حل مسائل میان تهران- واشنگتن


فریدون مجلسی
کارشناس امور بین‌الملل

هفته گذشته زندانیان دو تابعیتی امریکا در ایران از کشور خارج شدند. این اقدام با حضور ابراهیم رئیسی در نیویورک برای شرکت در نشست سالانه سازمان ملل همزمان شد. ما نمیدانیم در پنهان چه اتفاقی افتاده اما می‌دانیم باید رفتاری صورت می‌گرفت که ایران از شرایط ناهنجاری که برای اعلام جنگ با امریکارار گرفته رها بشود. اعلام جنگ البته به طور مستقیم به خود آمریکا نبوده و اسراییل بوده و آنها هم بخشی از امریکا به حساب می‌آیند. این دو را نمی‌شود از هم تفکیک کرد و باید مسائلشان را با هم دید. مساله ما مساله تحریم است. اگر همین حالا هم این ازادی زندانیان به گفتگو با امریکا و بازگشت به برجام بی‌انجامد؛ و چناچه ما بخواهیم تعهدات برجامی را بپذیریم و عمل کنیم و روابط اقتصادی را هم شکل بدهیم، اما به طرق دیگر غیر اتمی تهدید کنیم، نمی‌توانیم از برجام استفاده کنیم. برجام فقط محدودیت ساخت بمب اتمی را بر ایران تحمیل کرده است و در ازای آن ازادی های اقتصادی را برایش به ارمغان اورده بود. حتی اگر برجام هم برگردد اما سیاست های خارجی ایران به همین نحو ادامه پیدا کند، هیچ امیدی به اصلاح و عادی شدن شرایط اقتصادی ایران نیست.سخنرانی ابراهیم رئیسی در نشست سازمان ملل و مساله مطرح کردن سوزاندن قرآن، اهانت به تمام کشورهای غرب بود چراکه کوچک‌ترین نقشی در این اتفاق نداشته اند. یک دیوانه‌ای در یک سرزمینی چنین اقدامی کرده. این موضوع را نمی‌شود بهانه کرد که کل فرهنگ و سیاست ملل را در جهان متهم کرد. این یک اتهام ناوارد بود. این قسمت منفی بود و سایر مسائل را تحت شعاع قرارداد. یاداوری مسائلی که سال هاست به تاریخ پیوسته باعث می‌شود بهانه ای برای دشمنی های امروزی فراهم شود. کورسویی هم زده شد که ایران مایل است با جهان در صلح و امنیت زندگی کند. در همین زمان کشورهای عربی مشغول کشاندن ملل دیگر به مساله خلیج فارس و جزایر سه‌گانه هستند تا ایران منزوی تر شود و از انزوای ایران استفاده کنند.به نظر می رسد که وزارت خارجه می‌کوشد تا ایران را از انزوا خارج کند. اما تا وقتی مسائل منطقه ای ایران حل نشود، کشورهای منطقه به ظاهر رفتار محافظه کارانه ای را با ایران در پیش می گیرند تا در صورت ما وقوع جنگ با اسراییل ترکش‌ها به کشورها آنها اصابت نکند. من امیدوارم یک زمانی ایران به صورت واقعی به عرصه بین المللی برگردد و با هر کشوری که برایش سودمند بود روابط برقرار کند و صنعت خود را توسعه دهد و وارد عرصه مالی بین‌المللی شود. آزادی زندانیان یک امر اولیه بود. اما هنگامی دو طرف به هم نزدیک خواهند شد که جمهوری اسلامی بتواند به روش های سیاسی اصولی بازگردد و نماینده خودش را اعلام کند و برای مذاکره مستقیم با دولت امریکا سر میز مذاکره بنشینند و مواضع خودشان را مطرح کنند. تا وقتی که مذاکرات علنی یا حتی غیر علنی اما مستقیم صورت نگیر اتفاقی نمی افتد. مستقیم بودن به معنای جدی گرفتن روش های بین المللی است. زمانی روابط و گفتگوها جدی خواهد شد که نمایندگان رو در روی هم بنشینند و درخواست هایشان را بگویند و مسائل خود را مطرح کنند و پاسخ بخواهند. امیدوارم وقتی حکومت یکدست است و خودشان از نزدیک در جریان امور روزمره داخلی و جهانی هستند راه‌حلی برای مشکلات با جهان بیابند.