گروه اقتصاد کلان – صدیقه بهزادپور: تصمیم تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه در مجلس دهم در سال 1398 کلید خورد که از همان زمان با اختلاف نظرهایی فی مابین کمیسیون اجتماعی و اقتصادی و بخش خصوصی همراه بود. اما با توجه به اینکه بازارهای جهانی در روزهای شنبه ‌و یکشنبه و ایران در روزهای پنجشنبه و جمعه تعطیل است، با این شرایط عملاً ۴ روز ارتباطات اقتصادی ما با دنیا دچار مشکل می‌شود و از طرف دیگر با تعطیل شدن روز شنبه هر دو هدف محقق می‌شود. با این حال در روزهای اخیر هم روزهای تعطیل هفته را پنجشنبه و جمعه و روزهای کاری هفته از شنبه تا چهارشنبه تعیین کردند، رویکردی که موجب ادامه اعتراض فعالان بخش خصوصی شد و هشدارهایی را نیز در این خصوص اعلام کردند و در نهایت همگان در انتظار بررسی نهایی این قانون در صحن علنی مجلس هستند.

تعطیلات و تفریح دومفهوم بیگانه در بین مسئولان
به گزارش «تجارت»، محمود نجفی عرب رئیس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه دو واژه تعطیلات و زمان کار در ایران مفهوم خود را از دست داده است گفت: درک تفاوت این دو مقوله در ایران با توجه به استانداردهای جهانی و از نظر هنجارهای اجتماعی، روانشناسی، اقتصادی و ... کاملاً تبیین نشده است چرا که برخی از مقامات در ایران در واکنش به ضرورت تعطیلی روز شنبه و تعیین پنجشنبه به عنوان روز کاری جهت تسهیل و تسریع در انجام مبادلات تجاری، بازرگانی در سطح بین المللی، معتقدند این کار ضرورتی ندارد و اصرار بر این دارند که کسانی که مایل به انجام برخی از مبادلات در روزهای پنجشنبه وجمعه هستند می توانند در همین روزها به صورت ویژه به امورات خود بپردازند، در حالی که در تعاریف جهانی روز تعطیل یعنی کارنکردن و پرداختن به اموری غیر از کار که البته به زعم این افراد قطعاً مشمول حال افراد و فعالان اقتصادی در بخش خصوصی نمی شود و البته خودِ این افراد فقط ملزم به کارکردن در روزهای کاری و آرامش و آسایش در روزهای تعطیل رسمی داخلی هستند، هر چند تفریح در دایره واژگان ما گویا دیگر جایی ندارد و تعریفی را نمی توان برای آن جست. قطعاً کاهش راندمان کاری در صورت فعالیت در روزهای تعطیل داخلی و که روز کار وفعالیت در دیگر کشورها محسوب می شود دستاوردی است که حاصل اصرار و پافشاری برخی از افراد در حوزه قانونگذاری و اجرا خواهد بود و قطعاً معضلات معتنابه آن افزایش خواهد یافت.

ریشه یابی بسیاری از مشکلات اقتصادی در تفاوت روزهای تعطیل ایران با جهان
او افزود: بسیاری از مشکلات موجود در کشور به دلیل عدم تناسب در دو مقوله عرضه و تقاضا در کشور در حوزه کالاها و خدمات ایجاد می شود و این امر را به راحتی می توان در حوزه تورم، کیفیت کالاها، عدم تعادل در رایزنی و نشست های بین المللی و ... دانست چرا که به دلیل تعطیلی شنبه و یکشنبه و از سوی دیگر پنجشنبه و جمعه کنونی، عملاً ما فقط 3 روز برای تعاملات جهانی در اختیار داریم تا ظرفیت ها و داشته های خود در حوزه صادرات و واردات عملیاتی کنیم که بی تردید این امر به ضرر بخش خصوصی و در نهایت کشور با توجه به سهمی که در کلان اقتصاد دارند خواهد بود. رئیس اتاق بازرگانی تهران اضافه کرد: فعالیت اقتصادی ما در حال حاضر در مسیری برخلاف جریان جهانی است و این نه تنها درباره تعطیلی روز شنبه و پنجشنبه و ... صادق است، بلکه با اجرای طرح ها ونظرهای غیرکارشناسی کاملاً مشهود است که نمونه بارز آن با توقف تغییر ساعات کاری در آغاز سال نو و سال تحصیلی کاملاً قابل لمس است. به گفته کارشناسان توقف تغییر ساعات کاری در دولت سیزدهم باعث ضرر و زیان هنگفتی در کشور شده است که منجر به ورود سازمان بازرسی جهت بررسی مجدد شده است، و باید گفت همه این مشکلات به دلیل پافشاری های بی دلیل که گاهی مفهوم لجبازی به خود می گیرد و یا تصمیمات احساسی برخی از مسئولانی بدانیم که مطمئناً در تضاد منافع ملی جامعه است.

کرکره تعاملات اقتصادی ایران را پایین کشیدیم
نجفی افزود: مخالفت با تعطیلی روز شنبه و تاکید بر فعالیت بر همان روال قبلی به معنای کاهش روزهای تعامل با تجارت جهان و همچنین پایین کشیدن کرکره تعاملات اقتصادی ایران است، آن هم در شرایطی که تحریم های زیادی نیز علیه کشور اِعمال می شود و ما باید از هر فرصتی به منظور رشد و توسعه اقتصادی و افزایش مبادلات تجاری و ارزآوری و... بهره جوییم.

نگرانی های بخش خصوصی برای فرصت های از دست رفته تجارت
بخش خصوصی هم بارها بر لزوم تعطیل شدن شنبه به جای پنجشنبه تاکید کرده بود؛ چراکه به گفته آن‌ها اگر تعطیلی دو روز پایانی هفته شامل پنجشنبه و جمعه باشد، با احتساب تعطیلی شنبه و یکشنبه در اکثر نقاط دنیا، وقفه‌ای چهار روزه در ارتباطات کشور ایجاد می‌شود که زیان اقتصادی ناشی از آن می‌تواند چشمگیر باشد. حتی اواخر سال گذشته اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در بیانیه‌ای پیشنهاد کرده بود در ساماندهی تعطیلات پایان هفته، افزایش این تعطیلات به طور رسمی به دو روز و قرارگیری آن در روزهای جمعه و شنبه مدنظر قرار گیرد تا زمینه ارتقا بهره‌وری نیروی کار و تطابق تعطیلات با بازارهای منطقه‌ای و جهانی فراهم شود. در اصل نگرانی اصلی فعالان بخش خصوصی در این مورد است به‌نحوی‌که بسیاری از کشورهای اسلامی و حوزه خلیج‌فارس، برای کاهش این زیان، در تصمیمی یکپارچه، تعطیلات پایان هفته خود را از پنجشنبه و جمعه، به جمعه و شنبه تغییر دادند. عدم امکان برقراری ارتباطات بانکی، گمرکی و سایر ارتباطات تجاری برای چهار روز به معنی ایجاد یک اصطحکاک بزرگ در بازار و اساساً مانع رشد بازرگانی است.

آثار نامطلوب تعطیلی های متفاوت و تحمیل هزینه های ناخواسته
در مجموع روزهای کاری متفاوت، سبب عدم هماهنگی بین شرکای تجاری و عدم تطبیق در پیگیری کارهای اداری شده و هزینه‌ها را برای کشوری مانند کشور ما که سهم اندکی در تجارت جهانی دارد، بالا می‌برد. با توجه به اینکه به‌واسطه تحریم‌ها، تبادلات تجاری، نقل‌وانتقال پول و مراودات بین کشوری به نسبت قبل بسیار سخت‌تر شده و هزینه‌های ناخواسته‌ای را به فعالان اقتصادی تحمیل کرده است، بنابراین لحاظ این مسئله در تعیین روز دوم تعطیل رسمی کشور بسیار حائز اهمیت می‌شود. با انتقال تعطیلی پنجشنبه به شنبه، وقفه تجاری بین طرفین تجاری به سه روز تقلیل می‌یابد و حداقل تأثیر آن، کاسته شدن از آثار اقتصادی نامطلوب عدم تطابق روزهای کاری در کشور با شرکای تجاری عمده، شامل چین، عراق، ترکیه، امارات، هند و غیره است. به‌غیراز عراق که تعطیلی جمعه و شنبه را دارد، بقیه کشورهای مذکور شنبه و یکشنبه را تعطیل هستند.
لذا حفظ امکان ارتباط حداکثری با این کشورها برای ایران که نیاز مبرمی به مراودات جاری تجاری خود برای بقا در بازار جهانی دارد، بسیار حائز اهمیت بوده و مطالبه‌ای جدی از سمت بخش خصوصی است. با این حال در مجلس اختلاف نظرهایی در مورد انتخاب روز پنج‌شنبه یا شنبه به عنوان تعطیلات آخر هفته در کمیسیون اجتماعی وجود دارد؛ به‌طوری که منتقدان مسائل شرعی و دینی را مانع می‌دانند و معتقدند مناسک دینی، سبک زندگی و فرهنگ اسلامی ایران اقتضاء می‌کند روزهای پنج‌شنبه و جمعه تعطیل باشد، اما گروه مقابل معتقدند هیچ منع شرعی برای تعطیل شدن روز شنبه وجود ندارد و این موضوع به ارتباطات تجاری بین‌المللی هم کمک می‌کند. همانطور که اشاره شد، در نهایت هم انتخاب کمیسیون اجتماعی روز پنجشنبه بود. البته انتخاب روز پنجشنبه به عنوان یکی از روزهای تعطیلات آخر هفته هنوز قطعی نیست و این موضوع در روزهای آینده در صحن علنی مجلس بررسی خواهد شد، به همین دلیل واکنش فعالان اقتصادی همچنان به این موضوع ادامه دارد.