پکن و مسکو چگونه از مشغولیت آمریکا در پرونده غزه نفع بردند؟


سید جلال ساداتیان
کارشناس مسائل بین‌الملل

جنگ حماس و اسرائیل برای رقبای ایالات متحده مانند چین و روسیه یک فرصت گرانبها محسوب می‌شود تا بتوانند واشنگتن را درگیر سناریوهای مورد نظر خود کنند. در این میان می‌بینیم که رئیس‌جمهوری چین با یک عقب‌نشینی محسوس و مشهود اعلام می‌کند که به دنبال درگیری با آمریکا نیست که این امر شان می‌دهد مسائل اقتصادی و تجاری برای آنها ارجحیت دارد. بر همین اساس معتقدم پکن و مسکو در حال سوءاستفاده از مشغولیت ایالات متحده در پرونده غزه و جنگ حماس و اسرائیل هستند تا جایی که سعی دارند آمریکا در این پرونده همچنان درگیر ابعاد مختلف باشد. این درگیری از آن جهت است که مسکو و پکن به دنبال آن هستند تا مسائل منطقه را به گونه‌ای پیش ببرند که واشنگتن نتواند راهبردهای خود را در منطقه اجرایی کند. آمریکا به هر ترتیب از اسرائیل در قضیه غزه پشتیبانی کرد و در این میان تبعات جنگ فعلی هم به کشورهای همسایه مانند مصر و اردن رسیده است. در این میان حمایت غرب و آمریکا از اوکراین هم تا حدود زیادی کاهش پیدا کرد و در این بین کره‌شمالی که با چین و روسیه هماهنگ بوده، اقدام به گسترده کردن تهدیدات خود کرده است؛ به گونه‌ای که آزمایش ماهواره جاسوسی توسط پیو‌نگ‌یانگ را باید یکی از همین تهدیدها دانست. از سوی دیگر باید توجه کرد که چین هم در حال گسترش پایگاه‌های نظامی خود و تقویت نیروی دریایی ارتش است تا در روز موعود بتواند پاسخ تقابل و تهدیدهای نظامی آمریکا را بدهد. نکته اینجاست که از دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، هدف او و ایالات متحده این بود که کره‌شمالی و کره‌جنوبی را به یکدیگر نزدیک کنند تا در نهایت تهدید همسایه شمالی برای سئول خنثی شود اما عملاً حوادثی رخ داد که این فرایند و روند کند شد و به سمت و سویی که قرار بود، نرفت. حالا ایالات متحده در پاسخ به آزمایش ماهواره‌ای کره‌شمالی، آن را خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد دانسته و تنش سیاسی میان دو طرف افزایش پیدا کرده است. به اعتقاد من فعلاً آمریکا و کره‌جنوبی به همراه ژاپن نمی‌توانند بیش از این میزان علیه کره‌شمالی اقدام کنند اما باید توجه داشت که تمام این مجادله بخشی از یک سناریوی کلان به حساب می‌آید. واشنگتن به دنبال آن بوده که از عراق و افغانستان و به صورت کلی از منطقه خاورمیانه خارج شود تا در نهایت به سمت شرق آسیا حرکت کند و چین را وارد یک چالش جدی کند اما در این میان حوادثی رخ داد که آمریکا نتوانست به سمت درگیر کردن پکن در شبه جزیره از حیث نظامی گام بردارد، اما در سوی دیگر هم چین مایل به درگیر شدن با آمریکا نیست و صرفاً تمرکز خود را بر روی توسعه اقتصادی و بالاخص طرح جاده و کمربند قرار داده است. پکن در این میان سعی می‌کند تا بتواند به هر ترتیب که شده از ابزاری به نام کره‌شمالی علیه آمریکا و شرکای آن مانند ژاپن و کره‌جنوبی استفاده کند اما این تاثیرات و تهدیدات یکباره خود را در شبه‌جزیره کره عیان نمی‌کند، ولی مجادله مذکور به گونه‌های دیگر در حال پیش رفتن است.