روزنامه خراسان
1402/11/23
سنت شکنی مثبت «شامخ» در دی ماه
محمد حقگو- اتاق بازرگانی، شامخ کل اقتصاد در دی ماه را 50.84 گزارش کرده که هر چند از بهبود اندک وضعیت بنگاه ها نسبت به آذر حکایت دارد، اما لااقل از سه جنبه حائز اهمیت است. اول این که بیشترین میزان خود در دی ماه 5 سال اخیر بوده و دوم این که برای دومین بار طی این مدت، از آذر بیشتر شده است. همچنین این بهبود در دوره ای حاصل شده که در آن نرخ ارز مجدد یک التهاب حدود یک ماهه را پشت سر گذاشت. با همه این اوصاف، این گزارش نشان می دهد کماکان وجود عوامل اقتصادی مزاحم بنگاه ها از جمله کمبود نقدینگی برای تولید از یک سو و رکود نسبی تقاضا از سوی دیگر پیش روی بنگاه ها مشاهده می شود.به گزارش خراسان، اتاق بازرگانی تازه ترین گزارش خود از وضعیت «شاخص مدیران خرید (شامخ)» را منتشر کرد. این گزارش نشان می دهد که در دی ماه امسال، رقم این شاخص در کل اقتصاد، از 49.88 به 50.84 رسیده و به عبارتی از ناحیه رکودی، پای به ناحیه رونق (هر چند اندک) گذاشته است. شاخص مدیران خرید چه می گوید؟ در خور ذکر است در قالب شاخص مدیران خرید که اتاق بازرگانی ایران، آن را از مهر 98 و به طور ماهانه منتشر می کند، بنگاه های اقتصادی به نظرسنجی انجام شده شامل 5 مولفه اصلی و 7 مولفه فرعی (که شرح موارد مهم تر آن ها در ادامه می آید) پاسخ می دهند. مکانیسم ارزیابی در این نظرسنجی به این گونه است که در مجموع اگر رقم حاصل شده برای هر مولفه یا کل شاخص، کمتر از 50 باشد، بیانگر وضعیت بدتر/کمتر آن شاخص یا مولفه نسبت به ماه قبل از خود است. اگر این میزان 50 باشد، به معنای عدم تفاوت و در صورتی هم که بیش از 50 باشد، به معنای وضعیت بهتر/ بیشتر آن شاخص یا مولفه نسبت به ماه قبل از خود خواهد بود. 2 ویژگی مهم شامخ دی ماه امسال اگرچه نسبت به ماه های گذشته در سال جاری، شامخ دی ماه، یکی از کمترین مقادیر خود را به ثبت رسانده، با این حال مقایسه این میزان با دی ماه سال های گذشته دو نکته قابل تامل را نشان می دهد. اول این که شامخ دی ماه امسال برخلاف دی ماه 5 سال اخیر یعنی از ابتدای محاسبه شامخ، به محدوده بیش از 50 یعنی رونق وارد و نسبت به این مرز، مثبت شده است. دوم این که این شاخص برای دومین بار در این سال هاست که در روندی صعودی نسبت به آذر قرار می گیرد. بی محلی شامخ به نوسان نرخ ارز در سال های گذشته نرخ ارز همواره یکی از عوامل اصلی افزایش هزینه های تولید در بنگاه ها، اختلال در عرضه کالاها و همچنین بر هم خوردن پیش بینی پذیری بازارها بوده است. با این حال در سال جاری با اتخاذ سیاست های تثبیتی نرخ ارز توسط بانک مرکزی شاهد آرامش محسوسی در بازارها هستیم. حتی در دی ماه با رشد تا حدود 9 هزار تومانی ارز، نگرانی ها نسبت به وضعیت تولید و پس از آن تورم بازارهای مصرفی افزایش یافت. با این حال، فعالان اقتصادی معتقد بودند که با توجه به کارنامه مثبت بانک مرکزی در سال جاری برای مقابله با حداقل دو شوک ارزی، این بار نیز خیز افزایش نرخ ارز چندان نگران کننده نخواهد بود. به نظر می رسد همین برداشت ضمن این که تاکنون تقریباً محقق شده است، موجب شده تا به طور کلی فضای تولید چندان از نوسان نرخ ارز تاثیر منفی نگیرد. به این موارد باید اضافه کرد که طبق آمارهای اخیر بانک مرکزی، تورم ماهانه تولیدکننده در دی ماه با ثبت رقم 0.6، به کمترین میزان خود از مرداد 1401 و تورم نقطه ای تولیدکننده نیز با ثبت رقم 31.2 درصد، به کف میزان خود از خرداد 99 رسیده است. این موارد بیانگر این هستند که اجمالاً خیال تولیدکننده از بابت روند تولید در دی ماه تا حدی آسوده بوده است. سایر جزئیات شامخ دی ماه جزئیات بیشتر شامخ دی ماه حاکی از این است که به رغم نتیجه کلی نسبتاً بهتر این شاخص در دی ماه نسبت به سال های گذشته، کماکان بنگاه ها با مسائل و چالش هایی از جمله موارد زیر دست و پنجه نرم می کنند: کاهش نسبی فعالیت کسب و کارها: گزارش شامخ دی ماه با اشاره به این که شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار (49.50) همچنان برای دومین ماه پیاپی کاهشی است، افزوده است: البته شدت کاهش به دلیل نزدیک شدن به پایان سال در مقایسه با ماه قبل اندکی کمتر بوده است. رکود در فعالیت‌های کسب‌وکارها به دلیل نشانه‌های مستمر از ضعف گسترده در تقاضا ناشی از فشارهای تورمی و همچنین کمبود شدید نقدینگی و مشکل کمبود سرمایه در گردش برای تأمین مواد اولیه و لوازم مورد نیاز در بسیاری از فعالیت‌ها همچنان ادامه دارد. کاهش موجودی مواد اولیه برای دومین ماه متوالی: سیاست های انقباضی بانک مرکزی اگرچه موجب شده تا رشد نقدینگی تا حد زیادی و تورم تا حدی کنترل شود، اما بنگاه های اقتصادی را بعضاً از نظر دسترسی به نقدینگی در مضیقه قرار داده است. در همین راستا اتاق بازرگانی در گزارش خود آورده است: افزایش نرخ ارز و کمبود شدید نقدینگی کسب‌وکارها باعث شده تا شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده در دی‌ماه (49.85) برای دومین ماه متوالی کاهشی باشد و همچنان شرکت‌ها در تأمین نهاده‌های موردنیاز خود با چالش روبه‌رو هستند. شاخص به کار گیری نیروی انسانی در کف 4 ماهه: مطابق گزارش مذکور، با کاهش تقاضا و فعالیت‌ها، شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (49.12) به کمترین میزان 4 ماه اخیر رسیده است. براساس نظرات فعالان اقتصادی، تداوم در کمبود مواد اولیه، ضعف تقاضا و هزینه‌های بالا، عدم تمایل به افزایش تعداد نیروی کار و حتی کاهش نیروی کار را به دنبال داشته و از سوی دیگر، نیروی کار نیز به دلیل فشارهای تورمی هزینه‌های زندگی و شرایط اقتصادی با درنظر گرفتن دستمزد فعلی، دچار کاهش انگیزه برای ادامه فعالیت شده است. کاهش توان صادراتی تولیدکنندگان: اتاق بازرگانی در بخشی از گزارش خود با انتقاد از سیاست های نادرست و وضع قوانین غیرکارشناسانه آورده است: تداوم سیاست‌های نادرست و وضع قوانین غیرکارشناسانه ادامه کاهش صادرات را به دنبال داشته است. در چند ماه گذشته بخش قابل توجهی از شرکت‌ها با ظرفیت پایین‌تر از توان خود تولید کرده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
غزه؛ خط بطلان بر نظم جهانی غرب
بغض های بر دل مانده!
پیام‌های اشتباه یک تبلیغ جنجالی برای خواستگارها
قتل با کارد سلاخی!
«خواص موثر» و انتخابات پیش رو
با شکوه و امیدبخش
تایید صلاحیت 73 درصدی ؛ هر کرسی 51نامزد
سیمرغ بین‌المللی سینماگران ایرانی در اختتامیه فجر 42
پیروزی غیرمنتظره یاران خان
برترین نسل تاریخ فوتبال ایران در ادعا و ناکامی!
سنت شکنی مثبت «شامخ» در دی ماه
جزیره‌ای متحرک روی آب!
