نشست گروه 20 است که گفت، ترامپ هنگام رایزنی با سران ده‌ها کشور خواستار توقف تعاملات تجاری با ایران شده است-
**تناقض در نگاه؟
او اما با نشریه نشنال اینترست هم مصاحبه‌ای کرده و گفته که حتی گزینه خروج از برجام را روی میز داریم. او درگفتگو با نشریه نشنال اینترست می‌گوید:"ما مسیری را در پیش گرفتیم که در چارچوب توافق هسته‌ای تعیین شد. به کمیسیون مشترک رجوع کرده و در آن بحث خواهیم کرد تا اطمینان یابیم این کوتاهی‌های آمریکا چاره‌اندیشی خواهد شد. این مسئله موضوع یکی از مباحث پیش رو در نشست کمیسیون مشترک نه تنها در دوران دولت ترامپ بلکه در دوران دولت پیشین یعنی رئیس‌جمهور اوباما بوده است. به عنوان مثال زمانی که چندین ماه طول کشید آمریکا مسیر خرید هواپیماها را هموار کند. بسیار زمان برد تا آمریکا وضعیت خرید هواپیماهای ایرباس و به علاوه هواپیماهای بوئینگ را مشخص کند. برای ایرباس 9 ماه و بوئینگ چهار ماه زمان برد که از نظر ما بسیار طولانی بود. بنابراین این موضوع را در کمیسیون مشترک مطرح کردیم. البته بخشی از آن چاره‌اندیشی شد اما بخش‌های دیگر نه. این مسیری است که پیش روی ما قرار دارد. اگر مسئله نقض عمده یا آنچه در متن توافق هسته‌ای عدم اجرای قابل توجه تعریف شده است، باشد، ایران گزینه‌های دیگری را شامل خروج از توافق هسته‌ای پیش رو دارد." وی در مصاحبه اش با الجزیره هم گفته است:" اگر آمریکا به توافق هسته‌ای پایبند نباشد، تهران هم سناریوهایی دارد. آمریکا باید در مواضع خود در قبال توافق هسته‌ای ایران بازنگری کند."
ظریف در نشست شورای روابط خارجی آمریکا اما حرفهای دیگری هم زد مثلا او گفت:" این مردم ده ساعت در صف بودند تا در انتخابات ریاست‌جمهوری رای دهند. ژنرال ماتیس چند روز پیش گفت، ایرانی‌ها حق انتخاب ندارند و آیت‌الله رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند و اینگونه توضیح داد، انگار ترامپ در آمریکا رئیس‌جمهور بعدی را انتخاب کند. مردم ده ساعت در صف می‌ایستند که رئیس‌جمهوری را انتخاب کنند که از قبل انتخاب شده است؟! شاید مردم داخل ایران شست‌وشویی مغزی شده‌اند! ایرانی‌ها در لس‌آنجلس چهار ساعت در صف می‌ایستند که رئیس‌جمهوری را انتخاب کنند که از قبل مشخص است؟! خودتان را مسخره نکنید! به واقعیت‌ها بنگرید. تغییر رژیم در ایران جواب نمی‌دهد، زیرا کشوری نیست که برای بقا و مشروعیت به آمریکا وابسته باشد."
او ادامه داد:" آمریکا از تاریخ عبرت نمی‌گیرد. آمریکا در ایران در سال ۱۹۵۳ دست به تغییر رژیم زد و می‌بینید که این حرکت چه برایندی برای آمریکا داشت. آمریکا از زمان انقلاب، سیاست تغییر رژیم را دنبال می‌کند. این روند در دوره اوباما رسماً متوقف شد؛ هرچند به اعتقاد ما در عمل این نبود."
انتقادهای صریح و همین طور تهدیدهای کوبنده ظریف در حالی مطرح میشود که از سوی دیگر دولت ترامپ علیرغم همه تهدیدها و بیان اینکه تحریم‌های غیرهسته‌ای را تداوم می‌دهد و سختگیری‌های زیادی را در قبال نظارت بر تعهدات ایران در بحث برجام انجام می‌دهد، برای بار دوم معترف شد که ایران به تمام تعهدات هسته‌ای وفادار بوده است.
دولت واشنگتن در گزارشی به کنگره برای دومین بار پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرده است و«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد در گزارشی جدید به کنگره آمریکا، بار دیگر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای با گروه 1+5 را تایید کند.
این در حالی است که ترامپ پیش از این بارها در زمان تبلیغات انتخاباتی‌اش از لغو و پاره کردن توافق هسته‌ای با ایران خبر داده و آن را فاجعه آمیز خوانده بود. اما گویا حالا او نیز می‌داند که پاره کردن برجام به این راحتی‌ها نیست...
حال از چه رو است که وزیر خارجه ایران آن هم
در حالیکه آمریکا از وفای ایران به تعهدات و تمدید لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران خبر می‌دهد، از موضعی دیگر وارد شده و به جای حرفهای دیپلماتیک و گفتمان مذاکرات، از گزینه خروج از برجام حرف می‌زند و آمریکا را تهدید می‌کند و آیا مشی انقلابی ظریف در گفتگوهای اخیرش در چنین برهه‌ای باعث تحریک طرفین برجام برای خط و نشان کشیدن‌های بیشتر و دست آخر در خطرانداختن برجام تعبیر میشود ؟ از چه روی، ظریف که همواره از مذاکره و گفتگو می‌گفت این‌بار در نیویورک اینگونه لب به سخن گشوده و در مصاحبه‌هایش در آمریکا تابوشکنی کرده است؟
**ابلاغ
فریدون مجلسی کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه ظریف در گفتههای اخیرش در نیویورک سعی داشت پاسخی به تندروهای آمریکایی بدهد که با حرارت از تمدید تحریم‌ها علیه ایران سخن می‌گویند، می‌گوید: اظهارات ظریف نشان می‌دهد که موضع‌گیری او، پیش‌تر در ایران از سوی نظام اتخاذ و به ایشان ابلاغ شده است. همان طور که روز گذشته هم مجلس ایران علیه آمریکا موضع‌گیری کرد. به‌هرحال ایران و آمریکا سابقه طولانی اختلاف با یکدیگر دارند و طبیعی است که هرازگاهی شاهد مواضع تند حتی از سوی ظریف باشیم."
وی افزود: معتقدم که شدت تبلیغات دلواپسان به‌حدی است که باید برای آرام نگه داشتن آنها پاسخی هم به دلواپسی آنها داده شود. دلواپسان مدام می‌گویند
دولت ایران، درباره اقدامات آمریکا سکوت اختیار کرده است. دلواپسان خودشان هم می‌دانند، هر لحظه که بخواهند قادر خواهند بود بر جام را به هم بزنند و با فشردن یک سوئیچ، پایش فعالیت‌های هسته‌ای ایران را خاموش کنند. در آن لحظه نیز خود به خود برجام برهم می‌خورد. اما با این حال این عده تلاش دارند که همچنان دولت را به کوتاهی متهم کنند؛ در حالیکه مصاحبه‌های اخیر ظریف این ادعا را رد می‌کند."
**سه پیام ظریف
داریوش قنبری فعال سیاسی هم پیرامون اینکه چرا در چنین برهه‌ای ظریف به عنوان وزیر خارجه ایران چنین صحبت‌هایی را مطرح کرده است، به آفتاب‌یزد گفت: ظریف در سخنان اخیر خود، پیامش را با سه هدف به سه گروه می‌دهد. اولین پیام ظریف به آمریکای پساترامپ است، وی تلاش داشت تا با گفتههای خود اطمینان ایران از پای‌بندی‌اش به توافقات را به منصه ظهور بگذارد و به آمریکا بگوید که این کشور باید همچنان برجام را بپذیرد، چرا که در غیر این صورت ایران نیز کشوری دست و پا بسته نخواهد بود که هیچ واکنشی در قبال تهدیدهای آمریکا انجام ندهد. از سویی ظریف به همه می‌گوید که این آمریکاست که تاکنون در قبال تعهداتش به برجام ضعیف عمل کرده و مسبب هر اتفاقی در آینده هم آمریکا خواهد بود." وی افزود: پیام دوم ظریف نه به آمریکا بلکه به اروپاست. وزیر خارجه ایران خود می‌داند که برجام را نمی‌توان به همین راحتی بر زمین گذاشت، ولی او با گفتههای اخیر، خطاب به اروپایی‌ها هشدار می‌دهد تا آنها راه آمریکا را تکرار نکنند و ایران را که تاکنون به مذاکرات پایبند بوده است، حمایت کرده و از مسیر خارج نشوند."
قنبری ادامه داد: "هدف سوم ظریف، دلواپسان داخلی هستند. یعنی بخشی از صحبت‌های او مصرف داخلی دارد. به نوعی وی بحث حفاظت دولت از منافع ملی را به رخ مخالفین داخلی می‌کشاند. مخالفین داخلی که در طول این مدت از حمله به برجام فروگذاری نکرده‌اند دولت را به اخذ سیاست ملتمسانه در قبال آمریکا متهم می‌کنند در حالیکه ظریف نشان داد که آنچه اهمیت دارد منافع ملی است و اگر منافع ملی به خطر بیفتد دولت حتی برجام را هم بر زمین می‌گذارد، این یعنی آنکه چون برجام تا به امروز منافع ملی را در نظر گرفته است، ایران نیز به آن پایبند بوده است."
**پایبندی دوطرفه
علی خرم استاد حقوق بین‌الملل هم با بیان اینکه دلیل اصلی صحبت‌های ظریف آن هم در برهه‌ای که آمریکا برجام را تایید کرده است را باید از خود او پرسید، به آفتاب یزد گفت: این موضع‌گیری، می‌تواند به دلیل اعلام قبلی به او و ماموریتی که به وی داده شده باشد. با این حال باید این را گفت که هر دوطرف توافق، به برجام پایبند بودند و هیچ یک هم نمی‌تواند بی‌دلیل آن را بر هم زند همان طور که آمریکا هم نتوانست. برجام یک سند دو طرفه نیست بلکه یک معاهده بین‌المللی است که نقض آن به صورت یکطرفه، کشور نقض کننده را با یک بحران روبه‌رو می‌کند. "
وی ا دامه داد:" طبیعتا حرفهای ظریف نیز به منزله این نیست که صبر ایران تمام شده و قرار است برجام به زمین گذاشته شود، اساساً چنین چیزی به سود هیچ یک از کشورهای مذاکره کننده برجام نیست، بلکه وزیر این‌بار از موضع قدرت، پاسخی به تهدیدهای آمریکا داده است. هرچند اینکه این موضع‌گیری به‌دلیل اعلام قبلی مقامات عالی کشور به ظریف بوده
یا نه، مشخص نیست؟"
**نتیجه گیری
می توان از گفتههای متفاوت ظریف طی این چند روز اینطور استنباط کرد که ظریف هم این‌بار دلواپس است اما دلواپسی او با دلواپسی مخالفین دولت فرق دارد... او در سخنان اخیر خود با آینده نگری و با کلامی قاطع اولا راه را بر اقدام‌ها‌ی غیر معقول آمریکا بسته است، از سویی دیگر اروپا را نهیب می‌زند که مبادا کوته نظری‌ها‌ی گاه و بی گاه ترامپ را تکرارکند و از سویی به مخالفین داخلی اش ثابت می‌کند که اگر لازم و صلاح ایران باشد خیلی بیشتراز فریادهای به ظاهر دلسوزانه آنها، می‌تواند بر سر آمریکا
فریاد بکشد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
