اردوغان: پیام ملت را گرفتم!

کامیار-رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، برای نخستین بار در 22 سال گذشته، در شرایطی در بالکن ساختمان حزب خود به ایراد سخنرانی انتخاباتی پرداخت که این بار، نه در مقام برنده بلکه به عنوان بازنده بزرگ، به طور شفاف اعلام کرد که پیام مردم را دریافت کرده است. او که آشکارا خسته و بی‌رمق بود، با وجود به کارگیری تمام امکانات دولتی، نه تنها در مسیر پس گرفتن آنکارا و استانبول از مخالفین شکست خورد، بلکه شهرهای دیگری را هم از دست داد و میزان اختلاف برندگان آن قدر بالا بود که حتی قبل از پایان شمارش آرا، مخالفان ظفرمندانه سخنرانی و از هواداران خود تشکر کردند. در انتخابات روز 12 فروردین در ترکیه، حزب جمهوری خلق بالاخره پس از 4 دهه توانست یک بار دیگر حزب نخست ترکیه شود و حزب اردوغان را به سوی پله دوم هل دهد.  برای نخستین بار در 20سال گذشته، پایین ترین میزان مشارکت مردم ترکیه در انتخابات ثبت شد و  78 درصد از واجدین شرایط رای دادن پای صندوق های رای رفتند. این در حالی است که مردم این کشور بارها مشارکت بالای 85 درصد را به نمایش گذاشته اند.رجب طیب اردوغان، در اردیبهشت ماه سال گذشته، برای سومین بار به مقام ریاست جمهوری ترکیه رسید و توانست در دور دوم انتخابات، با نتیجه 52 درصد به 48 درصد، کمال قلیچدار اوغلو را شکست دهد.او در همان شب اعلام پیروزی، آشکارا گفته بود که پس گرفتن کلید استانبول و آنکارا، از اهداف حیاتی حزب حاکم است. با این حال، این پیروزی به دست نیامد و حالا اردوغان سیاستمداری است که حزب او، هم دولت را در اختیار دارد و هم اکثریت کرسی‌های پارلمان را. اما بخش عظیمی از شهرداری‌ها و انجمن‌های شهرها را از دست داده و در نتیجه، در حوزه گسترده خدمات و توسعه شهری و بسیاری از مسائل تجاری، صنفی و مسائل مرتبط با مدیریت شهرها، با چالش روبه رو شده است.اوغور دوندار از روزنامه نگاران مشهور و قدیمی ترکیه، اعلام کرد که پیروزی حزب جمهوری خلق با وجود همه فشارهای حزب حاکم، شباهت کاملی به یک معجزه و حماسه دموکراتیک دارد.دوندار بر این باور است که دو عامل مهم در شکست اردوغان نقش داشته است: اولی بحران اقتصادی و دومی، بی‌توجهی اردوغان و حزب او به مبانی دموکراسی و حقوق شهروندی.اردوغان طی دو ماه گذشته تلاش بسیاری کرد تا با تبلیغات برای نامزدهای شهرداری‌های حزب خود به‌خصوص در شهرهای «استانبول»، «آنکارا» و «ازمیر»، این کلان شهرها را از دست «حزب جمهوری خلق» خارج کند، اما نه تنها ناکام ماند بلکه شهرهای دیگری را نیز از دست داد تا «حزب جمهوری خلق» برای اولین بار بعد از سال ۱۹۷۷ و حدود ۵ دهه با به‌دست گرفتن ۱۵ کلان شهر از ۳۲ کلان شهر، تبدیل به اولین حزب ترکیه شود.اردوغان بعد از این شکست طی سخنانی با بیان این که پیام ملت را از طریق صندوق رأی شنیده است، گفت: ۳۱مارس برای ما یک نقطه عطف است. متأسفانه در آزمون انتخابات محلی مردود شدیم و به نتیجه‌ای نرسیدیم که انتظار داشتیم. نتایج انتخابات را ارزیابی و با جسارت، خودانتقادی را دنبال می‌کنیم.انتخابات شهرداری‌ها از دو جنبه اهمیت بسیاری داشته و نقطه عطفی در سپهر سیاسی ترکیه شد:اول این که حزب مخالف با اعتماد به نفس بیشتری در آینده فعالیت خواهد کرد و جلوی اقدامات اردوغان خواهد ایستاد. دوم این که این نتیجه در خارج نیز بازتاب داشته و می‌تواند جلوی ماجراجویی‌های اردوغان در منطقه را بگیرد و او را متمرکز بر داخل و اصلاح رویکردهای سیاسی و اقتصادی خود کند.