روزنامه جوان
1403/02/16
برگه‌های آزمایش الکی!
جوان آنلاین: قیمت دلار و جواب آزمایش به هم ربط دارد! باور نمی‌کنید؟! شاید برای شما هم پیش آمده‌باشد، اینکه نتایج یک آزمایش طبی خاص در دو آزمایشگاه مختلف زمین تا آسمان با هم فرق کند! اگر شما هم با چنین موضوعی مواجه شده‌اید و خودتان و پزشک معالجتان برای تصمیم گیری در روند ادامه درمان دچار سردرگمی هستید باید بدانید پشت‌پرده این ماجرا به برگه‌های تقلبی آزمایشی باز می‌گردد که برخی از آزمایشگاه‌های تشخیص طبی با بالا رفتن قیمت دلار و گرانی تجهیزات و کیت‌های آزمایشی برای سود بیشتر بدون انجام آزمایش برای بیماران صادر می‌کنند! چالشی که با توجه به نقش ۷۰ درصدی تشخیص، پیشگویی و درمان بیماری‌ها با انجام آزمایشات تشخیص طبی می‌تواند درمان بیماران را با چالش جدی مواجه کند. هر چند هیچ‌چیز جای معاینات بالینی را نمی‌گیرد، اما بسیاری از پزشکان عادت کرده‌اند برای تشخیص از روش‌های پاراکلینیکی و آزمایشگاهی بهره ببرند. بر این اساس آنطور که شهروز همتی، رئیس پانزدهمین کنگره بین‌المللی و بیست و یکمین کنگره کشوری ارتقای کیفیت خدمات آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران می‌گوید ۷۰ درصد تشخیص، پیشگویی و درمان بیماری‌ها نقش مهم آزمایشگاه را نشان می‌دهد، بنابراین آزمایشگاه به روز و پیشرفته به راحتی می‌تواند یک بیماری را تشخیص دهد و درمان بیمار آغاز شود.طبق توضیحات وی، تعرفه خدمات آزمایشگاهی به روز نیست و از تورم عقب هستیم، تأخیر در پرداخت بیمه‌ها نیز مشکل دیگری است که باید حل شود، اکنون مردم باید ۳۰ درصد از تعرفه خدمات آزمایشگاهی را پرداخت کنند، اما بیمه‌ها این تعرفه را پوشش نمی‌دهند و مردم ۷۰ درصد پرداختی دارند. با تمام اینها، اما خیلی وقت‌ها نتایج آزمایشات پزشکی آنطور‌ها هم که باید تعیین‌کننده نیست و گاهی وقت‌ها هم غلط از آب در می‌آید. ماجرایی که بعضی وقت‌ها از صدور برگه‌های آزمایش تقلبی حکایت دارد!
چالشی تازه
جواب آزمایش‌های تقلبی، چالش تازه‌ای است که با افزایش هزینه‌های آزمایشگاه‌های تشخیص طبی با آن مواجهیم! گاهی وقت‌ها نتیجه یک آزمایش می‌تواند در حد مرگ و زندگی بیمار تعیین‌کننده باشد و پزشک را در تصمیم حیاتی یاری کند، اما اگر تا پیش از این دقت پایین یا تقاضا‌های القایی و پشت‌پرده برخی ارتباطات مشکوک پزشکان با آزمایشگاه‌ها و مراکز پاراکلینیک موجب می‌شد تا پزشک به جای بهره‌گیری از معاینات بالینی به سراغ تجویز آزمایش و پاراکلینیک برود و در کنار این تجویز برای انجام خدمات در مراکز خاصی تأکید کند، حالا با واقعیت‌های تازه‌ای در حوزه سلامت مواجهیم و آن هم آزمایشگاه‌هایی هستند که فقط تابلوی آزمایشگاه تشخیص طبی را بر سر در خود دارند و در عمل برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها آزمایشی انجام نمی‌شود، بلکه برگه‌های آزمایش دروغین صادر میشود تا سدی شود برای درمان افراد بیمار و حتی ممکن است به قیمت جان آن‌ها تمام شود.
جواب آزمایش‌های مشکوک
خیلی وقت‌ها شده که پس از اقدام به انجام آزمایشات کلی، آزمایشگاه بدون اطلاع از اینکه نمی‌تواند تست تیروئید و ویتامین دی را انجام دهد، تنها به بیمار اعلام می‌کند که نتیجه تمامی تست‌های انجام شده خوب است، پس از مدتی با مراجعه به آزمایشگاه‌های دیگر بیمار متوجه میشود که به طور مثال گرید بالایی در بیماری تیروئید داشته و با نشان دادن آزمایشات قبلی به پزشک آزمایشگاه، مشخص میشود که هیچ‌گاه از وی تست تیروئید گرفته نشده‌بود. گاهی هم جواب آزمایش بیماران برای یک آزمایش در دو آزمایشگاه بسیار متفاوت است. پشت‌پرده همه این ماجرا‌ها به بحث‌های اقتصادی و بالا و پایین رفتن دلار ربط دارد!
رابطه قیمت دلار و جواب آزمایش
بالا رفتن قیمت دلار روی همه چیز تأثیر دارد، حتی تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی. حالا آنطور که رئیس انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی گفته افزایش قیمت تجهیزات آزمایشگاهی به دلیل بالا رفتن قیمت دلار موجب‌شده امکان تهیه تجهیزات و قطعات آزمایشگاهی از سوی آزمایشگاه‌های تشخیص طبی با چالش مواجه شود. در این شرایط حتی فروشندگان هم با دریافت روزانه قیمت دلار به آزمایشگاه‌ها اعلام قیمت می‌کنند و ادامه چنین روندی باعث میشود هزینه‌های آزمایشگاهی حتی ۸۰۰ برابر نیز افزایش پیدا کند. در دو دو تا چهارتای افزایش هزینه‌ها، بدیهی‌ترین رخداد دریافت مابه‌التفاوت‌ها از بیمار و افزایش پرداخت از جیب آنهاست، اما این تمام واقعیت نیست و بر اساس آنچه ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی گفته‌است افزایش هزینه‌های آزمایشگاه‌ها موجب‌شده تا برخی از آن‌ها به تقلب در صدور برگه آزمایشگاه روی بیاورند و بدون انجام آزمایش روی نمونه‌های گرفته شده برگه جواب را صادر کنند! البته برخی دیگر از این واحد‌ها هم از وسایل و کیت‌هایی استفاده می‌کنند که دقت مناسب را ندارد و در نهایت نمی‌توان به نتیجه این آزمایش‌ها اعتماد کرد.
راه‌های کسب درآمد غیرقانونی
ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی در گفت‌وگویی می‌گوید: «متأسفانه افزایش قیمت دلار در تمامی ابعاد زندگی مردم تأثیر منفی گذاشته‌است. در واقع این افزایش باعث‌شده مشکلات حوزه بهداشت و درمان افزایش یابد و فشار این مشکلات بر جامعه پزشکی و مردم بیش از همه وارد میشود.»
وی درباره راه‌های غیرقانونی کسب درآمد توضیح می‌دهد: «وقتی آزمایشگاه توان تأمین هزینه‌های خود را نداشته‌باشد و امکان تأمین تجهیزات به علت گرانی از او سلب شود، یا مجبور است کسب‌وکار خود را تعطیل کند یا به ارائه برگه‌های جواب آزمایش به بیماران در حالی که اصلاً آزمایشی انجام نشده یا استفاده از وسایل و کیت‌های قدیمی که قطعاً نتیجه درستی ندارند، روی بیاورد، در این شرایط بیش از همه این بیماران هستند که در معرض خطر قرار می‌گیرند.»
به گفته این پزشک متأسفانه به دلیل همین بدعهدی‌های دولت در زمینه تعهداتی که به حوزه بهداشت و درمان داده و افزایش قیمت خدمات و داروها، بسیاری از بیماران مجبور به ترک چرخه درمان می‌شوند. فردی که برای تأمین معیشت خود دچار مشکل است، قطعاً برای پرداخت هزینه‌های درمانی مشکلات بیشتری دارد.
خطا‌هایی که بخشی از کار است
جواب‌های آزمایش تقلبی و دروغین البته ماجرای تازه‌ای نیست و پیش از این نیز دقت کم برخی آزمایشگاه‌ها یا استفاده از کیت‌های ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت همچنین کادر غیر‌متخصص و چالش‌هایی از این دست موجب می‌شد تا برخی از آزمایشگاه‌های خصوصی به اندازه کافی مورد اعتماد پزشکان نباشند و خیلی وقت‌ها توصیه‌های پزشکان برای انجام دادن یا انجام ندادن آزمایشات پزشکی در برخی از آزمایشگاه‌ها به خاطر کیفیت آنهاست و پای هیچ ارتباط مالی و منافعی در میان نیست.
البته به لحاظ پزشکی و علمی هم همیشه آزمایش‌های تشخیص طبی پاسخشان صد در صد درست از آب در نمی‌آید و با خطا همراه است.
خطا‌های آزمایشگاه خیلی کوچک است
شهروز همتی، رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی ایران معتقد است «۶ هزار آزمایشگاه موجود در کشور سالانه ۲ میلیارد جواب آزمایش تولید می‌کنند و موارد محدود متفاوت بودن جواب آزمایش خیلی کوچک است.»
طبق توضیحات وی این خطا‌ها به سه دسته شامل خطای پیش، حین و پس از آزمایش تقسیم میشود. در مرحله پیش از آزمایشگاه نصفش به شرایط بیمار مربوط است که باید رعایت کند و نصف آن را باید آزمایشگاه رعایت کند.
مثلاً گفته میشود ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید، اما خطا‌هایی ممکن است به وجود بیاید. حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد خطا‌هایی که رخ می‌دهد و منجر به متفاوت بودن جواب مربوط به شرایط پیش از آزمایش است. خطا‌های حین آزمایش ۱۰ تا ۱۵ درصد کل خطا‌ها و خطا‌های حین مثلاً اینکه عدد ۵/۱۰ را تا ۱۰۵ بنویسد؛ بیشترین خطا‌ها مربوط به شرایط پیش‌آزمایش است؛ مثلاً فرد ناشتا بودن را رعایت نکرده یا ورزش کرده، سیگار کشیده یا فرد پیاده‌روی کرده و حتی جدیداً مصرف آدامس نیز به علت فعال‌شدن سیستم هضم موجب تغییر در نتایج میشود.
همچنین مصرف دارو توسط بیمار ممکن است در نتیجه آزمایش تأثیر بگذارد؛ مثلاً فرد بتامتازون استفاده کرده، اما در جواب تأثیر داشته یا آزمایش قند انجام داده و نتایج متفاوت است.
یکسری بیماری‌های زمینه‌ای خصوصاً بیماری‌های خود‌ایمنی و روماتولوژی هستند که آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کنند که ممکن است در سیستم اندازه‌گیری تداخل ایجاد کند.
در بسیاری موارد با همکاری پزشک، مسئول آزمایشگاه و بیمار قابل‌شناسایی است و بیمار از وضعیت خودش آگاه است و در زمان مراجعه به آزمایشگاه اعلام می‌کند.
با تمام اینها شاید تنها درصد ناچیزی از آزمایشگاه‌های تشخیص طبی به فکر این بیفتند که برای صرفه‌جویی در هزینه از دستگاه‌ها و کیت‌های بی‌کیفیت استفاده کنند یا برگه آزمایش تقلبی صادر کنند، اما حتی یک آزمایش با چنین شرایطی می‌تواند جان یک انسان را به خطر بیندازد و اعتماد مردم و پزشکان به این واحد‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
سیل سیستان ۱۰۰ سال آب سیستان بود!
سرطان اسرائيل در روزهاي پاياني
افق‌های انتظار از مهم‌ترین کانون تربیت
موضوع ایران نیست موضوع امریکاست!
دوئل انتخاباتی مجلس در راند دوم
ناو اقیانوس‌پیمای «شهید مهدوی» وارد نیمکره جنوبی زمین شد/ شناور سپاه از خط استوا عبور کرد
برگه‌های آزمایش الکی!
نزد غزلش مشق ارادت کردیم
خشکسالی در هاله‌ای از آب فرو رفت
گمرک یا قتلگاه کالا‌های اساسی!
