روزنامه کيهان
1402/09/02
ابعاد ضدتورمی لایحه بودجه 1403 از اتکا به درآمدهای مالیاتی تا مدیریت هزینه‌ها
متن جزئیات لایحه بودجه ۲۴۲۹ هزار میلیارد تومانی ۱۴۰۳ منتشر شد که بر اساس آن، منابع عمومی دولت بیش از 2429 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به بودجه امسال 16 و هفت دهم درصد افزایش دارد. صادرات نفت در لایحه بودجه 1403، روزانه یک میلیون و 350 هزار بشکه به قیمت 65 یورو در نظر گرفته شده است. همچنین درآمد نفت در لایحه بودجه 1403 حدود 614 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شد. طبق اعلام سخنگوی اقتصادی دولت، مجموع رشد بودجه عمومی لایحه 1403 نسبت به قانون امسال، 18 درصد بوده و واقعی شدن و انضباط بخشی، افزایش سهم درامدهای پایدار، درآمدهای حاصل از صادرات نفت کمتر از مصوب در بودجه 1402 بوده است. ضمن اینکه تراز عملیاتی بودجه به 308 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. پیشنهاد افزایش حقوق همه گروه‌های حقوق‌بگیر شاید مهم‌ترین بخش بودجه برای قشر کارمند و کارگر، میزان افزایش حقوق باشد. در لایحه بودجه ۱۴۰۳ افزایش ضریب حقوق همه گروه‌های حقوق بگیر ۱۸ درصد و حقوق بازنشستگان و وظیفه‌بگیران صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشگری ۲۰ درصد پیشنهاد و سقف خالص پرداختی‌ها ۶۵ میلیون تومان اعلام شده است. همچنین بر اساس پیش‌بینی لایحه بودجه 1403 کل کشور سقف معافیت مالیاتی حقوق و دستمزد در سال آینده، ماهانه تا 10 میلیون تومان (سالانه 120 میلیون تومان) تعیین شده است. همچنین نرخ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی نسبت به مازاد 120 میلیون تومان در سال تا مبلغ 168 میلیون تومان، معادل 10 درصد خواهد بود و نسبت به مازاد 168 میلیون تومان در سال تا مبلغ 276 میلیون تومان با مأخذ 15 درصد مالیات دریافت میشود. نسبت به مازاد 276 میلیون تومان در سال تا مبلغ 408 میلیون تومان با مأخذ 20 درصد مالیات بر درآمد گرفته میشود و نیز نسبت به مازاد 408 میلیون تومان در سال به بالا حداکثر با مأخذ 30 درصد مالیات از افراد گرفته میشود. اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و آموزشی و قضات دادگستری از شمول این حکم مستثنا بوده و مشمول ماده 85 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال 94 هستند. همچنین بر مبنای لایحه بودجه ۱۴۰۳ سقف پاداش پایان خدمت کارمندان ۵۲۰ میلیون تومان خواهد بود. رشد ۱۵ درصدی منابع هدفمندسازی یارانه‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های لایحه بودجه برای اقشار کم درآمد، بحث یارانه‌هاست. در همین زمینه، منابع هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ با رشدی ۱۵ درصدی نسبت به سال گذشته به ۷۵۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. البته حذف یارانه ثروتمندان و پُردرآمدها در این سال از سر گرفته میشود. وضعیت قبوض آب و برق و گاز وضعیت هزینه‌های آب و برق و گاز برای اقشار متوسط و کم درآمد اهمیت بالایی دارد. دولت برای سال آینده پیشنهاد ثابت ماندن درصد عوارض دریافتی از مشترکان پرمصرف آب نسبت به سال ۱۴۰۲ را داده است اما از طرفی، وزارت نیرو در لایحه بودجه 1403 مکلف شده در مورد مشترکانی که بیش از دو برابر الگو مصرف کرده‌اند به ازای هر مترمکعب مازاد، 35 درصد نرخ را افزایش دهد. همچنین دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳، قیمت هر متر مکعب آب کشاورزی برداشت شده از چاه‌های مجاز را با 10 تومان افزایش نسبت به امسال، ۴۰ تومان تعیین کرد. همچنین، جریمه برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز در صورت کشت محصولات اساسی کشاورزی و راهبردی به ازای هر متر مکعب حداکثر 600 تومان و در غیر این صورت 1200 تومان تعیین شد. بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ هر واحد مسکونی برای گاز و برق باید به ترتیب چهار هزار ریال و سه هزار ریال بپردازند. این عدد برای واحدهای تجاری ۳۰ هزار ریال است. برای مشترکان روستایی مبالغ فوق‌الذکر معادل 50 درصد است و مشترکان فاقد انشعاب گاز از پرداخت معاف بوده و وجوه فوق مشمول مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده نخواهد بود. تخصیص 13/5 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی مهم‌ترین بخش هزینه‌ای دولت، تامین غذا و داروست. طبق بودجه سال آتی حدود ۱۳ میلیارد و 500 میلیون دلار برای واردات کالاهای اساسی تخصیص داده شده است. همچنین قیمت هر بشکه نفت 65 یورو و نرخ تسعیر 31 هزار تومان برای هر یورو در نظر گرفته شده است که معادل 28 هزار و 500 تومان در هر دلار است. لازم به ذکر است بار مالی واردات کالاهای اساسی حدود 13 میلیارد و 500 میلیون یورو (16 میلیارد دلار) است که معادل سهم 40 درصدی دولت از درآمدهای نفتی است. در صورتی که نرخ مرکز مبادله طلا و ارز مبنای نرخ تسعیر قرار گیرد درآمدهای دولت با رشدی قابل توجه مواجه میشود و نسبت به عددی که هم اکنون در لایحه بودجه سال 1403 وجود دارد رشدی 30 درصدی را تجربه می‌کند. بنابراین با تغییر نرخ تسعیر از 28500 به 37500 تومان، حدود 200 هزار میلیارد دلار به درآمد حاصل از فروش نفت (که سهم دولت 614 هزار میلیارد تومان از آن است) افزوده میشود در شرایطی که هزینه‌های دولت ثابت است. با توجه به تناقضی که در لایحه بودجه سال 1403 با برنامه توسعه هفتم درخصوص تعیین نرخ تسعیر وجود دارد، به نظر می‌رسد دولت و مجلس در یک بزنگاه تصمیم‌گیری مهم قرار گرفتند. از طرفی دولت با گنجاندن نرخ دلار 28 هزار و 500 تومانی برای واردات کالاهای اساسی، به نظر می‌رسد همچنان به سیاست تثبیت نرخ 28 هزار و 500 تومانی اعتقاد دارد و قصد دارد نرخ کالاهای اساسی را در قیمت‌های فعلی نگه دارد تا از ایجاد آثار تورمی و شوک‌های بعدی آن جلوگیری کند. از آن سو، مجلس نیز با ملاک قرار دادن نرخ ارز مرکز مبادله طلا و ارز در برنامه توسعه هفتم قصد دارد تا گامی به سوی تک نرخی کردن ارز بردارد که طبیعتا این موضوع بدون هزینه نخواهد بود. گفتنی است تغییر نرخ ارز برای تامین کالاهای اساسی در بودجه سال آتی، اگرچه درآمدهای دولت را در شرایطی که هزینه‌های آن ثابت است افزایش می‌دهد اما مشخصا موج تورمی جدیدی پدید می‌آید که دولت باید تبعات آن را بپذیرد. همچنین بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی، دارو، ملزومات مصرفی پزشکی و شیرخشک مصرفی اطفال یک درصد تعیین شد. افزایش درآمدهای مالیاتی میزان مالیات برای اقشار حقوق بگیر و فعالان اقتصادی بسیار مهم است. بخصوص اینکه طبق تجربه، سویه اخذ مالیات، معمولا به طرف حقوق بگیران و کسبه جز بوده است. دولت در لایحه بودجه 1403 درآمد مالیاتی را 1122 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده که 49 و هشت دهم درصد در مقایسه با بودجه امسال رشد دارد. ضمن اینکه درآمد مالیات بر واردات 140 هزار میلیارد تومان برآورد شده و دولت، 55 هزار میلیارد تومان از محل بهره مالکانه معادن درامد پیش‌بینی کرده است. براساس لایحه بودجه ۱۴۰۳، به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی و حتی وصول بموقع مالیات، بانک مرکزی مکلف به ایجاد دسترسی به سامانه‌های موجود از جمله «سیاق و سرآمد» برای سازمان امور مالیاتی کشور است. همچنین طبق لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، مالیات بر ارزش افزوده که تاکنون ۹ درصد بهای تمام‌شدۀ کالا بود با افزایشی یک درصدی به ۱۰ درصد رسید. البته نگاهی به جدول سقف درآمدهای دولت نشان می‌دهد در حالی که مالیات‌ها ۳۷۰ هزار میلیارد تومان رشد کرده تراز عملیاتی منفی ۳۲ درصد خواهد بود. بر اساس لایحه بودجه 1403 سقف درآمدهای مالیاتی از 748 هزار میلیارد تومان سال 1402 با افزایش 50 درصدی و رشد 370 هزار میلیارد تومانی به 1120 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. درآمد دولت از محل سود سهام شرکت‌های دولتی نیز از 34 هزار میلیارد تومان سال 1402 به 60 هزار میلیارد تومان افزایش خواهد یافت و درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات نیز 75 درصد رشد کرده است. با این‌حال و در مجموع، تراز عملیاتی بودجه 1403 حدود 32 درصد منفی خواهد بود. بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۳ آذر ماه سال بعد آخرین مهلت تعیین ارزش روز دارایی‌های مشمول مالیات جدید است. براساس بند ش تبصره 6 لایحه بودجه سال 1403، زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ ویلاهای مجاز و واحدهای مسکونی که ارزش آنها بیش از 25 میلیارد تومان باشند، مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار می‌شوند. واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای در حال ساخت مشمول این مالیات نمی‌باشند. باغ ویلاهای غیر مجاز تا زمان دریافت پروانه ساخت یا اجرای حکم کمیسیون‌های ماده (99) یا ماده (100) قانون شهرداری‌ها حسب مورد مشمول جریمه‌ای معادل دو برابر مالیات باغ ویلاهای مجاز است و 50 درصد جریمه‌های دریافتی حسب مورد به شهرداری یا دهیاری محل باغ ویلا اختصاص می‌یابد. سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است نسبت به تعیین دارایی‌های مشمول بر اساس ارزش به قیمت روز آنها توسـط سازمان مالیاتی تعیین میشود حداکثر تا پایان آذر ماه سال 1403 اقدام نماید و مراتب را به اطلاع اشخاص مشمول برساند. همچنین در لایحه سال آینده خودروهای بالای سه میلیارد تومان، مشمول مالیات میشود. بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد مالیات واحدهای مسکن مهر و واحدهای نهضت ملی مسکن هم برای سال‌های ۹۸ تا ۱۴۰۳ بالغ بر ۳۰۰ هزار تومان تعیین شده است. تخفیف‌ها و معافیت‌های مالیاتی بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۳ اشخاص حقیقی به ازای فرزند سوم و بیشتر در سال ۱۴۰۳ مشمول ۱۵ درصد افزایش در تخفیف مالیاتی می‌شوند اما درخصوص والدین دهه شصتی این تخفیف مالیاتی 30 درصد است. همچنین در جهت حمایت از توسعه اقتصاد دیجیتال و تشویق کسب و کارهای اینترنتی به استفاده از پلتفرم‌های داخلی، درآمد کسب و کارهای اشخاص حقیقی استفاده‌کننده از پلتفرم‌های داخلی، مشمول نرخ صفر مالیاتی میشود. نکات دیگری از لایحه بودجه 1403 در لایحه پیشنهادی بودجه سال آینده ۱۳۴ هزار میلیارد تومان برای تقویت بنیه دفاعی نیروهای مسلح اختصاص داده شده است. همچنین سهم صندوق توسعه ملی از درآمد نفت، گاز و میعانات گازی در لایحه بودجه سال آینده ۴۰ درصد تعیین شد. البته سه درصد درآمد نفت و گاز سهم مناطق نفت‌خیز، گاز خیز و توسعه نیافته تعیین شده و 14 و نیم درصد هم به حساب شرکت ملی نفت یا گاز واریز خواهد شد. بر اساس پیش‌بینی لایحه بودجه 1403 کل کشور به منظور حمایت از اشتغال خرد و خانگی و کارگاه‌های کوچک، مبلغ 31 هزار میلیارد تومان از محل منابع بودجه اختصاص می‌یابد؛ یعنی به ازای هر استان حداقل یک هزار میلیارد تومان پیش‌بینی اختصاص پیدا کند. علاوه‌بر آن، مبلغ 100 هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه از منابع بانکی هم برای پرداخت تسهیلات به بخش خصوصی و تعاونی در سال آینده پیش‌بینی شده است. بر اساس پیش‌بینی لایحه بودجه 1403 کل کشور همه منازل مسکونی کشور که دارای انشعاب برق باشند، تحت پوشش صندوق بیمه حوادث طبیعی قرار می‌گیرند. همچنین در بخش دیگری از این لایحه آمده است؛ در راستای حمایت از بیمه محصولات کشاورزی سهم دولت به میزان شش هزار میلیارد تومان برای صندوق بیمه محصولات کشاورزی به صورت نقدی و یا اسناد خزانه اسلامی یک‌ساله پرداخت میشود تا محصولات کشاورزان در مقابل آفات و حوادث بیمه شوند.
سایر اخبار این روزنامه
اسرائیل ضربه فنی شد این باخت سنگین با بمباران جبران نمی‌شود
چرا اسرائیل تسلیم آتش‌بس شد؟ (یادداشت روز)
اخبار ویژه
گزارش گاردین از گرایش جوانان آمریکایی به قرآن برای یافتن راز شجاعت ساکنان غزه
ابعاد ضدتورمی لایحه بودجه 1403 از اتکا به درآمدهای مالیاتی تا مدیریت هزینه‌ها
نتانیاهو به آتش‌بس 4روزه تن داد هرتزوگ: دردناک است
درخشش دانش‌آموزان ایرانی در المپیاد جهانی ستاره‌شناسی
اتمام صف‌های تأمین مالی برای تولیدکنندگان در راستای تحقق وعده حمایت از تولید است
تا آزادی کامل فلسطین دستان مقاومت روی ماشه باقی خواهد ماند
سازوکار افزایش مستمری بازنشستگان تأمین اجتماعی تعیین شد
ایران به جایگاه هفتم تولید فولاد جهان بازگشت
«جمعه سیاه»؛ نوع جدیدی از تهاجم فرهنگی و مروج مصرف‌گرایی
