هدفگذاری غیرقابل دسترس برای خانه‌دار شدن مردم
گروه راه و مسکن: در شرایطی که کارشناسان معتقدند طی دوسال اخیر متوسط قیمت هر متر مسکن در تهران از متری 65 میلیون تومان هم عبور کرده و به دلیل دشوارتر شدن وضعیت معیشت خانوارها و تورم بالا زمان انتظار خرید خانه به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته، چشم‌انداز دولت و مجلس برای کاهش زمان انتظار خرید خانه به 12 سال چگونه تحقق می‌یابد؟
به گزارش «تجارت»، در شرایطی که به دلیل رشد قیمت مسکن و زمین، مدت زمان انتظار برای خانه‌دار شدن در تهران به یک قرن رسیده؛ دولت و مجلس قصد دارند مدت زمان خانه‌دار شدن هر ایرانی را تا پایان برنامه هفتم توسعه به ۱۲ سال کاهش دهند. برآوردهای جدید از نسبت متوسط قیمت مسکن به درآمد سالانه خانوارها در پایتخت نشان می‌دهد تهرانی‌ها با احتساب نرخ فعلی پس‌انداز و در صورت رشد یکسان قیمت و درآمد - احتمال بسیار بعید - ۱۰۹ سال طول می‌کشد تا بتوانند صاحب‌خانه شوند؛ حالا در این شرایط قوای مقننه و مجریه قصد دارند در قالب برنامه هفتم توسعه، گسترش افقی شهرهای کوچک، ساخت سالیانه ۳۰۰ هزار خانه برای دهک‌های حمایتی و نوسازی سالیانه ۱۰۰ هزار مسکن این زمان را به ۱۲ سال کاهش دهند. در حال حاضر و بنا به گفته مجتبی یوسفی ـ عضو کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه - اگر فردی تمام درآمد خود را پس انداز کند، در مدت زمان سی سال - در عمده شهرهای کشور - صاحب خانه خواهد شد و اگر این فرایند بر اساس استانداردهای لازم باشد و فرد یک سوم درآمد خود را مورد صرفه‌جویی و پس‌انداز قرار دهد، در طول ۹۰ سال خانه دار می‌شود. همچنین طبق گفته محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، دسترسی به مسکن در پایان برنامه برای هر ایرانی به طور متوسط ۱۲ سال در نظر گرفته شد است. او گفته است در پایان برنامه باید ۱۵ درصد ساخت مسکن به صورت صنعتی انجام شود و سالانه ۳۰۰ هزار مسکن حمایتی، ۲۰۰ هزار مسکن روستایی و ۱۰۰ هزار مسکن در بافت فرسوده و ۴۰۰ هزار انواع مسکنی که در مجموع سالانه یک میلیون واحد مسکونی در برنامه هفتم پیش بینی شده است.
حال در شرایطی که کارشناسان معتقدند طی دوسال اخیر متوسط قیمت هر متر مسکن در تهران از متری 65 میلیون تومان هم عبور کرده و به دلیل دشوارتر شدن وضعیت معیشت خانوارها و تورم بالا زمان انتظار خرید خانه به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته، رویای دولت و مجلس برای کاهش زمان انتظار خرید خانه به 12 سال چگونه تحقق می‌یابد؟ و آیا شرایط کشور برای اجرای نسخه های دولتی برای بهبود اوضاع مسکن مناسب است؟
تفاوت سن انتظار با شاخص دسترسی خانوار به مسکن
در همین زمینه « فرهاد بیضایی » -کارشناس بازار مسکن به خبرنگار روزنامه «تجارت»گفته است: «درحال حاضر شاخص متوسط دسترسی مسکن در کشور 15 سال است؛ انچه که در برنامه هفتم برای کاهش زمان خرید خانه به 12 سال هدف گذاری شده و باید محقق شود این است که شاخص دسترسی مردم به مسکن به 10 تا 12 سال برسد اما انچه که معقول است هدف گذاری صحیح برای قابل دسترس بودن مسکن است.» بیضایی با بیان اینکه سن انتظار برای خرید خانه در جامعه با شاخص دسترسی متفاوت است، توضیح داد:« سن انتظار خرید خانه حاصل ضرب هزینه مسکن در سبد خانوار است در حالی که شاخص انتظار مسکن، نسبت درامد خانوار به قیمت مسکن است.» بیضایی در تشریح تفاوت شاخص و زمان انتظار خرید مسکن در کشور، گفت: «در برنامه های توسعه انچه که مورد بررسی قرار می‌گیرد، شاخص دسترسی خانوار به مسکن است که من معتقدم این شاخص با سن انتظار اشتباه شده دولت و مجلس عدد 12 را هدفگذاری کرده اند. این یعنی اینکه شاخص دسترسی مسکن در کشور که اکنون بر عدد 15 قرار دارد و مفهوم این شاخص نسبت درامد خانوار به قیمت مسکن است این حداقل باید به عدد 4 برسد تا سن انتظار خرید خانه را نهایتا به 12 سال کاهش دهد.»
هدفگذاری غیرقابل دسترس دولت برای خرید خانه
او تاکید کرد:« اگر هدفگذاری دولت و مجلس در برنامه هفتم توسعه کاهش زمان انتظار خرید خانه به 12 سال است با شاخص فعلی دسترسی خانوار به مسکن این هدفگذاری محقق نمی‌شود.» این کارشنان حوزه مسکن، چشم انداز دولت و مجلس برای کاهش زمان انتظار خرید خانه به 12 سال را غیرقابل دسترس توصیف کرد و گفت:« اکنون شاخص دسترسی خانوار که نسبت درامد به قیمت مسکن است بر 15 سال قرار دارد که اگر منظور دولت کاهش شاخص دسترسی مردم به مسکن از 15 به 12 سال باشد این یک عدد منطقی و قابل دسترسی است.»
شرط تحقق وعده ساخت مسکن در برنامه هفتم
این کارشناس حوزه مسکن با اشاره به شرایط کشور برای تحقق برنامه های دولت و مجلس برای ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی در برنامه هفتم؛ گفت:« قابل دسترسی بودن برنامه ها و اهداف دولت و مجلس برای ساخت مسکن بستگی به رویکرد دولت دارد. اکنون رویکرد دولت در بحث نوسازی بافت های فرسوده مناسب است چرا که در شرایط فعلی 80هزار بافت فرسوده درساال نوسازی شدند بنابراین چشم انداز نوسازی ۱۰۰ هزار مسکن بافت فرسوده در برنامه هفتم توسعه با توجه به ظرفیت و امکانات فعلی قابل دسترس است.» بیضایی تصریح کرد:« همچنین برنامه‌های ساخت ۲۰۰ هزار مسکن روستایی زیاد احتیاج نبود چراکه من معتقدم با توجه به کارکرد قابل تقدیر دولت طی سال های اخیر، تقاضای زیادی در کشور به اجرای این برنامه وجود ندارد ؛ اما ساخت سالانه ۳۰۰ هزار مسکن حمایتی به شرط برون سپاری و استفاده از ظرفیت های حضور مردم و بخش خصوصی قابل دسترس است اما اگر ساخت این مسکن هم به دولت واگذار شود تحقق آن محل تردید است.»
دولت از تصدیگری ساخت مسکن خارج شود
بیضایی با بیان اینکه شرط تحقق وعده های ساخت مسکن تنها برون سپاری است، به خبرنگار روزنامه «تجارت» گفت:« دولت باید برای سرعت بخشی به روند ساخت و ساز، دست از تصدیگری در ساخت مسکن بردارد و ساخت مسکن را به بخش خصوصی و مردم واگذار کند؛ اکنون دو سال از وعده ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال میگذرد اما هنوز این وعده با چالش‌هایی رو به روست.» او ریشه عدم تحقق برنامه دولت در ساخت مسکن را رویکرد اشتباه آن دانست و گفت:« اکنون دولت با به کارگیری از ظرفیت بخش خصوصی در صدد اصلاح رویکرد ساخت مسکن است اما تصدیگری او در تامین زمین و منابع مالی باعث شده تا فرایند تولید مسکن در کشور سخت شود.» او در پایان تاکید کرد:«آنچه که مورد نیاز کشور است افزایش ظرفیت تولید مسکن به یک میلیون واحد در سال است نه الزام ساخت 1 میلیون مسکن در سال آن هم در قالب ساخت دولتی. لذا دولت باید با کاهش دخالت در برنامه‌ریزی های مسکنی با تغییر رویکرد به سمت تقویت بخش خصوصی، هدایت منابع و نقدینگی سرگردان کشور به سمت ساخت مسکن، وابستگی این صنعت را به منابع و برنامه‌های دولتی کم کند.»
