حکمرانی ریال و وظایف بانک‌مرکزی


کامران ندری
اقتصاددان

برای من کمی مساله مبهم است که خطاب رییس کل چه کسی یا چه کسانی است؟ حکمرانی ریال امری است در اختیار بانک مرکزی چرا که بانک مرکزی عرضه کننده‌ی انحصاری پول حاکمیتی است و اگر در این حوزه اختلالی ایجاد شده مقصر اصلی سیاستگذاری است که این مسئولیت را بر عهده دارد. تورم بالا در اقتصاد ایران یکی از دلایل بروز این پدیده است.در این بخش‌ها برخورد ارشادی با مردم بی‌فایده است، بهتر است سیاستگذار دریابد چرا مردم ترجیح می‌دهند معاملات خود را با دلار و ارز انجام دهند و بعد تصمیم دقیق بگیرد که برای رفع مشکل چه کند و الا نصیحت و ارشاد و ... کار بی‌فایده‌ای است .
به عبارت دیگر کسی که با دلار معامله کند، به شکل آنی دو مزیت را از ان خود کرده است اول اینکه مالیات نمی‌دهد و دوم پولی را در دست دارد که ارزش ان لحظه‌ای تغییر نمی‌کند پس سیاستگذار وقتی پولی را به مردم ارائه می‌دهد که لحظه به لحظه ارزش آن تغییر می‌کند و افت ارزش آن امری جدی است، چطور می‌خواهد بگوید به این رفتار ادامه بده و این کاهش ارزش را به جان بخر؟
تجارت ما با جهان بسیار محدود است، از آن سو بانک مرکزی با سرعت بالا در حال انتشار پول است. در عین حال به خاطر روابط خارجی ضعیف و تجارت کم‌رونق کسی در چهان متقاضی پول ما نیست. حتی قادر نیستیم گردشگر جذب کنیم تا تقاضایی برای ریال ایران در جهان ایجاد شود. در داخل نیز تورم و کاهش ارزش پول مساله‌ای جدی است.



وقتی کالایی بیش از نیاز و تقاضا عرضه شود، ارزش ان افت می‌کند، پول هم همین است . وقتی بیش از تقاضا عرضه و تولید شود، ارزش افت می‌کند و این امری گریزناپذیر است. در شرایط فعلی در خارج از ایران تقاضایی برای ریال نیست و در داخل ایران نیز همام‌طور که رییس کل بانک مرکزی اشاره کرده تلاش برای معاملات غیرریالی صورت می‌گیرد، طبیعی است که این اتفاق نتیجه‌ی تصمیماتی است که اتحاذ شده است. تورم بالا، تحریم، انزوا و حجم اندک معاملات تجاری با جهان در کنار عدم استفاده از فرصت گردشگری و ... همگی سبب شده است چنین فضایی در کشور شکل گیرد.
آقای فرزین اعتراض خود را به این فضا ابراز کرده در حالی که مسئول مستقیم ایجاد چنین شرایطی بانک مرکزی است و در این مورد نمی‌توان با ادرس‌های مبهم و عدم شناخت مشکل ، موضوع را حل کرد.
اولین و مهمترین اقدامی که باید در دستور کار قرار گیرد، مهار تورم است، این تورم بالا به صورت مداوم ریال را تحلیل برده و حالا نتیجه‌ی سال‌های طولانی تحریم روشن شده است.