گروه انرژی: سالهاست که با چالش بزرگ ناترازی برق و گاز در کشور مواجه هستیم. با توجه به هشدار رهبری در سال 88 مبنی بر اصلاح الگوی مصرف اما بی تدبیری دولتها باعث افزایش این ناترازی بین تولید و مصرف در دو منبع مهم انرژی کشور شد.
به گزارش تجارت مصرف گاز از سال ۸۵ تا ۱۴۰۱؛ ۲۳۰ درصد افزایش پیدا کرد، این میزان مصرف را به هیچ‌وجه نمی‌توان توجیه کرد. رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در این باره معتقد است: بزرگترین انحراف معیار زمانی شروع شد که رهبری در سال ۸۸ به طور جدی به اصلاح الگوی مصرف هشدار دادند اما دولت‌ها با بی‌تدبیری و بی‌توجهی موضوع را سهل‌انگاری کردند، به طوری که مصرف گاز از سال ۸۵ تا ۱۴۰۱؛ ۲۳۰ درصد افزایش پیدا کرد، این میزان مصرف را به هیچ‌وجه نمی‌توان توجیه کرد چون در این مدت جمعیت کشور ۱۱ درصد افزایش پیدا کرده یعنی وقتی به منحنی نگاه می‌کنیم از سال ۹۲ تا ۹۹ ناترازی گاز ۵۲ درصد است در حالی که افزایش تولید ۴۴ درصد بوده است. همین مکانیزم را در برق هم داریم، طی همین ۷ سال میزان افزایش تولید و بهینه‌سازی ۲۳ درصد و افزایش مصرف ۳۷ درصد بوده است، این نشان می‌دهد که تولید بهتری نداشتیم اما بدمصرفی و عدم توجه به بهینه‌سازی مصرف انرژی به طور جدی افزایش پیدا کرده و در مقابل برای هیچ موردی هم مدل مالی نداریم یعنی دولت‌مردان بدون آینده‌نگری و برنامه‌ریزی فقط دولت‌مردی می‌کنند.
آرش نجفی در گفت‌وگویی با ایلنا بیان می کند: ما طرحی را زمان هاشمی‌رفسنجانی تحت عنوان افزایش پلکانی قیمت بنزین داشتیم که اگر اجرا می‌شد، امروز با این مشکلات مواجه نبودیم، امروز قیمت بنزین در کشور ما ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان است در حالی که در اولین کشور بعد از ما که نفت فراوان و جمعیت محدود دارد ۱۷ هزار تومان، ترکمنستان ۲۱۵۰۰، عراق ۲۸۵۰۰، آذربایجان ۲۹۵۰۰، پاکستان ۵۰۰۰۰، افغانستان ۵۰۴۰۰ و ترکیه ۶۰۵۰۰ تومان است، این نشان می‌دهد ما هیچ مدیریت استراتژیک در حوزه قیمت‌گذاری و مصرف نداریم. هرچند اکنون بهینه‌سازی مصرف انرژی و اصلاح الگوی مصرف تا حدی در ریل قرار گرفته اما نهایتا اینکه دولت باید چند محور را به طور جدی بررسی کند، از جمله ارتقای راندمان نیروگاه‌ها و توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر است. اگر نیروگاه‌های تجدیدپذیر را توسعه دهیم نیاز نیست که نیروگاه‌ها سوخت مایع مصرف کنند، ضمن اینکه کمبود گاز را هم می‌توان با توسعه تجدیدپذیرها حل کرد. تجدیدپذیرها به اندازه‌ای باید زیاد شوند که حتی زمانی هم که گاز داریم نیروگاه‌های حرارتی را روشن نکنیم.

تعویض ۲۰ میلیون بخاری یک راهکار است
نجفی در ادامه به موضوع بخاری‌های راندمان پایین و مصرف بالای گاز اشاره و تصریح می کند: مردم طی بیش از نیم قرن گذشته از بخاری‌هایی استفاده می‌کنند که در گرید G و F هستند که ۲۰ میلیون بخاری موجود با راندمان پایین برای زمانی که گاز زیاد و ارزان داشتیم مناسب بود اما امروز نه گاز ارزان است و نه گاز زیادی داریم، بنابراین باید به طور جدی اقدام موثر صورت گیرد، برای حل موضوع دولت نمی‌تواند در آن واحد چند موضوع را فعال کند، یعنی نمی‌تواند هم قیمت گاز را بالا ببرد و هم محدودیت مصرف ایجاد کند، بلکه باید ابزار کاهنده در اختیار مردم قرار دهد و موتورخانه‌ها را اصلاح و سپس قیمت گاز را بالا ببرد، در نتیجه صورتحساب گاز اثر تورم‌زایی نخواهد داشت ولی اگر راندمان بخاری‌ها F و G بماند ولی نرخ گاز را بالا ببریم مردم صورتحساب را به همدیگر تحمیل و پدیده پروانه‌ای در اقتصاد، تشدید قیمت‌ها و تورم افسار گسیخته و ناهنجاری می‌شود، باید بخاری‌های موجود را با گرید A جایگزین و هزینه را هم دولت پرداخت کند و قیمت گاز را به صورت پلکانی واقعی‌سازی کنند، در این صورت مردم وقتی بدانند قیمت گاز بالا می‌رود اما تجهیزات کاهنده مصرف را در اختیار دارند و رفاه و آسایش‌شان بهم نمی‌خورد همراهی می‌کنند. بهینه‌سازی مصرف انرژی باید یک اقدام ملی و جدی باشد، در این راستا از جمله محورها توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر، افزایش راندمان نیروگاه‌های حرارتی فعلی، خروج نیروگاه‌های با راندمان پایین از مدار تولید، تغییر بخاری‌های گازی در سطح کشور، اصلاح موتورخانه‌ها و جایگزینی خودروهای برقی به جای خودروهای تولید داخل کنونی است.

چالش یارانه‌ها